İnsan Neden Aldatır? Aldatmanın Psikolojisi

160 farklı kültürde yapılan araştırmalara göre eş sadakatsizliği boşanmanın ve ayrılmanın en yaygın nedenidir. Sadakatsizliğin ilişki üzerinde yıkıcı bir etkisi olabilir ama her aldatma olayı felaketle de sonuçlanmaz. Bazı ilişkiler sadakatsizliğin ardından büyüyüp gelişebilir ve daha iyi bir ilişkiye doğru evrilebilir. Uzlaşma süreci zorlu olabilir ve genellikle çift dinamiklerinde önemli değişiklikler gerektirir ama çift terapisiyle eskisinden daha iyi bir ilişkisi olan çiftler hiç de az değildir.

Genel olarak sadakatsizlik birlikte olduğu partneri dışında biriyle yaşanan her türlü gizli duygusal, cinsel veya romantik davranış olarak tanımlanır. Bununla birlikte cinsel, duygusal ve internet sadakatsizliği alt türlerine ayrılabilen çeşitli sadakatsizlik tanımları vardır.

Cinsel sadakatsizlik; çift tarafından belirlenen temel kuralları (örneğin, öpüşme, okşama, oral seks, vajinal seks, anal seks) ihlal eden üçüncü bir kişiyle cinsel ilişkinin meydana gelmesi olarak tanımlanabilir.

Duygusal sadakatsizlik; çiftin koyduğu temel kuralları (örneğin, bir başkasına güvenmek, en derin düşüncelerinizi bir başkasıyla paylaşmak, bir başkasına aşık olmak, bir başkasına karşı savunmasız olmak, diğerine daha fazla para harcamak) ihlal etmek olabilir.

İnternet sadakatsizliği ise online flörtleşme, mesajlaşma, konuşma ve hatta ilerleyerek cybersex denilen bir araya gelmeden yaşanan cinselliğe dönüşebilen online aldatma türüdür.

Hangi tür sadakatsizliğin yani cinsel mi yoksa duygusal olanın mı daha üzücü olduğunu araştıran araştırmalar erkeklerin cinsel sadakatsizlikten daha çok rahatsız olduğunu, kadınların ise duygusal sadakatsizliğe daha çok üzüldüğünü ortaya koydu.

Genel olarak, erkeklerin yaklaşık %23'ü ve kadınların %19'u mevcut ilişkilerinde cinsel sadakatsizlik bildirmektedir. Önceki araştırmalar erkeklerin kadınlara göre sadakatsizlik yapma olasılığının daha yüksek olduğunu öne sürerken son çalışmalar cinsiyet farkının daralmakta olduğunu öne sürdü. Erkekler ve kadınlar artık benzer oranlarda sadakatsizlikte bulunuyorlar. 

Bununla birlikte, kadınlar erkeklere kıyasla daha fazla davranışı sadakatsizlik olarak adlandırıyor gibi görünüyor.

Sadakatsizlik, evlilik dışı davranışların hem kurbanları hem de failleri için duygusal sıkıntılara yol açabilir. Sadakatsizliğe bağlı travma yaşayan kişi aşırı öfke, ihanet, güvensizlik, öfke, utanç, suçluluk, kıskançlık ve üzüntü duygularını yoğun şekilde yaşar. Aynı zamanda bu durum depresif semptomların artmasına ve öz saygının düşmesine yol açabilir.

Araştırmalara göre kocasının sadakatsizliğiyle karşılaşan ve evliliği sona eren kadınların majör depresif bozukluk teşhisi alma olasılığı bu olaylardan hiçbirini yaşamamış olanlara göre altı kat daha fazladır. Bu kadınların ayrıca depresyon ve anksiyete semptomlarının artma ihtimali de daha yüksektir.

Eşin sadakatsizliğini öğrenildiğinde kıskançlık tepkisi en sık yaşanan duygudur. Genellikle beraberinde öfke, güvensizlik, reddedilme, korku, ihanet, paranoya, yalnızlık, kafa karışıklığı yaşanıyor. Hatta depresyon, anksiyete ve TSSB gibi daha ciddi psikolojik rahatsızlıklar da görülebiliyor. Bahsedilen yoğun duygular kişinin eşine karşı olası saldırgan davranışlarını da tetikleyebiliyor.

Sadakatsizlik, bazı bireylerde intihar düşüncesi ve intihar eğilimini arttırabilir. Aldatılan taraf için öfke, güçsüzlük, terk edilmişlik ve mağduriyet duyguları gelişir eşlerinin ihanetini öğrendikten sonra sarsılabilir ve bu da intihar düşüncelerine yol açabilir. Bununla birlikte, aldatan kişiler de ilişkilerinin keşfedilmesinden sonra depresyon, şiddetli kaygı ve intihar eğilimi gibi benzer duygusal tepkiler yaşayabilirler.

Eşlerin %2-4'ü önceki 12 ay içinde ikincil bir partnerle cinsel ilişkiye girdiğini bildirmiştir.

Sadakatsizlik mevsimsel farklılıklar gösterir ve yaz aylarında zirve yapar.

Din ve sadakatsizlik arasındaki ilişkiyi gözlemleyen bir araştırma, dindar olmayan insanların dindar olanlardan daha fazla sadakatsiz olabildiğini gözlemledi. 

Yine araştırmalara göre yüksek eğitim almış olanların genel olarak daha az eğitimli olanlara göre sadakatsiz olma olasılıkları daha yüksektir. 

Yüksek gelire sahip bireyler de aldatmaya daha yatkındır, ancak bunun nedeni profesyonel ve kişisel yaşamlarının evlilik dışı ilişkilere girmek için daha fazla fırsat içermesi olabilir. 

İkincil partnerlerle kondom kullanımının nadir olması cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara doğrudan maruz kalma riskine yol açar ve birincil partneri cinsel yolla bulaşan hastalıklara dolaylı olarak maruz bırakır; HIV bulaşan kadınların çoğunluğu birincil partnerleri tarafından enfekte olmaktadır (birincil = mevcut partner yani aldatılan). İkincil bir partnerle seks yapanların yaklaşık yarısı prezervatif kullanıyor. Dolayısıyla sadakatsizlik önemli bir halk sağlığı sorunu olabilmektedir.

İlginç bir şekilde, evlilik öncesi birlikte yaşamanın sadakatsizlikle olumlu bir şekilde ilişkili olduğu bulundu. Ayrıca aynı dinden bir partnere sahip olmak veya benzer bir eğitim seviyesinde olmanın sadakatsizliğe karşı koruyucu bir faktör olabileceği bulunmuştur.

Sadakatsizliğin çok sayıda nedeni vardır ve her durum diğerinden farklıdır, haydi sık sık gözlemlenen aldatma nedenlerinden bazılarına bir göz atalım.

Aldatan kişi genellikle duygusal eksiklikten, değersiz hissetmekten, sevilmemekten, yetersiz yakınlıktan, görmezden gelinmekten ve güvensiz hissetmekten şikayetçi olduğundan partnerini aldatır.

Uzmanlara göre, sadakatsizliğin en yaygın nedenlerinden biri partnerden duygusal olarak kopmuş olma hissidir.

Diğer nedenler; partnerin davranışına kızmak, ilişkide mevcut olandan daha fazla seks istemek, kendilerine sunulandan daha fazla yakınlık ve sevgi istemek, ilişkiye düşük bağlılığa sahip olmak, daha fazla özerklik istemek, stres gibi durumsal faktörler nedeniyle bulanık muhakeme, can sıkıntısı, sorunlardan kaçmak, kötü muamele,ihmal edilmiş hissetmek ve daha fazla sayıda cinsel partner istemek.

Nevrotiklik, önceki sadakatsizlik öyküsü, evlilik öncesi seks partnerlerinin sayısı, psikolojik sıkıntı ve güvensiz bağlanma gibi kişisel özellikler sadakatsizlikle olumlu bir şekilde ilişkilendirilmiştir. 

Ek olarak, sadakatsizliğin olduğu bir aileden gelmek, kişinin sadakatsizlikte bulunma riskini artırır.

Mevcut bir ilişkide azalan memnuniyet, evli insanlar arasındaki sadakatsizlikle yakından ilişkilidir. Bağlılık ilişkinin merkezinde olmadığında, bu da sadakatsizliğe katkıda bulunur. 

Bireysel özelliklerden ziyade yaşanan ilişkinin dinamikleri aldatma ile daha güçlü bir şekilde bağlantılıdır.

Aldatma riskini tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da bunun olmasını önlemek için çiftlerin atabileceği adımlar vardır. Sadakatsizliği önlemenin en etkili yollarından bazıları şunlardır:

Yakınlığı ve bağlantıyı sürdürmek: Sadakatsizliği önlemenin en iyi yollarından biri, evlilikte duygusal ve fiziksel yakınlığı sürdürmektir. Bu, birlikte kaliteli zaman geçirmeyi, birbirinize olan sevginizi ve takdirinizi ifade etmeyi ve düzenli fiziksel temasta bulunmayı içerebilir.

Açık ve dürüst iletişim: Açık ve dürüst iletişim, sadakatsizliği önlemenin anahtarıdır. Çiftlerin duyguları, ihtiyaçları ve endişeleri hakkında konuşmaları ve evlilikte ortaya çıkan çatışmaları veya sorunları ele almaları önemlidir