Alzheimer Hastalığı

Beyin hücrelerinin zamanla ölümünün gerçekleşmesiyle gelişim gösteren Alzheimer, ilk olarak 1906 yılında Alman nörolog Alois Alzheimer tarafından tanımlanmıştır. Beyin dokusunda geri döndürülemeyen bozulmaların keşfedildiği bu rahatsızlık, unutkanlık hastalığı olarak da isimlendirilir. Alzheimer hastalığı sebeplere bağlı olarak durağan, ilerleyici ya da hafifleyen şekilde seyredebilir. Yavaş biçimde yıllar içinde gelişim gösteren, önemli nörolojik bir hastalıktır.

Alzheimer hastalığı ne demek sorusunun cevabı, bu hastalığı araştıran birçok kişi tarafından merak edilen konular arasında yer almıştır. Bilişsel becerilerin kötüleştiği noktada işlev kaybının gözlenmesiyle ortaya çıkan Alzheimer, yaygın bir demans türüdür. Hafıza kaybı ve bilişsel işlevlerin kaybolması şeklinde semptomlarla giden Alzheimer, ilerleyen yaşa bağlı olarak gelişir. Yapılan araştırmalara göre Alzheimer belirtileri gözlenen bireylerin nörolojik yapılarındaki bozulmalar geri döndürülemez. Bununla birlikte birtakım uygulamalarla deformasyon hızı azaltılabilir. Dalgınlık, dikkat eksikliği, yeni bilgileri hatırlamada güçlük gibi belirtiler, Alzheimer hastalığının ana semptomları arasında yer alır. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte mevcut belirtilerde daha da ilerleme gözlenir. Demansın en yaygın türlerinden biri olan Alzheimer, günlük hayatta ciddi işlev bozukluklarına neden olur. Alzheimer hastalığında, beyinde birtakım tahribatların meydana gelmesiyle semptomlar gözlenmeye başlar. İşlevsel bozukluklar gelişmeden önce ortaya çıkan erken semptomlar, hafif bilişsel bozukluk olarak isimlendirilir. 

Yapılan araştırmalar Alzheimer tanısı almış bir bireyle sağlıklı bir bireyin bilgisayar ortamında elde edilen beyin görüntüleri arasında anlamlı farklılıklar olduğunu göstermiştir. Ciddi bir nörolojik hastalık olarak öne çıkan rahatsızlık, geri döndürülemez beyin hasarı ile karakterize edilir. Temelde nöron kaybının hızlı bir şekilde izlendiği hastalık, önemli işlev kaybına neden olması sebebiyle çeşitli araştırmaların ana konusu olmuştur. Sıklıkla “Alzheimer hastalığı nasıl başlar?” sorusu, bu araştırmaların temel konusunu belirler. Alzheimer hastalığına yakalanmış bireylerin beyninde yaşından beklenenden daha fazla plak ve nörofibriller yumak bulunur. Plaklar, özel bir PET taramasıyla gözlenebileceği gibi beyin-omurilik sıvısının ölçümüyle de saptanabilir. Tespit edilen yumakların yoğun olarak bulunduğu bölge ise beynin hipokampüs alanıdır. Hipokampüsün, bellek ile doğrudan bağlantılı olması Alzheimer hastalarının hatırlama noktasında yaşadığı zorluğu açıklar. Beyinde bulunan plak ve yumaklar zamanla bulundukları bölgelerde değişikliklere neden olur. Zaman içerisinde hastanın beyin hücreleri (nöronlar) da ölmeye başlar. Ölen nöronların geri getirilmesi imkansız olduğundan Alzheimer hastalığının kesin tedavisi yoktur. İlerleyen zamanla birlikte belirtilerde de ağırlşma kaydedilen Alzheimer Hastalığı, genel olarak 65 yaş ve üzerindeki bireylerde görülür. Belirtiler kimi zaman 65 yaştan önce de kendini belli edebilir. 

Yaşlı hastalığı olarak da bilinen Alzheimer, belirgin semptomlara sahiptir. Bir kişinin Alzheimer olduğunu nasıl anlarız sorusu hastalığın araştırıldığı noktada bireylerin cevabını en çok merak ettiği başlıklar arasında yer alır. Alzheimer hastalığının en yaygın belirtisi, güncel olayları hatırlamamaktır. Alzheimer olan bireyler; bazı olayları hatırlayamaz ve günlük işlerini yarım bırakabilirler. Alzheimer ne kadar ileri seviyede ise tahribat da o derece fazladır. Örneğin ileri düzey Alzheimer tanısı almış bir birey çocuklarının, ebeveynlerinin, kardeşlerinin isimlerini hatırlamayabilir. Alzheimer hastaları çok konuşur mu sorusu da belirtileri araştıran bireyler tarafından sıklıkla sorulan konulardan bir tanesidir. Alzheimer hastaları, bazı durumlarda diğer insanlara göre daha çok konuşabilir. Yüksek seviyede unutkanlık yaşamaları sebebiyle ne konuştuklarını unutabilir ve bu da beraberinde tekrarlı söylemleri getirir. İlerleyen dönemlerde özbakımda düşüşler, yer-yön bilgilerinde kayıplar meydana gelir. Alzheimer olan bireyler çok tanıdık olan ortamlarda bile kaybolabilir. Dürtü kontrolü noktasında da ciddi problemler de gelişebilir. Sosyal iletişimin kısıtlanması, dil-konuşma becerilerinin azalması, apati; yani duygusuzluk gibi semptomlar Alzheimer hastalığında öne çıkan önemli belirtiler arasında yer alır. Bilinç bulanıklığı, adaptasyon zorluğu, ortamlarda kaybolma gibi semptomlar ileri Alzheimer süreçlerinde kendini belli eder. Alzheimer hastaları hayal görür mü sorusunun cevabı da bireyler tarafından sıklıkla merak edilen bir konu. Alzheimer hastaları, hastalığın ilerleme durumuna göre halüsinasyon ve sanrılar görebilir. Zaman zaman Alzheimer hastalığına, anksiyete ve depresyon tanıları da eklenebilir. 

Büyük ölçüde bellek kaybı ile seyreden Alzheimer hastalığının başlangıcı tam olarak tespit edilemez. Zamana bağlı gelişen ve bir süreci kapsayan hastalık, ilerleyen yaşla birlikte semptomlarını artırır. “Alzheimer hastalığı neden olur diye merak eden birçok kimse, bu sorunun cevabını araştırır. Yapılan araştırmalar, Alzheimer hastalığının gözlenmesinde genetik faktörlerin %79 oranında etkili olduğunu ortaya koyar. Kalan %21’lik dilim ise çevresel faktörler olarak açıklanır. Alzheimer hastalığının öncelikli nedenleri arasında yaşlılık yer alır. Obezite, uyku bozukluğu, tansiyon hastalıkları, Down Sendromu gibi etkenler de Alzheimer gözlenme ihtimalini artırır. Hastalığın gelişimini etkileyen kesin bir unsur bulunmasa da bu faktörlerin Alzheimer üzerinde belirleyici etkiye sahip olduğu bilinir. Günümüze kadar gelen çalışmalarda hastalığın nedeni ve tedavisi noktasında bilimsel kanunlar elde edilmese de elde edilen veriler ilerideki çalışmalar için oldukça önemlidir. 

Demans hastalığının en yaygın türlerinden biri olan Alzheimer’ın ailede Alzheimer öyküsü olan bireylerde görülme sıklığı daha fazladır. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık olan Alzheimer, ortalama yaşam süresiyle de doğrudan ilgili olabilir. 65 yaş ve üzerindeki her birey, hastalık için risk faktörü taşır. Bu sebeple kişilerin mevcut belirtileri yakından takip etmesi, tespit için nöropsikolojik muayene talep etmesi önerilir. Alzheimer bazı durumlarda psikopatolojileri de beraberinde getirir. Bu noktalarda psikoterapi desteği almak, sürecin daha sağlıklı bir şekilde yönetilmesinde etkilidir. Alzheimer, dinamik bir hastalıktır. Seyri değişim halinde olan bu hastalığın takibinin iyi bir şekilde yapılması, sürecin sorunsuz bir şekilde atlatılmasını mümkün kılar. Birçok insan; “Alzheimer hastaları ne zaman ölür?” diye merak içerisindedir. Yapılan araştırmalarda ölümün, belirtiler ortaya çıktıktan sonraki 12 yıl içinde gerçekleştiği gözlenmiştir. 

Yaşlı hastalığı olarak bilinen Alzheimer, birtakım bireysel önlemlerle ertelenebilir veya seyir hızı yavaşlatılabilir. “Alzheimer önlemek için ne yapmak gerek?” diye merak eden birçok kişi bu konu hakkında detaylı araştırma içerisine girer. “Alzheimer ne engeller?” sorusunun net bir cevabı olmasa da önleyici birtakım faaliyetler bulunur. Bilişsel faaliyetlerin aktif olarak gerçekleştirilmesi, Alzheimer görülme riskini düşürür. Bu bağlamda kitap okuma, belleği kullanmaya yönelik aktiviteler yapma, yeni bir dil öğrenmek önleyici uygulamalar arasında yer alır. Bunların yanı sıra; tansiyon, şeker, kolesterolün düzene konulması da olası Alzheimer riskini düşürür. 

Alzheimer Hastalığı ve Tedavi Yöntemleri 

Yapılan onlarca araştırma ve çalışmaya rağmen bu hastalığın kesin bir tedavisi henüz bulunamamıştır. Yalnızca geliştirilen birtakım ilaç, yöntem ve metotlar hastalığın ilerleme hızını düşürebilir. Kullanılan ilaçlar ve terapiler gözlenen bazı bilişsel deformasyonların engellenmesi sağlar; fakat kesin bir tedavi biçimi henüz söz konusu değil. Alzheimer hastalığının yıkıcı etkileriyle başa çıkmada destekleyici psikoterapi seansları başarılı olabilir. Hem aileye hem hastaya, hastalıkla mücadelede farkındalık ve içgörü kazandıran psikoterapiler; meydana gelebilecek yıkıcı tutumların düzenlenmesini sağlar. 

Destekleyici terapilerin yanı sıra hastalığın seyrinin yavaşlatılmasında birtakım egzersiz ve faaliyetler de faydalı olabilir. Örneğin, grupça yapılan birtakım egzersiz ve faaliyetlerin; hafif-orta düzeyde bilişsel bozuklukların önlenmesinde etkili olduğu gözlemlenmiştir. Belleğe yardımcı olan birtakım faaliyetler de hatırlama noktasında Alzheimer hastalarına yardımcı olabilir. Alışveriş listeleri, telefon numaraları, bulmacalar, çeşitli şarkılar kısa ve uzun süreli belleğin daha verimli işlenmesine olanak tanır. Bireysel önlemlerin yanı sıra profesyonel müdahaleler de Alzheimer hastalığının yıkıcı etkilerini düşürmede öncü rol oynar. Bu sebeple Alzheimer hastalığının seyir hızının düşürülmesi ve erken müdahalede bulunulmasını isteyen bireylerin semptomları gözlediği anda profesyonel destek almaları önerilir. 

Alzheimer Hastalığı Hakkında uzmanlarımıza sıkça sorulan sorulara buradan ulaşabilirsiniz.

Alzheimer ve demans arasındaki fark nedir?

Demans unutkanlık hastalığının genel bir ismidir. Alzheimer hastalığı ise demansın alt başlıklarından biridir. Her Alzheimer hastası demansa sahiptir ama her demans hastası Alzheimer’a sahip değildir, önermesi sunulabilir. Özetle demans genel bir hastalık iken Alzheimer daha spesifik bir patolojidir.

Alzheimer hastalığının tedavisi nedir?

Alzheimer, tedavisi olmayan hastalıklar arasındadır. Bu hastalık, dinamik özellikler taşıdığından tedavisi olmamasına rağmen seyri kontrol altına alınabilir. Bu sebeple Alzheimer hastalarında erken tanı, ilerleme hızını kontrol altına alabilmek adına oldukça önemlidir.

Alzheimer hastalığına eşlik eden diğer psikopatolojiler nelerdir?

Alzheimer hastalığıyla birlikte en sık gözlenen psikopatolojilerin başında yaygın anksiyete bozukluğu ve depresyon gelir.