Psikolojik Mide Bulantısı Nedenleri Nelerdir? Nasıl Geçer?

Mide bulantısı, vücudun rahatsızlanması sebebiyle görülen bir durumdur. Mide bulantısı, vücutta görülen yüzeysel belirtilerden birisidir ve genellikle doğal süreçler nedeniyle ortaya çıkar. Bu genelde üşütme gibi sorunlardan kaynaklanır. Ancak, mide bulantısı fiziksel etkenlerin yanı sıra psikolojik etkenlerin de bir sorunu olabilir. Psikolojik nedenlerden kaynaklı olarak çıkan mide bulantısı ise psikolojik mide bulantısı olarak nitelendirilir. Normal olduğu düşünülen bazı durumlar herkeste aynı etkiyi vermez. Bazı durumların arka planında ise görünenden farklı bir mesele yatıyor olabilir. Bütün bunlar kişide birtakım psikolojik etkilere neden olur. Örneğin, tüketilen bir yiyecekten veya içecekten kaynaklandığı düşünülen bir mide bulantısı aslında farklı bir durumun sonucu olabilir. Bazen insanlar kendilerini ve hislerini net bir şekilde ifade edemiyor olabilirler. Böyle durumlarda kişide çeşitli fiziksel rahatsızlıklar oluşur. Psikolojik mide bulantısı da aynı şekilde düzgün ifade edilemeyen duygusal durumların fiziksel bir sonucudur. Her hastalık gibi psikolojik mide bulantısı da önemlidir ve asla hafife alınmamalıdır. Hastalık kendini gösterdikten sonra mutlaka doktora gidilmeli ve tedavi görülmelidir. Psikolojik mide bulantısı sıklıkla yoğun stres ve korku ile oluşur. Bu gibi etkenler vücut üzerinde çok ciddi etkilere sahiptir. Kişinin ruh durumunun iyi olmaması durumunda kişi bazı yan etkiler yaşayacaktır. Bu yüzden psikolojik mide bulantısı yaşadığını düşünen bir kişi durumun kendi kendine geçmesini beklememelidir. Nitekim, psikolojik mide bulantısı alışkanlık haline geldikten sonra anlaşılır. Bu yüzden psikolojik mide bulantısı yaşadığını düşünen bir kişi bu durumu zaten uzun süredir yaşıyordur. Bu yüzden tedaviye en kısa sürede başlamak durumun daha da ciddileşip kişinin günlük hayatında daha kötü etkilere neden olmamak açısından en iyisi olacaktır. 

Psikolojik nedenler sonucunda ortaya çıkan mide bulantısının belirtileri aşağıdaki gibidir: 

●   Bulantı

●   Kusma 

●   İshal 

●   Uykusuzluk 

●   Sıkıntı hissi 

●   Hissizlik 

●   Kötü ruh hali 

Bu belirtilerin kişiye ekstra yan etkileri olacaktır. Bunlar toplumdan kaçınma, okula devam edememe ve aile ile ilişkileri sürdürememe gibi etkiler olabilir. 

Kişiler normalde hissettiği bazı olumsuz hisleri belirli dönemlerde daha yoğun yaşıyor olabilir. Bu duruma uzun süre maruz kalmak ise kişide birtakım psikolojik rahatsızlıklara neden olacaktır. Bu kaygı ve endişeler normalde herkesin yaşadığından daha farklı ve kontrolsüz şekilde gerçekleşebilir. Bunun psikolojik etkilerinden bazıları kalp çarpıntısı ve mide bulantısıdır. Mide bulantısının ve midede rahatsızlık hissinin psikolojik olarak görülmesi için durumun alışkanlık haline gelmiş olması gerekmektedir. Çünkü birtakım olumsuz durumların kişide birikmesi durumunda bu tip yan etkiler gelişir. Duyguların sözlerle ifade edilememesi ve içe kapanma gibi nedenlerle psikolojik mide bulantıları fiziksel semptomlara neden olur. Mide bulantısı, bu duyguların dışa vurum şeklidir.Ayrıca psikolojik mide bulantısının nedenleri arasında bazı psikolojik hastalıklar da bulunmaktadır. Bunlardan en bilinenleri anoreksiya nevroza ve blumia nevrozadır. Bunların dışında psikolojik mide bulantısının nedeni kaygı ve anksiyete bozuklukları da olabilir. 

Psikolojik mide bulantısının genel sebepleri aşağıdaki gibidir: 

Kaygılar: Kaygılar, içinde bulunulan yoğun strese karşı ortaya çıkan bir belirtidir. Kaygıya maruz kalma durumunda kişide bazı psikolojik ve fiziksel görülebilir. Mide bulantısı da kaygının neden olduğu fiziksel sorunlardan birisidir. Örneğin, bir topluluk önünde performans sergilemeden önce ya da önemli bir sunum yapmadan önce heyecanlı ve gergin hissetmek şaşırılacak bir durum değildir. 

Ancak sahneye çıkmadan ya da sunuma başlamadan önce nefes almada zorluk yaşıyorsanız, kalp atışlarınız hızlandıysa ve bunun üstüne mide bulantısı da eklendiyse bunlar çok büyük ihtimalle psikolojik etkilerdir. Psikolojik mide bulantısına neden olan anksiyete bozuklukları çeşitlidir. Anksiyete ve kaygı bozuklukları psikolojik mide bulantısının en bilinen nedenleridir. 

Kaygı bozukluklarını şu şekilde inceleyebiliriz; 

Panik Atak Bozukluğu: Panik atak, kişinin sık sık korku hissine maruz kalması durumunda gelişen anksiyete sorunlarından yalnızca bir tanesidir. Panik ataklar, genetik nedenlerden ötürü görülebilse de çoğunlukla kişinin hayatında gerçekleşen olayların bir sonucu olarak kabul edilir. Bu nedenle, psikolojik mide bulantısının nedenlerinden birisinin de yoğun korku hissi içinde bulunmak olan panik ataklar olması mümkündür. 

Genelleştirilmiş Anksiyete Bozukluğu: Bazı insanlar herhangi bir spesifik neden olmasa dahi uzun süre kaygı ve endişe hissi duyabilirler. Bu duruma genelleştirilmiş anksiyete bozukluğu denmektedir. Bu bozukluk, aslında kronik bir rahatsızlık olarak kabul edilir.Herkesin deneyimlediği kaygı hissinden farklı olarak kontrolsüz şekilde yaşanan kaygı ve stres durumu, kişide kendini mide bulantısı ve kalp çarpıntısı olarak gösterir. Bu tür anksiyete bozukluğunu yaşayan kişiler kendileri de neden bu şekilde hissettiklerini kendilerinde sorulsa dahi açıklayamazlar ve anlatmakta güçlük çekerler. 

Sosyal Anksiyete Bozuklukları: Sosyal anksiyete bozuklukları, sosyal fobi olarak da bilinmektedir. Sosyal anksiyete bozukluğunu, sosyal ortamlarda hissedilen yoğun korku durumu olarak da tanımlamak mümkündür. Sosyal anksiyeteye sahip kişiler genellikle yeni ortamlarda bulunmaktan ve bu yerlerde yeni insanlarla tanışmaktan pek haz etmezler. Bu durumu aşmak bu kişiler için oldukça güç ve yorucudur. Bu gibi hisler kişide biriktikçe ortaya birtakım fizyolojik etkiler çıkar. Bunlardan birisi de psikolojik mide bulantısıdır. 

Fobiler: Herhangi bir durum ya da şey karşısında yoğun ve aşırı şekilde hissedilen korkuya fobi denir. Fobiye sahip kişiler, korkularının kaynağı olan nesne, durum ve olaya maruz kaldıklarına şiddetli şekilde endişe duyarlar ve paniklerler. Fobiler, genetik ya da çevresel faktörlü olabilirler. Yoğun korku hissinin bir sonucu olarak da kişide psikolojik mide bulantısı görülebilir. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu: Anksiyete bozukluklarından biri olan travma sonrası stres bozukluğunun da psikolojik mide bulantısına neden olduğu bilinmektedir. Bu bozukluğa sahip olan kişiler hayatlarında yıkıcı bir olay yaşamışlardır. Bu olaylar deprem, ölüm ya da kaza gibi olumsuz durumlar olabilir. Bu bozukluğa sahip kişiler de kendilerini sürekli olarak tehlikede sanırlar ve bunu uzun süre yaşamak onlarda sıklıkla baş ağrısına, kalp çarpıntısına ya da psikolojik mide bulantısına neden olabilir.  Kısaca toparlamak gerekirse mide bulantılarının nedenlerinden birisi de yukarıda verilen anksiyete bozukluklarından biri olabilir. 

Anoreksiya Nervoza: Anoreksiya nervoza, kişinin hayatını ciddi şekilde etkileyen ve tehdit eden bir yeme bozukluğudur. Anoreksiya nervozanın kişide neden olduğu en önemli etkilerden birisi de psikolojik mide bulantısıdır. Bu durumu yaşayan kişiler ciddi şekilde kilo almaktan korkarlar ve yemek yemeyi reddederler. Amaçları kilo verebilmek adına sürekli diyet yapmaktır. Ancak bu durum kontrol altına alınmazsa bir süre sonra kontrolden çıkar ve kişiyi organ yetmezliklerine ve hatta ölüme sürükleyebilir. Bulimia Nervoza: Anoreksiya nervoza gibi blumia nevroza da bir çeşit yeme bozukluğudur. Bulimia nervozanın bilinen yan etkilerinden birisi de anoreksiya da olduğu gibi psikolojik mide bulantısıdır. Bu kişiler atak zamanlarında çok hızlı ve çok miktarda yemek yerler. Bunun ardından şiddetli şekilde pişman olurlar ve kilo almamak için tükettiklerini kusma ihtiyacı hissederler. Bu endişe hali onlarda psikolojik mide bulantısına neden olur ve kişi daha yemeyi kendi kusmaya çalışmadan bile yediklerini dışarı atmaya sebep olur. Bu şekilde kilo veren kişilerin hayatları tehlike altına girmektedir. 

Psikolojik sebeplerden ötürü yaşanan psikolojik mide bulantıları, daha önce de belirtildiği gibi sıklıkla duyguların sözlü olarak ifade edilememesi nedeniyle oluşur. Duygular bu şekilde kendilerini psikolojik semptomlar yoluyla ortaya çıkarırlar. Psikolojik mide bulantısını tedavi etmek için öncelikle onu sıradan mide bulantısından ayırt etmek gerekir. Tedaviye başlamak için bunun haricinde kişinin durumu kabul etmesi de gerekmektedir. Bu kişiler durumun farkında varmazlarsa ilk başta hastanelerin farklı bölümlerine başvurabilirler. Ancak sıradan mide bulantısına uygulanan hiçbir tedavi psikolojik mide bulantısında etkili olamaz. Tedavi için uzman bir psikoloğun yardımı şarttır. Özellikle anoreksiya nervoza ve bulimia nervoza gibi hastalıkların tedavilerinin süreci oldukça uzun olabilmektedir. Ayrıca bu kişilerin tedavilerinde geç kalmamak gerekmektedir. Hastalığın kendilerine verdikleri zarar her geçen gün hayatı tehdit edebilecek ölçüde artmaktadır. Aksi takdirde vücutta geri döndürülmesi mümkün olmayan hasarlar oluşabilir. Tedavi için başvurulması gereken doktorlar psikologlardır. Kişiye uygun olarak yapılacak olan seanslar sonrasında psikolojik mide bulantıları kontrol altına alınabilir. 

Psikolojik mide bulantısı kişinin kendi kendine kontrol altına olması çok zor olan bir durumdur. Psikolojik mide bulantısı, zaten kişinin uzun dönem boyunca kontrol edemediği bir dışa vurum olduğundan ötürü yapılacak en iyi şey bir uzmana görünmektir. Böylece ilgili psikolojik durumun neden olduğu fiziksel sorun daha fazla ilerlemeden çözülebilir. Özellikle anoreksiya nervoza ya da bulimia nervoza hastalarının kesinlikle zaman kaybetmeden uzman yardımı alması gerekmektedir. Bu kişiler kendilerindeki sorunu neredeyse göremezler ve hayatları tehlike altına girene kadar kilo verirler. Bu süreçte kişilerin psikolojik destek alması gerekmektedir. Böylece durum daha da ilerlemeden kontrol altına alınabilir. Psikolojik mide bulantısına sahip olan birinin çevresinden alacağı destek onu rahatlatabilir. Kişiler kendilerine fayda sağlamak için hafif yiyecekler yiyebilir ve kendilerini rahat tutmayı deneyebilirler. Psikolojik mide bulantısı yaşayan kişiler ayrıca ağır diyetlere girmemelidirler. Bunlar psikolojik süreçte kişinin kendini rahatlatması açısından önemlidir. 

Psikolojik mide bulantısına iyi gelebilecek en önemli şey durum fark edilir edilmez bir uzmana ulaşmak olacaktır. Kişilerin yaşadığı psikolojik mide bulantısı uzun süre devam ediyorsa bir sağlık taraması yaptırmak da faydalı olacaktır. Sağlık taramasında bir sorun yoksa sonrasında psikiyatri bölümüne görünmek gerekmektedir. Psikiyatrik destekle psikolojik mide bulantısından kurtulmak mümkündür. Psikolojik mide bulantılarında birtakım ilaçlar kullanılabilir. Ancak bazı ilaçların yan etkilerinden birisi de mide bulantısıdır. Bu durumu daha da kötüleştirebilir. Bu yüzden yapılacak en iyi şey duruma neden olan sebebi tespit edip bunu çözmeye çalışmak olacaktır. Psikolojik mide bulantısına iyi gelebilecek bir diğer şey de morali yüksek tutmak ve çevreden destek almaktadır.