Erva Nur BOZKURT

THE FISHER KING FİLM ANALİZİFilmin adıTheFisherKing. KarakterJacktravmasonrası stres bozukluğuna sahiptir. Bir radyo programında sunuculuk yapmaktadır.Jackseyircilerin dediklerini anlamaya çalışmadan kendi deneyimlerinden yola çıkarak çokumursamazsa,kabave ciddiyetsizce cevaplar vermektedir. Bir gün programa katılan bir seyirciye karşı olan fütursuzca tutumu karşısındaParyy(seyirci)’nincinayet işlemesine sebep olmuştur. Filminhikayesi bu kısımdan sonrabaşlamıştır.TravmanınetkileriniJackkarakterinden yola çıkarak anlatacağım.Filmin başlangıcından bitiş sahnesine kadar travmanın etkilerinigörmekteyiz.Film de travmanın etkilerinin nasılolduğunu,neredegösterildiğini ve bunu hangi etmenlere dayandırılaraktravmanın izlerinin görüldüğünü detaylı bir şekilde belirtmeden önce hangi sahnelerde travma etkilerinin görüldüğünü saati ve dakikası olarak belirtmek isterim . Filmde travmanınetkileri ;00.07:45 ,00.30:01 sahnesine kadar aralıksız karakterin yaşadığı travma izleri görülmektedir. Daha sonra 00.35.00 – 00.37.50sahnesinde,01.05.14 -01-07.05 sahnesive01.52.56 sahnelerinde karakterimizJack’inyaşamış olduğu travma sahneleri gösterilmektedir.FilmdeJackkarakteribuyaşanılanlardan kaynaklıkendisi sorumlututarve bulunduğu ruh hali radyo sunuculuğunu yapan o ciddiyetsiz insandan çok farklıdır’’.Kendisinin suyun altında kaldığını ve asla yüzeyine çıkamadığını’’kız arkadaşına hem anlatıyor hem ağlıyordu.Suyun altında kaldığını söylemesi karakterin yaşamış olduğu yoğun suçluluk duygusu ile birlikte nefes alamadığını anlatmaya çalışmıştır.Bu andan itibarenfilmde3 yıl geçmiştir veJackradyo programcılığını bırakmış yoğun bir acı yaşamaya başlamış, kız arkadaşının evinde kalmaya başlamış tüm varlığını bırakmış olarak karışımıza çıkmaktadır. Çeşitli belirtiler göstermeye başlamıştır. Bunlar sürekli içki içmesi, alkolik olmaya kayan bir tablo, işini kaybetmesi ve artık çalışma düzenine ayak uyduramaması, bilincinin daha bulanık olması, herkesten şüphelenir duruma gelmesi (yaşadığı durumdaki gibi bir durumu yapabileceklerine yönelik insanlardan şüphe duymak) yakın çevresindeki sevgilisinin ruh halini anlayamıyorum,kafanda çok fazla düşünce var, eskiden bu kadar düşünmezdik gibi yorumları, eskiden hoşuna giden aktivitelerin artık öyle düşündürmemesi, kız arkadaşının ,‘’sen herkesten nefret edersin’’ gibi yorumları, saldırıya sebep olduğunu öğrendikten sonra geçmiş yaşamına dair anılarla karşılaşınca terleme, ağlamak gibi fizikselsemptomlarıgöstermesi, ‘’ben bir lanetliyim’’ diyerek kendini tanımlaması ve sürekli kendini suçlaması, ‘’keşke cezayı ödeyip eve dönmenin bir yolu olsaydı’’ repliği, sürekli acı çeker ve kendini, çevresini, insanları suçlar bir yapıya bürünmeye başlamıştır.Karakterin yaşamış olduğu olaydan sonraki tepkilerine baktığımızda işlevsellik,,istemsiz gelen girici düşünceler,suçluluk, olumsuz düşünme hali,yeniyaşamına uyum sağlayamama davranışları görülmektedir.travmasonrası stres bozukluğu yaşıyor olduğu muhtemel birtanıdır.Jackbu ruh halinden ve davranışlarındankendiside memnundeğildirvebulunduğu durumdan çıkabilmek için çeşitli yollar denemiştir.JackPary’ninişlediği cinayeti kendi fütursuzca söylemlerinden kaynaklı olduğunun farkındaydı ve bu durum içinden çıkabilmek için tenha bir sokakta ayaklarına beton bağlayarakintihar girişiminekalkışmıştır.Başıboşdolaşan iki genç sokağın kendisine ait olduğunu söyleyerekJack’esaldırmaya başlamışlardır fakatdilencilerJack’ikurtarmıştı.Jackçok fazla alkol aldığından bilinci yerinde değildir ve gözünü dilencinin yanındaaçmaktadır.İlk başta neye uğradığını şaşıranJackoraya nasıl geldiğini anlamaya çalışırken dilencinin onu tanıdığını fark eder.Dilenci(Paryy)Jack’ekarşı çok hoşgörülü davranıyordur ama akli dengesi yerinde olmadığını da hissettirmektedir.Jack’e, tek başına yaşadığı kalorifer dairesindeki küçük insanlarla bir arada yaşadığını anlatmaktadır. Duyduğu sözlerden sonraJackçok büyük şaşkınlıkla hayatını kurtaran kişinin hayatını mahvettiği kişi olduğu gerçeği ile yüzleşince büyük bir dehşet içerisinde oradanayrılır.Bu ruh halinden çıkabilmesi için dilenciye yaniParyy’eiyi bir yaşam sağlarsa ya da ona yardım ederse kendi vicdanını rahatlatacak bu şekilde tekrar suyun yüzeyineçıkabilecektir.Dilencilerinyeri belliydi,bir holding’in önündeki cadde de dilencilik yapar ünlü insanlardan dilenirlerdi.Jackde önceden orada çalışmaktaydıParyy’yinerde bulacağını biliyordu.Paryyile karşılaştıktan sonra ona belli bir ücret vererek oradan ayrılıyordu kiPary’nino parayı başka bir dilenciye verdiğini görene kadar.Jackçok öfkeli bir şekilde parayı tekrar ona vererek ona yardım ettiğini başka biriyle neden paylaştığınısorarken.Paryy’ninplatonik olarak aşık olduğu kadın ortaya çıkarParyyher gün iş çıkışında kadının neler yaptığını biliyor çünkü uzaktan takip ediyordu.Kadını görür görmez yine aynı şekilde takip etti bu seferJack’ide yanında sürüklemiştir. Kadın günlük işlerini yapmakta zorlandığını ve her zaman ürkek ve yalnız takıldığı da filmde gösterilmiştir.Jackbu durumla karşılaştıktan sonra kadınlaParyy’ibir şekilde bir araya getirir ve artık vicdanı rahattır.JackkarakterimizParyyile bağını koparmış tekrar o lüks yaşantısına ve radyo programcılığına başlamıştırJackkarakterinin yaşamış olduğu olayları değerlendirildiğindeJack3 yılboyuncatravmatepkilerine sahiptir. Olaydan öncekikişiliği ,yaşantısıve ruh hali çok değişmiştir.İşlevselliğini büyük etkide etkilenmiştir.Bu durumdaJackTravma sonrası stres bozukluğuna sahip olduğunu göstermektedir.Jackkendince bir çözüm yolları aramak yerine bir psikoterapiden destek alarak bu süreci halletmek isteseydi ve kliniğe gelmiş olsaydı izlenilebilecek tedavi yöntemlerineler olabileceğine değinmek gerekirse;Jackiçin ilk başta alkol kullanımı kontrol altına alınması ile tedaviye başlanmasıgerekir.Olaylarıdaha açık bilinç ile değerlendirmesini sağlamak,yaşamış olduğu travma anının unutmak ya da hatırlamamak için başvurduğu bu kısa vadeli kazanç yönteminin kendisine ve bedenine oluşturduğu zararı daha açık görmesi sağlanabilir. Olayı her hatırladığızamanalkol alma davranışı,danışanda bir döngü haline gelmektedir.Danışanınbu nokta dasürdürüm döngüsü içerisinde olduğu görülmektedir. Farklı baş etme stratejilerininkazandırılması sağlanmaya çalışılmalıdır.Akılcı olmayan inançları ile mücadele etmeye yöneltmekle devam edilir.Danışan cinayetten kendini suçlu tutmakla birlikte cinayet işleyen adamın hayatını şuan ki olduğu konumdan çıkartıp rahat ettirse akılcı olmayan düşünce ve inançlarından kurtulacağı görüşündedir. Bu düşünceleriBeck’inABC kuramındaki aktive ediciolay,inançve sonuçları belirleyereko düşünceleri yenisi ile değiştirmeye çalışılabilir.Örneğin; Sana istekleri karşılanmayan bireylerin başkalarına zarar vereceğini düşündüren kanıtlar nelerdir?Gibi bir soru ile inanç ve davranışları etkileyen durumların altındaki tetikleyen inançları anlamaya yönelik olabilir.Daha sonra danışana bilişsel ev ödevleri ile desteklenebilir; ‘’ İsteklerini karşılamazsam hemen birini öldürebilir’’ düşüncesi yerine alternatif işlevsel düşünceler getirmesi kendisine mantıklı telkinlerde bulunmasıöğretilir.Danışanınetkin ve olumlu davranışları ödüllendirilir.Teşvik edilir ve motivasyonunu arttırma amaçlanır. Danışan örseleyici olayla çağrışım yapan herhangi bir yer eşya ya da kişi ile karşılaştığında belirgin tedirginlik yaşadığından bu gibi durumlardan kaçınmayı tercih etmesinden kaynaklı alıştırmatedavisiyleyazihinde ya da gerçek yaşamda giderek artan bir biçimde karşılaşarak bu durumlara bir duyarsızlaşma sağlanmaya çalışılabilir.Jackkarakterinin filme yaşamış olduğu olaydan sonra oraya çıkanTSSBetkileri ve tedavi planı ileaktardım.ParryyerineJackkarakterini seçmemin sebebi cinayeti işleyenParry,işlediği cinayetten sonra birçok patoloji geliştirdiği görülmektedir.Filmde de gösterildiği üzere insan dışı ufak varlıkların yanında yaşadığını düşünmesi ve onlarla konuşması psikoz belirtilerine birer örnektir. Aynı zamandaParry‘ninflashbacklerifilmde çok sık gösterilmektedir ancakTSSBhakkındaazbilgisi olan birisi filmi izlediğindeParrykarakteri üzerinden bu filmi aktaracağını düşünerek benJack’itercih etmek istedim. Bir cinayeti işlememesine rağmen konuşma ve tavırlarının bu cinayette etkili olduğu inancına kapılarak ve yoğunkaygı,endişeve strese maruz kaldı, tüm yaşantısı ve kişiliği tamamen değişime uğradı.Detaylı incelendiğindeJackkarakterinin de TSSB yaşadığı görüşündeyim. Bunedenletercihimibu karakterden yana kullandım. Filmin en etkilendiğim sahnesi suçluluk duygusundan kurtulmak içinParry’ninhayatını değiştirmeye çalışanJack’inson sahnesinde sadeceParry‘niniyi ve sağlıklı olması içinonunfilmboyunca istediği kupayı zorlu koşullarda alıpParry’evermesiydi.Bazen içinde bulunduğumuz ruh halinden çıkabilmek için farklı stratejilerdenerizkendimiziiyi hissedebilmek adına diğer insanlara yardımsever veiyi davranabiliriz. ama sadece değer verdiğimiz birinin iyi olması ve iyi hissetmesi için verilen mücadelenin benim için çok kıymetli ve değerli olduğunudabelirterek ,TheFisherKingde bu düşüncelerimi destekleyen sahnelerin gösterilmesi beni bir haylietkiledi.Filmin izlenmesi ve içinde var olan mesajların anlaşılması ümidiyle…

Devamını Oku