Nemfomani (Hiperseksüalite) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Nemfomani, özellikle kadınlarda görüldüğü düşünülen ancak tüm cinsiyetlerde ortaya çıkabilen, kontrol edilemeyen yoğun cinsel istekle karakterize bir cinsel davranış bozukluğudur. Günümüzde bu durum daha kapsayıcı bir terim olan “hiperseksüalite” (aşırı cinsel davranış) başlığı altında incelenir. Bu kişiler cinselliği yalnızca zevk için değil, stres, kaygı, yalnızlık gibi olumsuz duygulardan kaçış yolu olarak da kullanabilirler.

Klinik Tanım

Tıbbi olarak hiperseksüalite, cinsel dürtülerin, düşüncelerin ve davranışların kişinin işlevselliğini bozacak şekilde yoğun ve tekrarlayıcı olmasıyla tanımlanır. Yani kişi, istemediği hâlde bu dürtülere karşı koyamaz ve kontrol kaybı yaşar.

DSM-5’te (Amerikan Psikiyatri Birliği’nin tanı kılavuzu) bu durum henüz ayrı bir teşhis olarak yer almamaktadır, ancak "cinsel dürtü kontrol bozukluğu" ya da "davranışsal bağımlılık" başlıkları altında ele alınır.

Cinsel İstekle Bağımlılık Arasındaki Fark

Yoğun bir cinsel istek tek başına nemfomani değildir. Bu isteğin kontrol edilememesi, kişinin günlük işlevlerini bozması (işine odaklanamamak, ilişkilerde sorun yaşamak, sosyal geri çekilme), duygu durumunu olumsuz etkilemesi (suçluluk, utanç, anksiyete), cinsel eylemlere harcanan sürenin artması ve kişinin bunları azaltmaya çalışmasına rağmen başaramaması nemfomani tanısında belirleyicidir.

Günlük Yaşamda Etkisi

Nemfomani, sıradan bir ‘yüksek libido’ durumu değildir. Bu rahatsızlık, kişinin:

• Zihninin sürekli cinsellikle meşgul olmasına
• Sık sık partner değiştirmesine
• Riskli cinsel davranışlarda bulunmasına
• Duygusal ilişkiler kurmakta zorlanmasına
• Suçluluk, utanç ve yalnızlık hissetmesine

neden olabilir. Bu durum çoğu zaman gizli yaşanır çünkü bireyler çevresi tarafından “anormal” görülmekten ya da yargılanmaktan korkar. Ancak unutulmamalıdır ki nemfomani bir kişilik kusuru değil, tedavi edilebilir bir ruh sağlığı sorunudur.

Nemfomaninin kesin nedeni tek başına genetik, biyolojik ya da çevresel faktörlerden kaynaklanmaz. Genellikle karmaşık bir nedenler zinciri vardır:

• Beyin kimyasındaki değişiklikler: Özellikle dopamin ve serotonin sistemlerindeki dengesizlikler cinsel dürtülerin aşırı yaşanmasına neden olabilir.
• Travma ve stres öyküsü: Cinsel taciz, duygusal istismar veya yoğun stres bu durumu tetikleyebilir.
• Kişilik özellikleri: Anksiyete, kompulsif eğilimler, dürtü kontrol bozuklukları gibi mental durumlar ilişkili olabilir.
• Bağımlılıklar: Diğer bağımlılık türleri (alkol, uyuşturucu, kumar) nemfomani riskini artırabilir.

Nemfomani belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ama en sık rastlananlar şunlardır:

• Sürekli cinsel düşünce ya da hayallerle meşgul olmak
• Kontrol edilemeyen mastürbasyon, fantezi ya da pornografi kullanımı
• Cinsel dürtüler nedeniyle sosyal, iş veya aile yaşantısının zarar görmesi
• Bu dürtüler durdurulmaya çalışıldığında yoğun stres, suçluluk ve huzursuzluk yaşanması

Tedavi, çoğunlukla bireysel psikoterapi ve gerekirse ilaç kombinasyonlarıyla olur:

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

Dürtüleri tetikleyen düşünce kalıplarını tanıma, değiştirme ve zararlı davranış yerine sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirme hedeflenir.

Psikodinamik Terapi

Altında yatan duyguların, travmaların veya bilinçdışı çatışmaların farkına varılır.

İlaç Tedavileri

SSRI gibi antidepresanlar, bazen dürtü kontrolünü desteklemek için reçete edilebilir.

Destek Grupları ve Aile Terapisi

Benzer sorunları olan kişilerle bir araya gelmek yalnız olmadığınızı hissettirir. Aile katılımı, ev içindeki desteği güçlendirir.

Aşağıdaki sorulara evet diyorsan, bir uzmana danışmak iyi bir adım olabilir:

• Cinsel düşünceler gün içinde aklını meşgul ediyor mu?
• Cinsel davranışların kontrol dışı mı gelişiyor?
• Aile, arkadaş ya da iş ilişkilerinde bu durum sorun yaratıyor mu?

Eğer bu durum seni suçluluk, kaygı veya utanma duygusuna sürüklüyorsa, hiperseksüalite ile başa çıkmak için profesyonel yardım gerekir.

Her yaş, cinsiyet ya da sosyoekonomik seviyedeki birey hiperseksüalite riski taşıyabilir. Ancak şunlar daha yüksek risk altında olabilir:

• Dürtü kontrol sorunları yaşayan bireyler
• Diğer bağımlılık geçmişi olanlar
• Travma veya yoğun stres yaşayanlar
• Cinsel kimlik keşfi sürecindeki genç yetişkinler

Kadınlarda hiperseksüalite her zaman belirgin olmayabilir. Belirtiler arasında şunlar yer alabilir:

• Mastürbasyon, partnerle cinsel ilişki veya fantezilerle sürekli zaman geçirme
• Cinsel dürtüler nedeniyle günlük aktivitelerin aksaması
• Suçluluk, utanma veya kontrol edilemeyen cinsel istekler nedeniyle kaygı yaşama

Bu belirtiler, yalnızca yoğun cinsel dürtüden öte; hayat kalitesini, psikolojiyi ve sosyal ilişkileri etkiliyorsa, bir uzmana danışmak önemli.

Nemfomani, kişinin iradesine rağmen kendini engelleyemediği bir alan olabilir. Bu nedenle kişinin yalnızca “daha çok kontrol etmeye çalışması” çoğu zaman işe yaramaz. Asıl ihtiyaç olan şey, bu davranışların kökenine inmek, duygusal tetikleyicileri fark etmek ve alternatif başa çıkma yöntemleri geliştirmektir.

Terapi sürecine başlamak, bu konuda atılabilecek en sağlıklı ve etkili adımdır. Psikologlar yalnızca dinleyen kişiler değil; sizinle birlikte çözüm yollarını keşfeden rehberlerdir.

Eğer siz de bu konuda kendinize yardım etmek istiyorsanız, online terapi hizmetlerimizden faydalanabilirsiniz.

Evet, tedavi edilmeyen nemfomani yalnızca kişinin iç dünyasını değil, çevresindeki insanlarla olan ilişkilerini de ciddi şekilde etkileyebilir. Cinsel dürtülerin kontrolsüzleşmesi; iş kaybına, sosyal izolasyona, duygusal ilişkilerde başarısızlığa hatta cinsel yolla bulaşan hastalıklara kadar giden bir dizi probleme neden olabilir. Bazı danışanlar, bu durum yüzünden hem kendilerine hem başkalarına istemeden zarar verdiklerini sonradan fark ediyorlar.

Komplikasyonlar arasında depresyon, yalnızlık, kaygı bozuklukları, duygusal bağımlılıklar, güvensiz cinsel davranışlar ve ilişki yorgunluğu yer alabilir. Bu yüzden erken fark etmek ve destek almak çok kıymetli.

Psikolojik destek almak büyük bir adım. Eğer bir psikolog ya da psikiyatristle görüşmeye karar verdiyseniz, ilk seanslarda size yöneltilebilecek bazı sorulara hazır olmanız yardımcı olabilir. Bu sorular, sizi daha iyi anlamalarına ve doğru bir tedavi planı oluşturmalarına yardımcı olur.

Bazı danışanlar bu sürecin onları yargılamak için değil, anlamak için yapıldığını ilk görüşmede fark edip rahatlıyor. İşte terapistinizin size sorabileceği bazı konular:

• Cinsel davranışlarınızın ya da arzularınızın sizin için sorun olmaya ne zaman başladığı
• Bu davranışların işinizi, ilişkilerinizi ya da sağlığınızı etkileyip etkilemediği
• Günlük yaşamınızda stres, kaygı veya kontrol kaybı yaşayıp yaşamadığınız
• Cinsel dürtülerin artmasına ya da azalmasına neyin neden olduğu
• Geçmişte yaşanan travmalar ya da istismar öyküsü olup olmadığı
• Bu davranışların sizi ya da başkalarını tehlikeye atıp atmadığı
• Alkol veya madde kullanımı gibi başka risk faktörlerinin olup olmadığı

Bu soruların cevapları, tamamen sizin hızınızda ve gönüllülüğünüzle paylaşılır. Terapide konuşulan her şey gizlidir ve güvenle korunur.

Nemfomani kalıcı mıdır?

Hayır. Doğru psikoterapi ve gerektiğinde ilaç desteğiyle kontrol altına alınabilir.

Cinsel isteği bastırmak çözüm olur mu?

Bastırmak, genellikle daha büyük patlamalara neden olur. Asıl hedef, isteği anlamak ve sağlıklı kanallara yönlendirmektir.

Partnerim bu durumu yaşıyor olabilir mi? Ne yapmalıyım?

Yargılamak yerine destekleyici bir iletişim kurmak ve birlikte uzman yardımı aramak en sağlıklı adımdır.

Kaynakça

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/compulsive-sexual-behavior/diagnosis-treatment/drc-20360453