Ergen Psikolojisi Nedir?

Ergenlik dönemi psikolojik, bedensel, zihinsel ve en önemlisi duygusal açıdan gelişim ve olgunlaşmanın yaşandığı çocukluk ve yetişkinlik arasındaki bir geçiş evresidir. Bu geçiş evresine bir “başkalaşım” ya da “farklılaşma” dönemi de denebilir. Milli Eğitim Bakanlığı gençlik çağı olarak adlandırdığı bu dönemi 12-24 yaşları arasında; Birleşmiş Milletler 12-25 yaşları arasında; UNESCO ise 15-25 yaşları arası olarak belirlemiştir. 

Akran ilişkileri de ergenin duygusal gelişimini etkileyen temel faktörlerden biridir. Akranları tarafından kabul edilme ve arkadaşlık kurma bu dönemde son derece önemlidir. Ergen için arkadaş edinememe ya da arkadaş ilişkilerinde yaşadığı problemler yalnızlık ve yetersizlik duygusuna yol açabilir.

Ergenin kurduğu arkadaş ilişkileri ebeveyni ile olan ilişkisinden etkilenmektedir. Örneğin baskıcı ve kısıtlayıcı bir tutum sergilemeyen, duygusal yönden sıcak, ilgili, destekleyici ve uyumlu olan ergen-ebeveyn ilişkisi; ergenin olumsuz olarak nitelendirilebilecek akran ve arkadaş gruplarıyla olma ihtimalini düşürmekle birlikte bu tür bir olumsuz akran grubunun olası etkilerinden ergeni korumaktadır. 

Ebeveynler için ortak bir soru şudur: "Tipik genç davranışının ne olduğunu nasıl bilebilirim?" Ergenlerin ebeveynlerini sorgulamaları, sınırları zorlamaları ve benlik duygularını geliştirirken bazı "büyüme sancıları" yaşamaları beklense de, neyin bu tipik gelişim aralığının dışında kaldığını belirlemek ebeveynler için zor olabilir.

Ebeveynler, sağlıklı sınırları zorlamak ve gençleriyle olumlu ilişkiler geliştirmek arasında denge kurmakta zorlanabilirler.

Ani kilo kayıpları, akran grubunun hızlı şekilde değişmesi, alkol/madde kötüye kullanımı, ani duygu değişimleri, şiddet ya da kendine zarar verme veya aşırı isyankar tutum destek alma konusunda aileleri hızlı bir şekilde harekete geçirmesi gereken uyarı sinyalleri olarak düşünülebilir. Bu gibi durumlarda bir ruh sağlığı uzmanından destek almak oldukça önemlidir.

İsyankar davranış, gencin yardım aradığının ancak bunu isteyecek iletişim becerilerine sahip olmadığının bir işareti olabilir. Çocuk ve ergen alanında uzmanlaşmış psikolog veya psikiyatrist hangi davranışın gelişimsel olarak uygun olduğunu belirlemenize yardımcı olacaktır.

Ergen beyinleri yetişkin beyinlerinden farklı olduğu için ergenlerle yapılan terapi yetişkinlerle yapılan terapiyle aynı değildir.

Ergen çocukları terapiye gidiyorsa ebeveynleri şunları bilmelidir:

• İlişki çok önemlidir. Herhangi bir terapötik ilişkinin en önemli parçası özellikle ergenler için terapistle olan güven ve uyumdur. Bu gençlerin güvenebilecekleri ve anlaşabilecekleri bir terapiste sahip olmaları gerektiği anlamına gelir.
• Mahremiyet esastır birçok ebeveyn gençlerin terapi seanslarında neler olduğunu bilmek ister. Merak anlaşılabilir bir durumdur ancak gencin veya terapistin seanslardaki bilgileri açıklamasını talep etmek çoğu zaman yarardan çok zarar verecektir. 
• Gizliliğin sınırlarını belirlemek ve ebeveynlerle hangi bilgilerin paylaşılıp paylaşılmayacağını tam olarak belirlemek için terapinin başlangıcında ortak bir oturum düzenlemek faydalı olabilir.
• Ergenlerle terapi yetişkinlerle terapiden farklıdır. Ebeveynler, ergenlik çağındaki çocuğun terapistle "sadece sohbet ettiğinden" veya "havadan sudan konuştuğundan" endişe duyabilir. Ama böyle bir şey yoktur. Gençlere tartışılan konuları seçme özgürlüğünü vermek daha sonra terapistlerinin yanında kendilerini güvende hissedecekleri için daha derine inmelerine zemin hazırlar. 
• Çocuğunuzun terapiye ihtiyacı olması sizde kesinlikle bir sorun var demek değildir. Bir ebeveyn çocuğunun başına gelen her şeyi kontrol edemez ve hiçbir ebeveyn mükemmel değildir. Ergenin ebeveynleri dışındaki yetişkinlerin terapisine ve desteğine ihtiyacı olduğunu kabul etmek iyi ebeveynliğin bir parçasıdır ve ebeveynin bir şekilde çocuğunu "başarısızlığa uğrattığı" anlamına gelmez.
• Ergenlerin hem küçük çocuklardan hem de yetişkinlerden farklı ihtiyaçları vardır

Ergenliğin tüm fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal değişimleriyle birlikte gençler, kaygı ve depresyon gibi sorunlara karşı özellikle savunmasızdır.

Dünya Sağlık Örgütü, 10 ila 19 yaş arasındaki 7 kişiden 1'inin (%14) zihinsel sağlık sorunları yaşadığını ve bunların çoğunun fark edilmediğini ve tedavi edilmediğini tahmin ediyor.

Aile, okul ve akran gruplarındaki baskılar veya çatışmalar ergenleri depresyon ve potansiyel intihar riskinin artmasıyla karşı karşıya bırakabilir. Aranacak işaretler şunları içerir:

• Akranlarından izolasyon
• Okula veya sosyal aktivitelere ilgisiz görünmek
• Okulda, işte veya sporda kötü performans göstermek

Ebeveynlerin, velilerin ve öğretmenlerin nasıl yardımcı olabileceği aşağıda açıklanmıştır:

• Genç çocuğunuzun ruh sağlığı tedavisine erişebildiğinden emin olun: Çocuklarla, ergenlerle ve ailelerle çalışma konusunda deneyimli bir ruh sağlığı uzmanı bu aşamada harika bir rehber ve destek olabilir.
• Konuşmaları erken başlatın: Sağlıklı ilişkiler, cinsellik, rıza ve güvenlik gibi konuları normalleştirin. Çocuğunuzu soruları veya endişeleri için size veya güvendiği başka bir yetişkine danışmayı teşvik edin.
• Dinleyin: İletişime açık olun ve onların fikirlerine ilgi gösterin. Bu onların bağımsız kimliklerine saygı duyulduğunu gösterir ve çatışmaların azalmasına yardımcı olur.
• Açık uçlu sorular sorun: Bu onların karmaşık konularda soyut düşünme geliştirmelerine yardımcı olur. Örneğin, "___ hakkında ne düşünüyorsun?" veya "___'ye nasıl farklı yaklaşırdın?
• Sınırlar koyun ve tutarlı olun: Bu, gençlerin kimliklerini keşfederken ve otorite figürlerine meydan okurken büyümeleri ve işlev görmeleri için güvenli bir sınır sağlar.
• Özel hayatlarına saygı gösterin: Bağımsızlık ve bireysellik konusundaki temel ihtiyaçlarına saygı duyun.
• Sağlıklı alışkanlıkları teşvik edin: Uyku özellikle gençlerin gelişimi için önemlidir ve odaklanmayı ve enerjiyi artırmaya yardımcı olur. Uzmanlar gecelik 8-10 saat uyku öneriyor.