Yabancı El Sendromu (Alien Hand Syndrome)

Yabancı El Sendromu (Alien Hand Syndrome)

Bir akşam salonda oturup film izlerken sol elinizin kontrolünüzden çıkıp boynunuzu kavramaya başladığını ve sağ elinizin yardımıyla sol elinizi zapt etmeye çalıştığınızı tecrübe etseniz nasıl tepki verirdiniz? Bir senaryo gibi görünen bu sahne aslında nöropsikolojik bir bozukluğun önemli bir işareti.

Sebebi tam olarak bilinmese de beynin sağ ve sol lobunu birada tutan corpus collosuom un işlevini yitirmesiyle ortaya çıktığı düşünülen bu hastalığın adı Yabancı El Sendromudur. Kişi nesneleri istemsiz olarak tutar ve bırakması epey zordur. El koordinasyonu azalır ve zamanla kontrol daha da yavaşlar. Ama kol hiçbir zaman gücünü kuvvetini kaybetmez. Eğer kişi daha önceden beyin tümörü, felç gibi rahatsızlıkları deneyimlediyse el daha fazla kontrolsüz oluyor.

 Karen Byrne 10 yaşında epilepsi hastalığına yakalanır. 27 yaşında ise epilepsi hastalığının et için sağ ve sol lobu birbirine bağlayan corpus collosumu kesmeye karar verirler. Ameliyat sonrasında Karen artık epilepsi semptomlarını yaşamadı. Fakat artık başka bir problemle baş başaydılar. Karen sol elinin kontrolünü kaybetmişti. Beynin sağ lobu artık sol kolunu kontrol edemiyordu.

Bu hastalıkta sol kolda herhangi bir his kaybı olmuyor. Fakat el artık bedenin bir parçası olarak algılanmıyor ve kontrol kaybediliyor. Bu kontrolsüz sol el bazen bir şeyi kavramaya çalışıyor bazen gömlek düğmelerini açıp kapatıyor bazen de bağlı olduğu bedeni boğmaya çalışıyor. Örneğin eğer sevmediğiniz bir kişiyle aynı ortamdaysanız sol eliniz o kişiye tokat atabilir.

Dünya üzerinde 40-50 kişi civarında bu hastalığa yakalanmış olan insanlar olduğu biliniyor. Hasta sayısı az olduğu için doktorların araştırma yapma imkanları da kısıtlı.  Tıp literatüründe Dr. Strangelove sendromu, Strangelovian eli veya anarşik el olarak da adlandırılır. İlk olarak 1909 yılında tanımlanmıştır. Genellikle sol eli ya da baskın olmayan eli etkiler. Birkaç vakada, yabancı elin bireye zarar vermeye çalıştığı saptanmıştır. Bazı insanların yabancı ellerine isim verdiği de görülmüştür. 

Ve maalesef hastalığın bilinen bir tedavisi yok. Nedeni de tam olarak bilinmediği için tedavisi konusunda doktorlar hemfikir değiller. Belirli el egzersizleriyle, stres toplarıyla sol eli rahatlatmaya çalışıyorlar. Hastaya bu konuda eğitim vermek büyük önem arz ediyor. Bir tedavisi olmadığı için hastaya nelerle karşılaşabileceğini anlatmak hastanın önlem alması için gerekli bir yöntemdir.

u durum kişinin iş görmesini engelleyebilir. Örneğin, ışığı söndürdükten hemen sonra, kontrolsüz elin ışığı yaktığı, bunun sürekli tekrarlaması ile kişinin ışığı söndürmesinin imkanı kalmaması gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. Ancak bundan da kötüsü istemsiz çalışan elin, uygunsuz davranışlar sergilemesidir. Birine tokat atabilir veya daha kötü fiziksel zararlara neden olacak eylemlerde bulunabilir.

Burada karşı karşıya olunan sorun, beyinin iki yarım küresinin arasındaki iletişimsizlikten kaynaklanır. İnsan beyni iki yarı küreden oluşur. Beynin iki yarısının iletişimini sağlayan Korpus kallozum’un hasar görmesi YES’i ortaya çıkarabilir. Bu hasar genellikle beyin anevrizmaları, inme, beyin enfeksiyonu ve beyin cerrahisinin iki beyin yarı küresini birbirinden ayırmasının gerektiği durumlarda oluşabilir. Beyin, birbiri ile organize olarak çalışan sinirler ağıdır. Bunlar birlikte çalışır, yaratır, kontrol eder, konuşmayı, hareketleri, duyguları ve daha milyonlarca fonksiyonu meydana getirir. Bilincimiz dediğimiz şey aslında, bu sinirler ağının iletişimi neticesine oluşan nihai kararlardır.

“Anarşik el” olarak da bilinen Yabancı El Sendromu ilk kez, 1909 yılında tespit edilmiştir. O günden bu yana YES teşhisi konan hasta sayısı 40-50 arasındadır. Hal böyle olunca, konu üzerinde derin bir araştırma yapma imkanı bulunamamıştır. Ancak kısa bir süre önce Yabancı El Sendromu’nun aktif olduğu dönemde, beyin üzerinde yapılan incelemelerde, önemli bulgular elde edilmiştir.

Popüler Kültürde YES

Bu ilginç sendrom, Hollywood’un gözünden kaçmamıştır. 1935 yılında çekilen “Mad Love” YES’i konu alan ilk filmdi. Oliver Stone tarafından 1981 çekilen, “The Hand” ile YES’i komedi unsuru olarak kullanan, “The Addams Family” diğer örnekler arasında sayılabilir.

Ray Bradbury tarafından yazılan kısa hikaye, “Fever Dream” ve Clive Barker tarafından kaleme alınan “The Body Politic” edebiyat dünyası örnekleridir.

Televizyonda; “Angel” ve “The Simpsons”, video oyunlarında, “Metal Gear Solid” ilk akla gelen örneklerdir.

u durum kişinin iş görmesini engelleyebilir. Örneğin, ışığı söndürdükten hemen sonra, kontrolsüz elin ışığı yaktığı, bunun sürekli tekrarlaması ile kişinin ışığı söndürmesinin imkanı kalmaması gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. Ancak bundan da kötüsü istemsiz çalışan elin, uygunsuz davranışlar sergilemesidir. Birine tokat atabilir veya daha kötü fiziksel zararlara neden olacak eylemlerde bulunabilir.

Burada karşı karşıya olunan sorun, beyinin iki yarım küresinin arasındaki iletişimsizlikten kaynaklanır. İnsan beyni iki yarı küreden oluşur. Beynin iki yarısının iletişimini sağlayan Korpus kallozum’un hasar görmesi YES’i ortaya çıkarabilir. Bu hasar genellikle beyin anevrizmaları, inme, beyin enfeksiyonu ve beyin cerrahisinin iki beyin yarı küresini birbirinden ayırmasının gerektiği durumlarda oluşabilir. Beyin, birbiri ile organize olarak çalışan sinirler ağıdır. Bunlar birlikte çalışır, yaratır, kontrol eder, konuşmayı, hareketleri, duyguları ve daha milyonlarca fonksiyonu meydana getirir. Bilincimiz dediğimiz şey aslında, bu sinirler ağının iletişimi neticesine oluşan nihai kararlardır.

“Anarşik el” olarak da bilinen Yabancı El Sendromu ilk kez, 1909 yılında tespit edilmiştir. O günden bu yana YES teşhisi konan hasta sayısı 40-50 arasındadır. Hal böyle olunca, konu üzerinde derin bir araştırma yapma imkanı bulunamamıştır. Ancak kısa bir süre önce Yabancı El Sendromu’nun aktif olduğu dönemde, beyin üzerinde yapılan incelemelerde, önemli bulgular elde edilmiştir.

Popüler Kültürde YES

Bu ilginç sendrom, Hollywood’un gözünden kaçmamıştır. 1935 yılında çekilen “Mad Love” YES’i konu alan ilk filmdi. Oliver Stone tarafından 1981 çekilen, “The Hand” ile YES’i komedi unsuru olarak kullanan, “The Addams Family” diğer örnekler arasında sayılabilir.

Ray Bradbury tarafından yazılan kısa hikaye, “Fever Dream” ve Clive Barker tarafından kaleme alınan “The Body Politic” edebiyat dünyası örnekleridir.

Televizyonda; “Angel” ve “The Simpsons”, video oyunlarında, “Metal Gear Solid” ilk akla gelen örneklerdir.

Biran, I., & Chatterjee, A. (2004). Alien hand syndrome. Archives of Neurology, 61(2), 292-294.

Hassan, A., & Josephs, K. A. (2016). Alien hand syndrome. Current neurology and neuroscience reports, 16(8), 1-10.

Biran, I., Giovannetti, T., Buxbaum, L., & Chatterjee, A. (2006). The alien hand syndrome: What makes the alien hand alien?. Cognitive Neuropsychology, 23(4), 563-582.