Genellikle yaşlılarda 50’li yaşlardan itibaren görülmeye başlayan Parkinson hastalığı beyinde ortaya çıkan kimyasal değişimlerin kişinin fiziksel ve ruhsal olarak olumsuz yönde etkilenmesinin sonucuyla birlikte ortaya çıkan bir hastalıktır. Beyindeki dopamin miktarının azalması Parkinson Hastalığı oluşumunda önemli derecede faktör oynar. Parkinson hastalığına sahip bireylerde belirli fiziksel ve ruhsal semptomlar hastalığın ilerlemeye başlamasıyla birlikte zaman içerisinde kendini göstermeye başlar. Bunların ilki ve en belirleyici olanı vücutta kontrol edilemeyen titremelerin başlamasıdır. Zamanla bunu yüzdeki mimiklerin kaybolması takip eder. Vücudumuz çoğu zaman fiziksel ve ruhsal olarak birbiriyle koordineli bir şekilde hareket eder. Yaşadığınız fiziksel bir sağlık sorunu ruh sağlığınıza etki edebileceği gibi aynı zamanda yaşadığınız psikolojik bir olayda fiziksel olarak size etki edebilmektedir. Parkinson hastalığına sahip bireyler aynı zamanda belirli duygu durum değişikliklerinide yaşamaya başlarlar. Depresyon ve anksiyete Parkinson hastalığına sahip bireylerde sık görülebilen ruhsal bozukluklardandır. Parkinson Hastalığı tedavisi olmamakla birlikte etkileri fiziksel tedavilerle ve ilaçlarla birlikte azaltılabilir bir hastalıktır. Psikolojik destek süreci Parkinson hastaları için önemli bir süreçtir. Beyindeki nöronların olmsuz yönde değişimleri depresyona yol açacağı gibi kişinin aynı zamanda hayattan ve yaşadıklarından keyif almamasına ve kendini çaresiz hissetmesine de sebep olabilir. Böyle bir süreçte uzman psikolog desteği onun bu süreçte psikolojik olarak kendini daha iyi hissetmesini ve bu süreçle başa çıkma becerilerininde gelişmesini sağlayacaktır.
· Kontrol edilemeyen titremelerin gerçekleşmesi.Çenenin ve dudakların titremesi, ellerin ve bacakların titremesi, başın sallanması, bacakta seğirme
· Yüzdeki mimiklerin kaybolması
· Hareketlerin zamanla yavaşlaması (Normal sürede yapılabilir bir görevi oldukça uzun bir sürede tamamlaması)
· Yürüme esnasında kolun savrulması
· Kamburluk
· Uyku bozukluklarının yaşanması
· Hafızada işlevsel kayıpların yaşanması ve unutkanlığın başlaması (Demans)
· Depresyon ve Kaygı düzeyindeki artış
· Kaslarda kasılma ve sertlik (Yürüme, dönme ve oturma gibi hareketler zorluk yaşamak)
· Normal konuşma becerilerinde değişiklikler yaşamak.Konuşurken daha hızlı veya daha yavaş konuşmak, daha alçak sesli veya daha yüksek sesli konuşmak, cümle aralarında durmamak.
· Bilişsel fonksiyonlarda bozukluklar
· Gündelik işleri bireysel olarak yapmakta zorluk yaşamak
Bir çok hastalıkta olduğu gibi Parkinson hastalığında da beslenme ve spor oldukça önemlidir. Sağlıklı beslenme ve spor hem fiziksel hemde ruhsal gelişim için bireye gündelik yaşamında pozitif yönde katkı sağlar. Parkinson hastalığında vücudun sağlıklı besinler alması hem vücudun daha dinç ve dinamik durmasını sağlayacak hemde hastalığın ortaya çıkarttığı olumsuz etkilerin azaltılmasında yarar sağlayacaktır. Aynı şekilde su tüketimine dikkat edilmesinde bu süreçte önemlidir. Beslenme adına çok besini bir anda almaktan ziyade gün içerisinde dengeli beslenmek daha sağlıklı olacaktır. Dengeli ve düzenli beslenmek hem fiziksel sağlığın korunmasında da yardımcı olacak hemde daha sağlıklı bir ruh sağlığını da beraberinde getirecektir. Bu süreç de ceviz, fındık ,koyu yeşil yapraklı sebzeler tüketilebilir. E vitaminini içinde barındıran bu besinler Parkinson hastalarının sağlığı adına iyi gelecektir.
Parkinson hastalarında dengeli ve düzenli beslenmek kadar fizik tedavi süreci de bir o kadar önemlidir. Fizik tedavide amaçlanan kişinin gündelik yaşantısının gerekliliklerine engel olan fiziksel sorunları minimize etmek ve daha pozitif bir bağlamda hastanın fiziksel gelişiminin gerçekleşmesine destek olmaktır. Fizik tedavi kişiye bağlı bir şekilde tedavi önerileri sunar. Kişiye belirlenen gündelik egzersizlerin düzenli bir şekilde yapılması ve eğitimlere uyulması sonucunda hastanın gösterdiği semptomlarla başa çıkma stratejileri gelişmiş olur. Hastanın göstereceği semptomlar fizik tedavi sürecindeki eğitimlerin ve egzersizlerin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Kişi alacağı fizik tedavi sayesinde zihinsel, bedensel ve ruhsal olarak kendini daha sağlıklı hissetmeye başlar. Fizik tedavi sürecinde ailenin ve yakınların bu tedaviye gösterdikleri destek de önemlidir. Emek ve zaman isteyen bu süreçte kişiyle birlikte hareket etmek ve onun ihtiyaçlarını merkeze almak bu süreçte hastaya olumlu yönde katkı sağlamaktadır.
Parkinson hastaları fiziksel olarak bir takım değişikler yaşaması sonucunda bazı gündelik işlerini yapmakta zorlanabilmektedirler. Bu durumda Parkinson hastalarının yanında ona destek verecek kişilere belirli sorumluluklar düşmektedir. Bu sayede Parkinson hastasının hayatını kolaylaştıracak ve bunu bir düzen haline getirmiş olacaksınız. Bir araba nasıl ki rampalı bir yolda daha zor gidiyorken düz yolda daha kolay gidiyorsa sizde yolları daha düz ve düzenli yaparak durumun koşullarına ve gerekliliklerine Parkinson hastasıyla birlikte uyum sağlamaya başlıyacaksınız. Bu durumda kişinin yaşam alanında zorlanacağı koşulları ve durumları ortadan kaldırarak ona yardımcı olmakla başlayabilirsiniz.
· Parkinson hastalığının belirtilerinden birisi olan ayaklarını sürterek yürümenin sonucunda evde veya hastanın yaşam alanında ayağına takılabilecek ve yürürken ona engel olabilecek eşyaların ortadan kaldırılması ve bu sayede yürümesine engel olacak koşulları kolaylaştırmak ve daha rahat yürümesini sağlamak.
· Belirli yerlere tutacakların yapılması ve bu sayede yürürken onlardan destek almasını kolaylaştırmak.
· Parkinson hastalarının semptomlarından en belirgini olan titremenin sonucunda yemek yerken ve bir şeyler içerken bu durumdan dolayı zorluk yaşayabilmektedirler. Bu koşullar göz önünde bulundurularak gerekli durumlarda pipet kullanılması onlara uygun yemek kaşıklarının tercih edilmesi onların yemek yerken ve bir şeyler içerken daha kolay hareket etmesini sağlayacaktır.
· Unutkanlığını azaltmak adına bir takım gündelik etkinlikler yapıp düzenli aralıklarla tekrarlayabilirsiniz(Örneğin bir albüme baştan sona bakıp anıları zihinde canlandırmak ve hatırlatmak gibi).
· Konuşma pratikleri ve egzersizleri yaparak konuşma sürecindeki bozuklukların olumlu yönde gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz.
· Parkinson hastalarının evde ve yaşam alanında olan tüm malzemeleri onun ihtiyaç ölçülerine göre dizayn edebilirsiniz. Örneğin gereksiz kabloları ve fazla eşyaları ortadan kaldırabilirsiniz.
· Evin içerisinde ve yaşam alanında daha rahat bir şekilde hareket edebilmesi adına eşyaların daha yoğun bir alanda toplanmasından ziyade daha geniş ve aralarında mesafe olacak bir şekilde olması onun yürüme esnasında daha kolay bir şekilde hareket etmesini sağlayacaktır.
Parkinson Hastaları İçin Psikolojik Destek Süreci
Parkinson hastalarında psikolojik destek süreci depresyon ve kaygı düzeyini azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak adına çok önemlidir. Parkinson hastalığı yaşlılarda görülen bir hastalık olduğu için aynı zamanda bir çok faktörüde beraberinde tetikler. Depresyon, kaygı ve endişe sürecini uzman bir psikolog yardımıyla en sağlıklı şekilde yönetebilirsiniz. Aynı zamanda psikolojik destek süreci hastanın fiziksel olarak da olumlu yönde gelişmesine katkı sağlayacaktır. Parkinson hastalığında hasta kadar hasta bakım yapan kişide bu süreçten psikolojik olarak etkilenebilmektedir. Bu durumda hasta bakım yapan kişide bu süreçte psikolojik destek imkanından yararlanabilir ve sürecin daha sağlıklı bir şekilde desteklenmesinde hem hastaya hemde kendisine psikolojik olarak destek olabilir. Eğer iyi olursanız birisine iyi gelmeniz de bir o kadar daha kolay ve etkili olur. Sizin psikolojinizin iyi olması ve bunu hasta bakım yaptığınız kişiye yansıtmanız onunda psikolojisini olumlu yönde etkileyecektir. Parkinson hastalarının bireysel ve sosyal olarak farkındalık kazanması ve bilinçlenmesi aynı zamanda Parkinson hastalığına da karşıda bireysel ve sosyal farkındalık kazanmak ve bilinçlenmek toplumsal ve bireysel bilinci geliştirecektir.Böylece Parkinson hastalarının sosyal koşullara uyum sağlamasını ve ruhsal ve bedensel olarak onların daha olumlu hissetmesine katkı sağlayacaktır.