1. Blog
  2. Ruhsal Sağlık ve Sanat Terapisi
26 Şubat, 2024

Ruhsal Sağlık ve Sanat Terapisi

Sanat terapisi psikolojik hastalıkları tedavi etmek ve zihinsel sağlığı iyileştirmek için sanatsal araçları kullanır. Sanat yapan insanlarda stres hormonu olan kortizol seviyesi düştüğünden sanat terapisi hastaların yaşam kalitesini arttırmasında yardımcı olabiliyor.

Ruhsal Sağlık ve Sanat Terapisi

Sanat terapisi psikolojik hastalıkları tedavi etmek ve zihinsel sağlığı iyileştirmek için sanatsal araçları kullanır. Sanat yapan insanlarda stres hormonu olan kortizol seviyesi düştüğünden sanat terapisi hastaların yaşam kalitesini arttırmasında yardımcı olabiliyor.

Sanat terapisi insanların kendilerini daha özgürce ifade etmelerine, ruh sağlıklarını iyileştirmelerine ve kişilerarası ilişkileri geliştirmelerine yardımcı olur. Sanat terapisinin temeli, insanların sanatsal ifade yoluyla iyileşip kendilerini daha iyi hissedebilecekleri düşüncesi üzerine kurulmuştur.

Bir tür psikoterapi olan sanat terapisi, kelimelerle kolayca ifade edilemeyen duyguları ve deneyimleri ifade etmenin bir yolunu sağlamaya yardımcı olur. Burada yaratılan sanatsal ürün önemli değildir asıl amaç sanat yapma süreci yoluyla iyileşmedir.

Araştırmalar sanat ve sanat terapisinin bir dizi fiziksel ve zihinsel sağlığa faydaları olduğunu göstermiştir. Örneğin, kanser hastaları üzerinde yapılan bir araştırma dört saatlik rehberli yaratıcı sanat (çizim) terapisi egzersizlerinin olumsuz duyguları azaltıp olumlu duyguları arttırarak katılımcıların psikolojik durumunu iyileştirdiğini buldu.

Sanat terapisi, çatışmaları ve sıkıntıları azaltmak, bilişsel işlevleri geliştirmek, özsaygıyı geliştirmek ve duygusal dayanıklılık ile sosyal becerileri geliştirmek için kullanılır.

Kart yapımı, kolaj, çömlekçilik, suluboya ve akrilik dahil olmak üzere farklı görsel sanat türleriyle uğraşan kanserli kadınlar üzerinde yapılan bir araştırma, dört tür fayda buldu. Kişilerin olumlu yaşam deneyimlerine odaklanmalarına ve kanserlerine odaklanmayı azaltmalarına yardımcı oldu. Öz değerlerini ve kimliklerini geliştirdiler. Kimliklerini kanserden bağımsız şekilde yeniden tanımlamalarını ve özellikle kemoterapiyle ilgili duygularını ifade etmelerini sağladı. 

Kanserli kadınlar üzerinde yapılan bir başka çalışmada, sanat terapisinin kullanılmasıyla duygusal sıkıntının azaldığı ve fiziksel semptomların azaldığı bulunmuştur. Hatta bir başka araştırmada hastane ortamlarında sanat terapisi uygulanmasının uyku ilacı ihtiyacını azalttığı ve hastanede kalış süresini kısalttığı bulunmuştur.

Müzik, yazarlık, dans ve tiyatro gibi diğer yaratıcı uğraşların da duygusal ve zihinsel sağlık açısından faydaları olduğu kanıtlanmıştır.

Sanat ve yaratıcı terapiler, terapi seansları içerisinde sanat aktivitelerini içeren tedavilerdir. Bu seanslar eğitimli bir profesyonel tarafından desteklenmektedir.Sanatta herhangi bir beceriye veya deneyime sahip olmanıza gerek yoktur. Ve her yaştan insan bunlardan yararlanabilir. 


Sanat Terapisinin Hedefleri Nelerdir?

  • Kelimelere dökmekte zorlandığınız düşünce ve duyguları ifade etmenize olanak tanır.
  • Kendinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olur.
  • Sorunlara veya zor durumlara bakmanın yeni yollarını bulmanıza yardımcı olur.
  • Karmaşık duygular veya zor deneyimler hakkında konuşmanıza yardımcı olur.
  • Diğer insanlarla bağlantı kurma şansı verir.

Sanat Terapisi Türleri Nelerdir?

  • Dans hareket terapisi
  • Dramaterapi
  • Müzik terapisi
  • Görsel sanatlar terapisi

Dans Hareketi Terapisi

Dans terapisi olarak da bilinir, vücut hareketini ve dansı kullanmayı içerir. Örneğin, farklı türdeki hareketleri ve ritimleri keşfedebilirsiniz. Herhangi bir dans becerisine veya deneyimine sahip olmanıza gerek yok.

Dans hareketi terapisinin kişilere şu konularda yardımcı olduğunu düşünülüyor:

  • Bedenleri ve fiziksel çevreleriyle daha fazla temas halinde olduklarını hissetmek.
  • Vücutları veya görünüşleri hakkındaki zor duyguları ele almak.
  • Zor deneyimleri kelimeler yerine hareket yoluyla keşfetmek.


Dramaterapi

Dramaterapi, size yardımcı olabilecek farklı drama ve performans aktivitelerinin kullanılmasını içerir. Örneğin karakterler yaratabilir, hikayeler anlatabilir, oyunlar oynayabilir veya pandomimler yapabilirsiniz. Ayrıca kuklalar, maskeler veya başka nesneler de kullanabilirsiniz. Tüm aktiviteler konuşmayı içermeyecektir ve herhangi bir oyunculuk becerisine veya deneyimine sahip olmanıza gerek yoktur.

Görsel sanat terapisi

Görsel sanat malzemelerinin kullanılmasını içerir. Örneğin boya kalemi, boya, tebeşir, kil veya kolaj kullanabilirsiniz. Fotoğraf veya video gibi dijital medyayı da kullanabilirsiniz. Herhangi bir sanat becerisine veya deneyimine sahip olmanıza gerek yoktur.

Terapistinizin desteğiyle duygularınızı veya deneyimlerinizi ifade etmek için sanat materyallerini kullanabilirsiniz. Terapistiniz sanatınızı yargılamayacak veya size bunun ne anlama geldiğini söylemeyecektir. Bunun sizin için ne anlama geldiğini ve bunu yaparken nasıl hissettiğinizi keşfetmenize yardımcı olacaklar.

Örneğin, çalışmanızda neden belirli bir rengi veya malzemeyi seçtiğinizden bahsedebilirsiniz. Ancak yaptığınız her şeyin bir anlamı olması gerekmiyor.

Hangi Durumlarda Sanat Terapisinden Faydalanabilir?

  • Anksiyete
  • Depresyon
  • Otizm
  • Travma
  • Stres
  • Şizofreni
  • Psikoz
  • Madde kullanımı
  • Kanser
  • Travmatik beyin hasarı
  • Demans ve Alzheimer 

Ayrıca travma deneyimleri de dahil olmak üzere acı veren duygu ve deneyimlerin ele alınmasına da yardımcı olabilir.

Sanat terapisinde insanlar sanat aracılığıyla düşüncelerini, duygularını, deneyimlerini ve kendilerine dair algılarını keşfedebilir ve ifade edebilirler. İyileşmeye başlayabileceğiniz güvenli, yargılamayan ve kontrollü bir ortam sağlar.


Sanat Terapisinin Bazı Faydaları

  • Akut ve kronik zihinsel sağlık durumlarının semptomlarını azaltır ve bu durumları yönetme yeteneğini geliştirir
  • Bilişsel ve duyusal-motor fonksiyonları iyileştirir
  • Benlik saygısını ve kişisel farkındalığı geliştirir
  • Psikolojik dayanıklılığı geliştirir
  • Sosyal becerileri güçlendirir
  • Sağlıklı kendini ifade etmeyi sağlar
  • Stresli ve travmatik olayların üstesinden gelmeye yardımcı olur.

Sanat Terapisinin Bazı Kısıtlamaları

Sanat terapisinin en önemli endişelerinden biri de etkinliğidir. Birçok kişi etkinliğini desteklese de, bazıları hala şüphecidir. Özellikle yetişkinler tedavi sürecinde tam ve açık bir şekilde işbirliği yapma eğiliminde olmayabiliyor veya bu tür bir tedaviye inanmadığından tamamen reddedebiliyor. Ayrıca bazı kişiler tedavinin başarılı olması için yeterince yaratıcı veya sanatsal olmadıklarına inanabilirler. Ancak sanat terapisinin asıl amacı sanatsal şaheserler yaratmak değil, kişinin düşüncelerini ve duygularını ifade etmesine olanak sağlamaktır.

Şeyma Nursena Kul
Psikolog
#sanat terapisi #ruhsal sağlık