Citoles, Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI) adı verilen bir antidepresan sınıfına aittir. Bu sınıflandırma, ilacın beynimizin kimyasal dengesi üzerindeki spesifik etkisini tanımlar. Temelinde, Citoles (essitalopram), beyinde "mutluluk hormonu" olarak da bilinen serotonin seviyelerini artırarak işlev görür.
Peki, bu artış nasıl sağlanır? Sinir hücrelerimiz (nöronlar) arasında haberleşmeyi sağlayan serotonin, görevini tamamladıktan sonra özel taşıyıcılar tarafından tekrar hücre içine alınır. Essitalopram, bu geri alım sürecini seçici olarak engeller. Bu engelleme sayesinde, serotonin molekülleri sinir hücreleri arasındaki boşlukta (sinaptik aralıkta) daha uzun süre kalır. Serotonin seviyesindeki bu artış, ruh halinin iyileşmesine, kaygı ve endişenin azalmasına ve genel psikolojik dengenin düzelmesine yardımcı olur.
Essitalopramın bu etki mekanizması, depresyon, panik bozukluğu, sosyal anksiyete, yaygın anksiyete bozukluğu ve obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) gibi çeşitli psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmasını sağlar.
Tıpkı diğer tüm antidepresanlarda olduğu gibi, bu ilaç da doktor kontrolünde kullanılır. İlacın nasıl ve hangi dozda kullanılacağına yine doktorunuz karar verecektir.
Citoles’in yan etkileri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Genel olarak görülen yan etkiler ise mide bulantısı, baş ağrısı, ani kilo değişimleri ve iştahta değişiklik görülmesidir. Etken maddesi essitalopram olan bu ilaç; 14, 28, 56 ve 84 film tablet formunda satılır. Her bir tablet 10 mg essitalopram içerir.
Citoles’in en zor kısmı belki de ilk haftaları. Bazı kişiler için bu dönem yan etkilerin en yoğun hissedildiği dönem olabilir.
Bu belirtiler genellikle hafif seyreder ve vücudun ilaca alışmasıyla birlikte azalır.
Bu belirtilerden biri görülürse zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Birçok kişi Citoles kullanmaya başladığında, etkisinin hemen ortaya çıkmasını bekler. Ancak bu süreç, psikolojik iyileşmenin doğası gereği zaman alır. İlk etkiler genellikle 2 ila 4 hafta içinde hissedilmeye başlasa da , tam faydanın görülmesi için 4 ila 6 hafta sürebilir. Bu gecikme, beynin serotonin seviyesindeki yeni duruma adapte olmasını ve nöral ağlarını yeniden düzenlemesini gerektiren bir süreçtir. Bu dönemde sabırlı olmak ve tedaviyi bırakmamak kritik önem taşır. Hatta bazı kullanıcılar, ilk haftalarda artan anksiyete veya uyku sorunları gibi istenmeyen yan etkilerle karşılaşabilirler.
Citoles’in en büyük avantajı, depresyon ve kaygı belirtilerini zamanla azaltmasıdır. Uykusuzluk, sinirlilik, iç sıkıntısı gibi günlük hayatı zorlaştıran belirtileri hafifletir.
İlacın etkisiyle birlikte sosyal hayata katılım artabilir, konsantrasyon gelişebilir, hatta ikili ilişkilerde bile daha sağlıklı iletişim kurmak mümkün hale gelir. İlaç mutluluk hormonu sağlar bu yüzden bireyler, kendilerini çok daha fazla mutlu hissederler. Bu değişim bazen küçük adımlarla başlar ama bir süre sonra geriye dönüp bakınca farkı rahatlıkla görebilirsiniz.
Her ilaç herkese uygun değildir. Citoles de bazı kişiler için sakıncalı olabilir. İşte dikkat edilmesi gereken gruplar:
18-25 yaş arası kişilerde, özellikle tedavinin başında duygusal dalgalanmalar ve intihar düşüncelerinde artış gözlemlenebilir. Bu nedenle bu yaş grubu için düzenli psikiyatrist takibi şarttır.
İlaçla ilgili en önemli şeylerden biri, süreci bilinçli şekilde yönetmek. Citoles sadece bir “hap” değil, aynı zamanda bir iyileşme sürecinin parçasıdır.
Citoles, bazı ilaçlarla birlikte kullanıldığında riskli olabilir. Özellikle aşağıdaki gruplar dikkatle takip edilmelidir:
İlacınıza başlamadan önce mutlaka kullandığınız tüm ilaçları doktorunuzla paylaşın.
Citoles kullanan biri olarak alkolle arama mesafe koymuştum. Çünkü alkol ilacın etkilerini zayıflatabilir ya da yan etkileri artırabilir. Ayrıca düzenli uyku ve dengeli beslenme de ilacın etkisini destekler. Vücut ritmi ne kadar dengeli olursa, ilaç o kadar iyi çalışır.
İlk iyileşme belirtilerinden sonra, genellikle tedavi 6 ay kadar devam eder. Bazı durumlarda bu süre bir yıla kadar uzayabilir. İlacı kendi başınıza kesmek, nüks riskini artırır.
Citoles’i bir anda bırakmak ciddi yan etkilere yol açabilir: baş dönmesi, bulantı, huzursuzluk gibi yoksunluk belirtileri görülebilir. Bu yüzden doz azaltımı yavaş yavaş ve doktor gözetiminde yapılmalıdır. Bu süreçte profesyonel destek almak çok önemlidir.
Essitalopram (Citoles), 2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre depresyon tedavisinde diğer antidepresanlara kıyasla daha etkili bulunmuştur. Ancak, bireysel hasta deneyimleri, ilacın herkese aynı etkiyi göstermediğini açıkça ortaya koymaktadır.
Bu farklı deneyimler, psikolojik rahatsızlıkların bireye özgü doğasını ve her ilacın kişisel bir tedavi planı gerektirdiğini vurgular. Bir kişi için "mucizevi" olan bir ilaç, bir başkası için uygun olmayabilir. Bu nedenle, ilacın etkilerini ve yan etkilerini yakından takip etmek ve bir psikolog veya psikiyatrist ile işbirliği içinde olmak, sağlıklı bir tedavi süreci için esastır. Tedavinin bir parçası olarak psikoterapi almak, ilacın yarattığı duygusal değişimlere adapte olmaya ve içsel gücü yeniden inşa etmeye yardımcı olabilir.
Bazı kişiler, “Citoles olmadan baş edemem” duygusuna kapılabilir. Bu psikolojik bir alışkanlık halidir. Tam da bu noktada bir psikoterapist ile çalışmak, içsel gücü yeniden inşa etmek açısından çok faydalı olabilir.
Birçok kullanıcı, tedavi sürecinde alkol veya diğer maddelerle olan etkileşimleri merak eder. Alkol ile Citoles arasında doğrudan bir farmakolojik etkileşim beklenmese de, alkol, ilacın yan etkilerini (örneğin, sersemlik) artırabilir ve psikolojik tedavi sürecini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, Citoles kullanan kişilerin alkolden uzak durması tavsiye edilir.
Aynı şekilde, St. John's Wort (Sarı Kantaron) gibi bitkisel takviyeler de serotonin seviyelerini etkileyebildiği için Citoles ile birlikte kullanımı, Serotonin Sendromu adı verilen potansiyel olarak ciddi bir duruma yol açabilir. Bu sendrom, yüksek ateş, ajitasyon ve halüsinasyon gibi belirtilerle kendini gösterir.
Çalışmalar gösteriyor ki, ilaç + terapi birlikte uygulandığında, hem semptomlar daha hızlı azalıyor hem de uzun vadede nüks riski düşüyor. Bireysel terapi, özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), ilaçla birlikte çok etkili bir ikili oluşturabilir.
Yüz yüze terapiye gidemeyenler için online terapi büyük bir kolaylık sağlıyor. Özellikle gençler, zaman ve mekân esnekliği sayesinde psikolojik destek sürecine daha kolay entegre olabiliyor. Psikolog Merkezi’nin online terapi hizmeti ile bu destek hemen erişilebilir durumda. Citoles hakkında doktorunuza danışın; zihinsel sağlığınızı Menta AI ile destekleyin.
U.S. Food and Drug Administration. (2017). Lexapro (escitalopram) Prescribing Information.
Wade, A., & Friis Andersen, C. (2010). Escitalopram: a review of its use in the management of major depressive disorder in adults. Drugs, 70(13), 1735-1755.
Citoles kullandığınız esnada hamile kalırsanız, yan etkilerden sakınmak adına ilacı birden bırakmanız doğru olmaz. Uzman bir psikiyatristten bu konuda destek almalısınız. Uzman psikiyatristler sizi bu konuda yeterince bilgilendirecektir.
En yaygın korkulardan biri bu: “Ya bu ilaca alışır da bırakamazsam?” İyi haber şu ki, Citoles fiziksel bağımlılık yapan bir ilaç değildir.
Tıpkı diğer antidepresanlarda olduğu gibi, Citoles de doktor kontrolünde bırakılmalıdır. İlacı bırakma süreci aşamalı olmalıdır. İlacı birden bırakmak, bazı şiddetli yan etkilere sebep olabilir. Hatta yoksunluk sendromu da baş gösterebilir.
Citoles, anksiyete ve kaygı düzeyini azaltarak , kişinin daha rahatlamış hissetmesine yardımcı olabilir. Ancak doğrudan bir sakinleştirici değildir.
Essitalopram (Citoles), genellikle diğer antidepresan türlerine göre daha az yan etkiye neden olması nedeniyle tercih edilir ve doz aşımı riski de daha düşüktür.
Citoles ve Cipralex, her ikisi de aynı etkin madde olan essitalopramı içeren ve eşdeğer kabul edilen ilaçlardır.
Essitalopram, Citoles ve Cipralex gibi ilaçların ana etken maddesidir. Depresyon ve anksiyete tedavisinde kullanılan bir SSRI antidepresandır.