2. Uzman
  3. Hasan ÇELIK
  4. Blog Yazıları

Hasan ÇELIK - Blog Yazıları

KENDİNİ SUÇLAMAKTAN VAZGEÇ! UTANÇ VE ÖZŞEFKAT

Özşefkat ve UtançUtanç, tamamen masum bir arzu olan sevilme arzusundan sevilmeye layık olma ve ait olma isteğinden kaynaklanır. Hepimiz sevilme arzusu ile birlikte doğarız. Bebekken sevildiğimizde ihtiyacımız olan her şey – yemek,giyim,korunma ve ilişki- önümüze gelir. Yetişkinler olarak da hayatta kalabilmek, çocuklarımızı yetiştirebilmek ve kendimizi tehlikelerden koruyabilmek adına birbirimize ihtiyaç duyarız. Utanç, özümüzde bir şeylerin ters olduğu ve bu tersliğin bizi kabul edilmek ve sevilmekten alıkoyacağı hissidir. Utancın çok yoğun bir duygu olmasının nedenlerinden biri, varlığımızın tehlikede olduğunu hissettirmesidir.Utanç duygusunda üç ilginç paradoks mevcuttur.Utanç, kişiye suçlanmayı hak ettiğini hissetirir, ancak masum bir duygudur.Utanç, kişiye kendini yalnız ve tecrit edilmiş hissettirir, ancak evrensel bir duygudur.Utanç, kişiye daimi olduğunu ve herkesi kapsadığını hissettirir, ancak kimliğimizin yalnızca bir parçasına karşılık gelen, duygusal bir durumdur.Suçluluk ve utanç birbirinden farklı duygulardır. Suçluluk bir davranış hakkında kendimizi suçlu hissetmemiz anlamına gelir; utanç ise kendimizi, kendimiz hakkında kötü hissetmemizdir. “Suçluluk kötü bir şey yaptım derken; utanç ben kötüyüm der”. Suçluluk aslında verimli bir duygu olabilir, çünkü bizi gerektiğinde durumları düzeltmemiz için motive eder. Ancak utanç, tipik olarak verimsiz bir duygudur, çünkü bizi felce uğratır ve etkili bir şekilde hareket etmemize engel olur. Araştırmalar, öz şefkatin üzüntü, pişmanlık ve suçluluk gibi duyguları, utanç duygusuna hapsolmadan deneyimlememize olanak tanıdığını göstermektedir.Olumsuz Çekirdek İnançlarGenellikle temellerini çocukluğumuzdan alan, hayatın zorlaştığı zamanlarda aklımızdan geçen, sürekli olarak kendimizden şüphe etmemize yol açan , en hassas anlarımızda bize açık bir şekilde net ve doğru gibi görünen, spesifik ve tekrarlayıcı düşünceler vardır. Bunlar, utancın temelinde yatan olumsuz çekirdek inançlarımızdır. Bu inançlara örnek olarak:“Kusurluyum”“Sevilmiyorum”“Çaresizim”“Yetersizim”“Başarısızım”Aslında insanların kendilerine ilişkin genel olarak sahip oldukları olumsuz çekirdek inançlar, 15-20 kadar az sayı ile sınırlıdır. Dünyada 7 milyardan fazla insan olduğunu düşünecek olursak, bizi insanlığın geri kalanından ayırdığına inandığımız her ne kusur varsa, aslında bu kusurun yarım milyar insan ile paylaşıldığını söyleyebilir!Utanç, sessizlik ile korunur. Olumsuz çekirdek inançların devam etmesinin nedeni, bu inançları başkalarından ( ve kendimizden) saklamamızdır. Bu yönlerimiz bilinirse, reddedilmekten korkarız. Diğer insanların da bizimle aynı duygulara sahip olduklarını ve onlarında kendilerini anormal ve izole hissettiklerini unuturuz. Olumsuz çekirdek inançlarımızı en azından kendimize açık ettiğimizde,bu inançlar, üzerimizdeki güçlerini kaybetmeye başlarlar.Hepimizin güçlü ve zayıf yanları vardır. Kendimizi basitçe değerli yada değersiz, sevilen ya da sevilmeyen olarak değerlendiremeyiz. İnsanoğlu olarak çok yönlü ve karmaşık bir yapıya sahibiz. Öz şefkat, tüm yanlarımızı sıcak ve açık yürekli bir farkındalıkla kucaklar. Kaçınılmaz biçimde kusurlu olduğumuzdan, her zaman böyle olduğumuzdan ve böyle olacağımızdan emin olduğumuzda, dikkatimizi tek bir yöne çevirmiş ve geri kalan özelliklerimizi görememiş oluruz. Kendimizi özgür kılmak için bu yanımızı, olumsuz çekirdek inancı ile birlikte kucaklamalı ve kendimizi bir bütün olarak kabul etmeliyiz.Öz şefkat, utancın en büyük panzehiridir. Kendimizi yargılamak yerine hatalarımıza nezaket ile yaklaşarak, başarısızlıklarımızdan dolayı kendimizi izole hissetmek yerine ortak insanlık halini hatırlayarak ve kendimizi olumsuz duygularla özdeşleştirmek yerine (kötüyüm), olumsuz duygularımızın bilinçli bir şekilde farkında olarak (kendimi kötü hissediyorum), öz şefkat, utanç yapısını doğrudan ortadan kaldırır. Ve tüm tecrübemizi – utanç deneyimi de dahil olmak üzere- sevgi dolu ve bağlı bir mevcudiyetle tutarak, yeniden bir bütün haline gelebiliriz.Olumsuz Çekirdek İnançlarımızla ÇalışmakKendimizle ilgili olumsuz çekirdek inançlarımız yalnızca inançlardır, gerçeklik değildir. Çoğunlukla gençlik döneminde oluşan ve genellikle doğruluk değeri çok az olan, ruhumuza derinden yerleşmiş düşüncelerdir. Ancak bu düşünceler bilinç düzeyinin dışında kaldığında, üzerimizde çok büyük bir etkiye sahip olurlar. Bu düşünceleri tanımlamak ve bu düşüncelerin farkına varmak, ilk adım olarak önem taşır. Bu düşünceleri gün ışına çıkardığımızda, düşüncelerin gücü yok olmaya başlar.Yine de olumsuz çekirdek inançlarla çalışmak, özellikle de çocukluk travması olan insanlar için zorlayıcı olabilir. Bu uygulamayı yapmak için yeterli ruhsal ve duygusal alanınız olup olmadığına karar vermek için kendinizi inceleyin. Zorlanıyorsanız bu uygulamayı yapmak için bir uzmandan yardım alın ve desteği eşliğinde yapın.YönergelerAşağıda yaygın olarak görülen olumsuz çekirdek inançların bir listesi bulunmaktadır. Zaman zaman sahip olduğunuz inançları not edin ve bu inançların bellibir bağlamda (işte,ilişkilerde, ailenizde, vb.) ortaya çıkıp çıkmadığını belirlemeye çalışın.Yeteri kadar iyi değilimKusurluyumBaşarısızımAptalımÇaresizimBeceriksizimSahtekarımKötüyümSevilmiyorumİstenmeyen biriyimDeğersizimÖnemsizimAnormalimZayıfımGüçsüzümFarkındalık: Bu olumsuz inançlara sahip olmanın nasıl bir duygu olduğunu nesnel ve onaylayıcı bir şekilde yazın. Örneğin, “ Sevilmiyor olduğumu düşünmek çok acı verici,” ya da “Güçsüz olduğumu hissetmek çok zor”.Ortak İnsanlık Hali: İnançlarınızın, insan deneyiminin nasıl bir parçası olduğunu yazın. Örneğin, “Muhtemelen milyonlarca insan kendini benim hissettiğim gibi hissediyordur”. Ya da “Bu şekilde hisseden tek kişi ben değilim” gibi.Nezaket: Şimdi bu olumsuz çekirdek inancınızdan dolayı yaşadığınız ızdıraba ilişkin duyduğunuz üzüntüyü ifade ederek, kendinize anlayış ve nezaket sözcükleri yazın. Kendinize yazarken, kendine ilişkin böyle bir inancı olduğunu itiraf etmiş bir arkadaşınızla konuşuyormuş gibi yazmayı deneyin. Örneğin “ Böyle hissettiğin için çok üzgünüm. Bunun senin için ne kadar acı verici olduğunu görebiliyorum. Senin böyle olduğuna inanmadığımı bilmeni isterim.”DEĞERLENDİRMEBu uygulama sizin için nasıldı? Bir yada iki olumsuz çekirdek inanç belirleyebildinizmi? Bu inanca sahip olma deneyimine farkındalık, ortak insanlık hali ve öznezaketi getirmek nasıl hissettirdi?Bazen insanlar olumsuz çekirdek inançlarına şefkat ile yaklaşmaya çalıştıklarında, inançların kendilerini daha da güçlü bir şekilde gösterdiğini fark etmişlerdir. Bunun nedeni yangın patlaması yani içeriye birden sevginin girmesi ve eski acıların dışarıya çıkmasıdır. Yaygın olarak görülen bir diğer olay, olumsuz çekirdek inançla özdeşleşen bir parçamızın, bu parçamızı ortadan kaldırıyormuşuz gibi korkmuş hissetmesidir. Olumsuz çekirdek inançlarımızdan kurtulmaya yada onları uzaklaştırmaya çalışmadığımızı hatırlamak önemlidir. Aksine, üzerimizde bu kadar büyük bir güce sahip olmamaları amacıyla , bu inançlarla daha bilinçli ve şefkatli bir ilişki kurmaya çalışıyoruz.Bu yazı “Özşefkatli Farkındalık Uygulama Rehberi- Dr. Christopher Germer& Kristin Neff” kitabından alınmıştır.Devamını oku

Yayınlanma: 25.04.2021 17:04

Son Güncelleme: 02.05.2021 12:23

SAĞLIKLI ROMANTİK İLİŞKİLER İÇİN ÖNERİLER

Çatışmaları Çözecek 5 Güvenli PrensipBütün ilişkilerde fikir ayrılıkları yaşanabilir ancak bunların nasıl çözümlendiğine göz atmakta fayda var :1.Partnerinizin iyiliğini göz önünde bulundurun.Partnerinizin iyiliğinin kendinizin ki kadar önemli olduğunu unutmayın. Onun ihtiyaçlarını görmezden gelmekle kendi duygularınız, memnuniyet seviyeniz ve hatta fiziksel sağlınız da darbe alır. Çatışmalara genellikle bir tarafın kazandığı, diğer tarafın kaybettiği maçlar gibi bakarız ve senin dediğin ya da benim dediğim olacak şeklinde yaklaşırız fakat mutluluğumuzun partnerimizinkine bağlı olduğunu unutmamalıyız. Tartışmalarınızın kazananını yada kaybedenini aramaktan vazgeçin.2. O anki soruna odaklanın.Partneriniz tepkisel davranışlarda ve kişisel suçlamalarda bulunuyorsa, onu gerçekten neyin rahatsız ettiğini bulmaya çalışın. Partneriniz ona kulak verdiğinizi hissederse bu iki tarafıda sakinleştirir ve yakınlaştırır.3. Çatışmayı genellemekten kaçının.Çatışmanın başka konulara sıçrayarak kontrolden çıkmasına izin vermeyin. Partnerlerin birbirleri hakkında aşağılayıcı yorumlar ya da kırıcı genellemeler yapması, tartışmayı o anki konuyla sınırlı tutmamaları işlerin çığrından çıkmasına sebep olabilir.4. Çözüm için aktif olmaya istekli olun.Çatışma anlarında fiziksel ve duygusal olarak o ortamda kalmak önemlidir. Orda kalıp sorunu çözmeye istekli olduğumuzu partnerimize fark ettirmek,, uygun çözüm bulmayı ve partnerinizin ihtiyaçlarını anlamayı kolaylaştırabilir. Ortamı terk etmek, daha fazla mesafe yada düşmanlık yaratmak hiçbir şeyin çözümü olmayacağı gibi aksine durumu daha kötü bir hale getirebilir.5. İhtiyaçlarınızı ve duygularınızı etkin bir şekilde ifade edin.Partnerinizin sihirle zihninizi okumasını beklemek yerine duygusal ihtiyaçlarınızı etkin bir şekilde ifade etmek çok daha iyi bir seçenektir. Kendinizi açık bir şekilde ifade etmek partnerinizin size kulak vermesine ve daha zengin duygusal diyalogların kurulmasına olanak sağlar.PARTNERİNİZLE ETKİN İLETİŞİMİN 5 İLKESİ1.Yürekli olun.Etkin iletişim, duygularınız konusunda içten ve tamamen dürüst olmaktır. Duygusal açıdan cesur olun.2.İhtiyaçlarınıza odaklanın.Asıl amacınız ihtiyaçlarınızı ifade etmek olsun. İhtiyaçlarınızı ifade ederken partnerinizin iyiliğini göz ardı etmeyin. O incinirse sizin de incineceğiniz kesin. Nihayetinde duygusal açıdan birlik içindesiniz. İhtiyaçlarınızı ifade ederken partnerinizin yetersizliklerine değil, "ihtiyacım var, hissediyorum, istiyorum" gibi sizin başarmak istediklerinize odaklanan fiilleri kullanmak faydalı olur.Arkadaşlarının yanında bana karşı çıktığında kendimi aşağılanmış hissediyorum. Düşüncelerime saygı duyduğunu hissetmeye ihtiyacım var.Sana güvenebileceğimi bilmek istiyorum. Sana ulaşamadığımda beni aldatabileceğinden şüphe ediyorum.3.Net Olun.Genel ifadelerle konuşursanız, partneriniz tam olarak neye ihtiyacınız olduğunu anlamayabilir ve bu da onun doğruyu yapabilme ihtimalini azaltır. Sizi tam olarak rahatsız eden şeyi belirtin:Geceleri kalmadığında...Beni gün içinde aramadığında...Beni sevdiğini söyleyip sonra geri çekildiğinde...4.Suçlamayın.Partnerinizi bencil, yetersiz ve eksik hissettirmeyin. Etkin iletişim, karşıdakinin eksiklerinin altını çizmek ve sizi varmak istediğiniz noktadan uzaklaştıracak suçlamalar yaparak düelloya çevirmek değildir. Bu konuları tartışmak için sakin zamanları seçin. Patlama noktasına geldiğinizde etkin iletişimi kullanma girişimleriniz başarısızlıkla sonuçlanabilir.5.Hakkınızı savunun.İlişkilerde herkesin beklentileri ve ihtiyaçları vardır. Partneriniz çekincelerinizi mantıklı bulmayabilir ama bunlar sizin mutluluğunuz için gereklidir ve onları kendinize özgü ifade etmek etkin iletişim için hayati önem taşır.AŞKI KENDİNİZDEN UZAKLAŞTIRMAYA ENGEL OLMAK İÇİN BUGÜN YAPMAYA BAŞLAYACAĞINIZ 8 ŞEYHayatınızdaki biriyle sahici yakınlaşma yeteneğinizi baltalayan düşünce döngülerini bilmek yalnızca ilk adım. Devamındaki ve daha zor olan adım, bu davranış ve tavırları sergilediğiniz durumları belirlemenizi ve değişime giden yola çıkmanızı gerektiriyor.1.Devre dışı bırakma stratejilerini tanımlamayı öğrenin.Dürtüsel davranmayın. Heyecan duyduğunuz birinin sizin için doğru kişi olmadığını aniden hissetmeye başladığınızda durup düşünün. Bu bir devre dışı bırakma stratejisi olabilir mi? Gözünüze batmaya başlayan ufak tefek kusurlar, bağlanma sisteminizin sizi geri adım atmaya zorlaması olabilir. Bu resmin çarpık olduğunu ve sizi rahatsız etse de yakınlığa ihtiyaç duyduğunuzu hatırlayın. En başta onun harika biri olduğunu düşündüyseniz, onu uzaklaştırmakla kaybedeceğiniz çok şey olabilir.2.Davranışları yanlış yorumlama eğiliminizin farkında olun.Partnerinizin davranışları ve niyetleriyle ilgili olumsuz görüşleriniz ilişkiyi kötü hislerle doldurur. Bu döngüyü kırın. Eğiliminizi tanıyın, gerçekleştiğinde fark edin ve daha makul bir açıdan bakmaya çalışın. O kişinin partneriniz olduğunu, birlikte olmayı seçtiğinizi ve içtenlikle sizin iyiliğinizi istediğine güvenmenin sizin için daha iyi olduğunu hatırlayın.3.Kendine yetme vurgusunu azaltın ve ortak desteğe odaklanın.Partneriniz güvenebileceği bir dayanak olduğunu hissettiğinde ve siz mesafe koyma ihtiyacı hissetmediğinizde, ikiniz de dışa dönebilecek ve kendi işinizi yapabileceksiniz. Siz daha bağımsız olacaksınız ve partneriniz daha az muhtaç hissedecek.4.Güvenli bir partner bulun.Güvenli bağlanma stiline sahip insanlar kaygılı ve kaçıngan partnerleri daha güvenli hale getirmeye yakındır. Fakat kaygılı bağlanma stiline sahip biri sizin kaçıngan özelliklerinizi kızıştırır ve daimi bir kısırdöngü başlar. Güvenli yola bir şans vermeniz faydalı olacaktır. Daha az savunma ve kavga size boğulma hissinden kurtaracaktır.5.İlişki memnuniyet listesi tutun.Partneriniz hakkında olumsuz düşünme eğiliminde olduğunuzu kendinize her gün hatırlatın. Kaçıngan biriyseniz, bu sizin yapınızın bir parçası. Amacınız, partnerinizin davranışlarındaki olumlu kısımları fark etmek olmalı. Bu kolay olmayabilir ama çalışaral ve sebat ederek zamanla nasıl yapacağınızı öğrenebilirsiniz. Her akşam gün içinde olanları düşünmeye zaman ayırın. Partnerinizin küçük de olsa sizin iyiliğiniz için yaptığı en az bir şeyi ve onun hayatınızda olmasından neden memnun olduğunuzu yazın.6.Hayalet eski sevgiliyi yok edin.Kendinizi eski sevgilinizi idealize ederken bulursanız, onun şimdi ve hiçbir zaman uygun seçenek olmadığını kavrayın. O ilişkiyi nasıl eleştirdiğinizi hatırlayarak, onu bir devre dışı bırakma stratejisi olarak kullanmaktan vazgeçip yeni birine odaklanabilirsiniz.7.O kişiyi unutun.Kafanızdaki kriterlere uyan biri gelene ve her şey yerli yerine oturana kadar beklemeyin. Bu noktada siz daha aktif olun ve birini seçerek siz onu ruh eşiniz yapın , size yaklaşmasına izin vererek özel bir parçanız haline getirin.8.Dikkat dağıtma yöntemini kullanın.Kaçıngan biri için dikkat dağıtan bir şey olduğunda partnere yaklaşmak daha kolaydır. Başka şeylere - yürüyüşe çıkmak, birlikte yemek yapmak, seyahat planlamak- odaklanmak gardınızı indirmenizi ve sevecen hislerinize ulaşmanızı sağlar.Bu küçük numarayı birlikte geçirdiğiniz zamanda yakınlığı arttırmak için kullanın.Bu yazı "Bağlanma: Aşkı Bulmanın ve Korumanın Bilimsel Yolları, Yazar:Amir Levine,Rachel Heller" kitabından alınmıştır.Devamını oku

Yayınlanma: 17.04.2021 23:20

Son Güncelleme: 25.04.2021 17:05

ÇİFTLERİN SIK YAPTIĞI İLETİŞİM HATALARI

ÇİFTLERİN SIK YAPTIĞI İLETİŞİM HATALARI1.Yıkıcı eleştiriler yapmak Sorunlu çiftler genellikle birbirlerini suçlama ve eleştirme eğiliminde olan eşlerden oluşur. Burada eşler yalnızca birbirlerinin olumsuz yönlerine odaklanmakla yetinmemekte, ayrıca ilişkilerinde yaşadıkları olumsuzluklardan birbirlerini sorumlu tutmaktadır. Özetle, seçici bir algılama ile olumlular göz ardı edilmekte ve olumsuzlar yıkıcı ve tekrarlayıcı bir biçimde dile getirilmektedir.“Zaten bana ayıracak vaktin hiç olmadı ki. Hep işin vardır.”“Seks ihtiyacı duyduğun zamanlar dışında bana yakınlaştığını görmedim”“Bana bir kez olsun ‘günün nasıl geçti’ diye sormadın.”“Sosyal ortamlarda ne zaman biriyle konuşsam hemen kıskanır ve kızarsın.”Oysa yıkıcı eleştirilerin yapıcı, olumsuzların ise olumluya dönüştürülerek ifade edilebilmesi mümkündür.“Bana daha çok vakit ayırabilmeni isterdim.”“Seks sırasında olduğu gibi seks dışındaki zamanlarda da yakın olmana ve şefkat göstermene ihtiyacım var.”“ Eve gelince bana daha çok zaman ayırabilmeni isterdim.”“ Bana daha çok güvenmeni ve sevgini kıskançlık dışı yollarla da gösterebilmeni isterdim.” gibi Ne istendiğini dile getiren ifadeler, ne istenmediğini dile getirenlerden daha anlamlı olacaktır.2.Genellemeler YapmakTüm genellemeler yanlıştır. Olumsuz genellemeler umutsuzluk, çaresizlik yaşatır, çünkü olumsuzların hep tekrarladığı ve tekrarlayacağı varsayımı üzerine kuruludur.Örnek: “Beni her fırsatta başkalarının yanında aşağılıyorsun” oysa aynı cümle, “Geçen gün Ahmet’in yanında söylediklerin beni çok utandırdı.” Şeklinde de ifade edilebilir ve böyle bir ifadenin dinleyiciye ulaşma şansı daha fazladır.Daha da kötü olanı, eşlerin bazı özgül davranışlar yerine, kişiliği hedef alan genellemeler yapmalarıdır.Örnek: “Sen zaten hep böyle bencilsin.”Birbirlerine öfkeli eşler bazen hızlarını alamayıp eleştirilerini daha da ileriye götürmekte ve birbirlerini daha çok kırmak amacıyla aileleri de işin içine alan bir üslupla genelleme yapabilmektedir.Örnek: “Sen hep böyle bencilsin ve biliyor musun, bu özelliğini annenden almışsın!” gibi.3. Akıl okuma ve yıkıcı niyet getirmekBurada eşler birbirlerinin söylediklerinden çok, söylemediklerini anlamaya çalışmakta ve söylenenlerin yada yapılanların arkasında örtük bir olumsuz niyet aramaktadırlar.Bir terapi ortamında eşler arasında geçen şu konuşma çok ilginçtir:Erkek: “ Şu anda aklından geçenleri biliyorum ve bu nedenle söylemek istediğim şeyleri söylemekten vazgeçtim.”Kadın: “ Yanılıyorsun. Senin aklımdan geçirdiğimi zannettiğin şeyler benim aklımdan geçenler değil. Asıl ben senin aklından neler geçtiğini biliyorum.Terapist: “Her ikinizin de birbirinizin aklından geçenleri okumak gibi özel bir yetenekle donatılmış olduğunu anlıyorum. Ancak lütfen bana yardım edip, daha açık olabilir misiniz çünkü benim böyle bir yeteneğim yok.”Söylenen yada yapılanların arkasında örtük neden aramayla ilgili olarak şu örnekler yine bir terapi oturumundan:Erkek: “ Bunu benim iyiliğim için söylediğini belirtiyorsun ama senin esas niyetin beni aşağılamak.”Kadın: “ Bunları terapistimiz dediği için yapıyorsun. O anlamasa da, ben senin bu davranışlarının sahte olduğunu ve hiçbirini içinden gelerek yapmadığını gayet iyi anlıyorum.4.Geçmişi GetirmekSorunlu evliliklerde eşler geçmişte yaşadıkları olumsuzlukları geride bırakmakta güçlük çekerler. Bu durum çoğu kez olumsuzlukların yalnızca geçmişte değil, halen yaşanıyor olmasından kaynaklanır. Bazen içinde bulunulan zaman diliminde sorun yoktur, ancak eşlerden biri geçmişte yaşananların değersizleştirilmesi, önemsizleştirilmesi veya üzerinde yeterince konuşulmamış olmasında rahatsızlık duyuyordur. Çünkü kendisine göre haksızlığıa uğramıştır, ancak kimse bu yaşantsını önemsememiştir. Örnek:“Evliliğimizin ilk yıllarında ailenin bana yaptığı eziyete kayıtsız kalmanı asla affetmedim ve affetmeyeceğim,” gibi yada , “ On beş yıldır aynı şeyleri söyleyip duruyorum, hala aynı şeyleri yapmakta ısrar ediyorsun,” gibi.5. İşi yokuşa süren ifadeler kullanmakSrounlu evliliklerde de olumlu değişiklikler gözlenebilir. Ancak olumlu değişiklikler yeterinde önemsenmemekte hatta gözardı edilmekte, eleştiri olumlu değişikliklere rağmen ısrarla devam etmektedir. Uzun zamandır arzuladığı davranışları nihayet sergilemeye başlayan eşine;“Şimdi çaba gösteriyorsun, ama artık çok geç, bunları on yıl önce yapmalıydın,” demek işi yokuşa sürmekten öteye ne sağlayabilir ki?Oysa olumlu değişiklikleri küçük de olsa fark edip altını çizebilmek, bu tür davranışların oluşma sıklığını artıracaktır. Ancak geçmişe yönelik öfke ve geçmişi dile getirme yönündeki ısrarcılık, bunun yapılmasına engel olur. Eğer geçmişi getirmeden bugüne odaklanmak sana çok zor gelirse, o zaman aynı mesajı şöylede verebilirsin.“ On yıldır yapmadığın şeyleri şimdi yapıyor olduğunu görmek beni umutlandırıyor”. Böyle bir mesaj bir yandan memnuniyeti dile getirirken, diğer yandan da işi yokuşa sürmeden geçmiş sıkıntıların dile getirilmesini sağlayabilir.6.Kendini tamamen haklı, eşini tamamen haksız konuma sokan söylemlerde bulunmakSorunlu evliliklerde eşler aynı tarafta ya da aynı takımda olmayı beceremediklerinden, oluşan sorunlarla ilgili birbirlerini suçlama eğlimindedirler.Örnek:” Tüm evliliğimiz boyunca hiçbir kavgayı ben başlatmadım.”Ya da : “Evliliğimizdeki tüm kavgaların nedeni sensin” gibi ifadeler sorunu daha da büyüten ve sorumluluk içermeyen ifadelerdir. Oysa kavga olabilmesi için en azından iki kişi olması gerekir. Karşınızdaki kişi kavga etmek istese bile siz kavgada yer almadığınız müddetçe kavga gerçekleşmeyecektir.7. Anlamak yerine çözüm bulmaya ve çözüm önermeye yönelik girişimler.İşyerinde sıkıntılar yaşayan ve bunu eşi ile paylaşmak isteyen bir kadının, paylaşım yerine öğüt alması buna en güzel örnektir. “Sana zamanında söylemiştim, benim dediğim gibi davransaydın başına bunlar gelmezdi.” ya da “ Sen merak etme ben yarın gider sana bu sıkıntıyı yaşatan kişinin ifadesini alırım.” Şeklinde maço tutumların amca uygun olduğunu söylemek zordur. İletişimde amacın dinlemek, anlamak ve paylaşmak olduğu hatırlanacak olursa bu tür tutumların pek de yararlı olmayacağı kolaylıkla anlaşılabilir. Bazen insanlar çözüm bulmak için değil, yalnızca dinlenilmek ve desteklenmek için kendilerini açarlar.8. Mantığı silah olarak kullanmakİnsanlar boşanma oranlarının yüksekliğini biliyorlar. Ancak hem yüzde 50 fire veren bir kurumayatırım yapıyorlar hem de bu yatırımları çok mantıklıymış gibi evliliklerinde beklentilerini mantık üzerine kuruyorlar.“Bu isteğin için bana mantıklı bir neden göster” , “Ya benim söylediklerimi çürütmelisin ya da benim söylemimi kabul etmelisin,” gibi ifadeler sık duyulan oldukça zorlayıcı, rahatsız edici ve duygudan yoksun söylemler oluyor. Evlilik yaşamı, iş yaşamından farklı olarak mantıksız olanı da isteyebilmek hakkını verebilmeli. “ Şu isteğin için mantıklı bir neden göster” yerine “ Söylediklerin aklıma yatmasa da, çok istiyorsan bunu senin için seve seve yaparım.” Daha insani ve sıcak bir ifade olabilir.9.Sergilenen davranışlarla ilgili sorumluluk alınmadığını gösteren ifadelerde bulunmakSık sık eşine şiddet gösteren bir erkek danışanın karısına söylediği şu sözü hiç unutmam: “Ben aslında sakin bir adamım. Beni kızdıran, çıldırtan, öfkelendiren sensin. Beni öfkelendirdiğin için sana saldırgan oluyorum.Bu örnekteki erkek hem eşine şiddet göstermekte hem de bunun sorumlusu olarak işini görmekteydi. Oysa temel sorun kendi öfkesini kontrol edememesiydi. Kendisine onu öfkelendiren başka ne tür yaşantılar olduğu sorulduğunda; zaman zaman trafikte öfkelendiğini dile getirdi. Ancak trafikte her öfkelendiğinde kavga çıkarmadığı yada öfkelendiği polislerle kavga etmediği hatırlatıldığında öfke ile ilgili daha gerçekçi bir algı geliştirmesi kolaylaştı. “Birçok ortamda öfkemi kontrol edebildiğim halde eşime öfkelendiğimde böyle bir zahmet içine girmiyor ve şiddet gösteriyorum.”Eşlerden birinin terapist yada öğretmen rolüne soyunması diğerini en çok rahatsız eden tutumlardan biridir. Böyle bir durumun sempati ile karşılanmayacağı açıktır. Eşler arasında eğitim yada deneyim farkı olduğunda daha da belirginleşen bu tutum, karşı tarafın küçümsenmesi anlamına gelir. “ Senin rahatsızlığının farkındayım. Tedaviye gitmesi gereken sensin.” “ Parası neyse ödeyeyim onu tedavi edin Dr.Bey” yada “Sizin şimdi bizlere söylediğiniz şeyin aynısını ben karıma yıllardır söylüyorum” şeklinde ifadeler kötü bir öğretmen rolüne soyunmaktan öte gitmeyecek ve dirençle karşılaşacaktırBu yazı Prof.Dr. Mehmet Z. Sungur’un “Aşk,evlilik,sadakatsizlik” kitabından alınmıştır. (sf 162-168)Devamını oku

Yayınlanma: 17.04.2021 23:17

Son Güncelleme: 17.04.2021 23:17