Lewy Cisimcikli Bunama (LCB)

Klinik olarak Alzheimer hastalığı ile karıştırılabilen, eskiden nadir diye bilinen LCB tüm bunama nedenleri arasında Alzheimer’den sonra ikinci sırada gelmektedir. Hem klinik hem beyin bulguları bakımından Alzheimer ve Parkinson hastalıklarına yakınlık hem gösteren yanları vardır. Adını patolojik olarak, en çok subkortikal, daha az olmak üzere frontal, temporal bölgelerde nöron sitoplazmasında eozinofilik enklüzyon cisimleri olan Lewy cisimciklerinden alır. Hastalık genellikle altmışlı, yetmişli yaşlarda ortaya çıkar. Erkeklerde görülme oranı kadınlarda görülme oranından bir daha fazladır. Bu bunama türünde bellek ve üst bilişsel işlevlerde bilişsel inişli, çıkışlı ilerleme gösteren yetmezlik ve kişilik değişimi belirtileri yanı sıra zaman zaman beliren ve düzelen deliryum durumları, görme, işitme, varsanıları, açıklanamayan düşmeler görülür. Üç temel belirtisi dalgalı yani inişli çıkışlı giden bilişsel yıkım, yineleyici görme varsanıları ve parkinsonizmdir. LCB’nin giriş özellikleri Alzheimer hastalığına benzer, bilişsel test puanları zamanla azalır. Hastalık genellikle on yıl kadar sürer ama bazı hastalarda daha hızlı ilerleyerek iki, üç yıl içerisinde ölüm gerçekleşebilir. Hastalığın başında Parkinson belirtilerinin görülme sıklığı ortalama %25-50’dir. Hastalık ilerledikçe bu olasılık %75-80 civarlarına kadar çıkar ve Parkinson belirtileri oldukça ağırlaşır. Alzheimer’den farklı olarak bilişsel yitim özellikleri dalgalı bir şekilde kendini gösterir. Bu dalgalanmaları günler, saatler hatta bazen dakikalar içerisinde gözlemlemek mümkündür. Hastalarda görülen uykusuzluk, bilişsel yetersizlik ve dikkat dağınıklığı belirtileri sıklıkla deliryum ile karıştırılabilmektedir. Bilişsel durumdaki dalgalanmalar diğer tüm bunama hastalıklarından daha fazladır. Alzheimer ile karşılaştırıldığında sözel hatırlamada daha iyi, çizim ve kopyalamada daha başarısız olduğu görülmüştür. Burdan yola çıkarak görsel hafızalarının çok fazla zarar gördüğünü söyleyebiliriz. Hastaların çok büyük bir kısmında çocukların, hayvanların yer aldığı karmaşık, renkli ayrıntılı görme varsanıları vardır. Bu varsanılara verilen duygusal tepki korku, aldırmamazlık ve hoşa gitme gibi değişiklikler göstermektedir. Varsanılar Alzheimer’dan farklı olarak hastalığın en başından itibaren görülebilir. Bazen işitme varsanılarının yanı sıra paranoyak sanrılar ortaya çıkabilir. Hastalığın başında veya ortalarında kas katılığı devinim yavaşlığı sıkça görülür. Zaman zaman hastanın hiç konuşmadan tepkisiz ve hareketsiz bir şekilde dakikalarca kaldığı bilinç yitimi nöbetleriolabilir ve hastalar Parkinsonizme ya da otonomik işlev bozukluğuna bağlı olarak düşebilirler. Hastalarda diğer demans çeşitlerinden farklı olarak REM davranış bozukluğu görülür. REM uyku evresi uyku sırasında rüyaların görüldüğü beynin aktif olarak çalıştığı evredir. REM evresi sırasında vücut kendini koruma amacıyla kasların hareket etmesine izin vermez. LCB hastalarında ise canlı rüya görme durumu yaşanır, rüya sırasında kaslarını hareket ettirebildikleri için kendilerine ve çevresindekilere zarar verebilirler. 

Modern dünyada teknolojinin gelişmesiyle birlikte insan ömrü oldukça uzadı. Ömrü uzayan insan bedeni yaşlılığa bağlı olarak yeni hastalıklara yakalanmaktadır. Yaşlanma ile birlikte riskin arttığı hastalıkların başında bunama hastalıkları gelmektedir. Yaş kontrol edemediğimiz bunama nedenlerindendir. Bunun yanında ailede bunama hastalığına yakalanan bireyler var ise risk diğer nüfusa oranla%10 artmaktadır. Yavaş ve genetik miras değiştiremeyeceğimiz risk nedenleri arasındandır. Bunun yanında müdahale edebileceğimiz risk faktörleri de vardır. Kişinin genel sağlığın iyi olması bunların başında gelmektedir. Diyabet ve kolesterol hastalanma riskini arttırmaktadır. Hastalanma riskini arttıran en önemli faktör çok pasif bir hayat sürmektir. Beynin aktif tutulmadığı sosyal çevreden izole yaşanan hayat bunama hastalığının en önemli sebeplerindendir.  

Tedavi 

Günümüzde bunama hastalıklarının cerrahi tedavisi henüz bulunmamaktadır. Tedavide beynin işleyişini kolaylaştırmak için birtakım ilaçlar kullanılır. Kullanılan ilaçlarla hastanın yaşam kalitesini arttırmak hedeflenir. İlaçların yanında tedavinin en önemli parçası olan davranışçı terapiler uygulanır. Davranışçı terapiler ile hastayı hayatın içine çekmek hedeflenir. Hastaların günlük yaşamdaki aktivitelerini sürdürmesiyle beyinlerinin aktif uyarı altında olması hedeflenir. Uyarıdan yoksun beyin hastalığın çok daha hızlı ilerlemesine yol açar. Hastaların yaşlarının ileri olması sebebiyle aile hastayı sosyal hayattan soyutlamaktadırlar. Hastayı dış dünyadan korumak hedefiyle yapılan bu davranış hastaya oldukça zarar vermektedir. Yapılması gereken hastaya bunama ile birlikte yaşamasında destek olmaktır. Günleri, bulunduğu yeri, gece-gündüz ayrımını hastalar sık sık karıştırabilir. Hastaya, kafa karışıklığı yaşadığı zamanlarda hastayla tartışmaya girmeden destek olmak gerekir. Bunun yanında omega3, omega6, omega9, vitamin takviyeleri tedavide destekleyici rol oynamaktadır. Bunama hastalıklarında aile tutumu tedavinin en önemli parçasıdır. Aile bilinçli olursa hastanın yaşam kalitesi artar ve hastalığın son evresi olan ölüm geciktirilmiş olur. Hastalık konusunda bilinçsiz olan aileler danışma yardımı alabilirler. Hastaya doğru destek olma yollarını ve hasta yakını olarak daha dayanıklı ruh sağlığına sahip olmak için uzman yardımı almak oldukça etkili olacaktır. Psikolojik destek almak hastanın ve hasta yakınlarının hayat kalitesini olumlu yönde etkilemektedir. Yardıma ihtiyacınız olduğunuzu düşünüyorsanız psikologmerkezi.com adresinden uzmanlara online olarak danışabilirsiniz.