Psikolojik sıkıntılarım olabilir mi? Sorun olduğunu nasıl anlarım ?
Psikolojik sorun belirtileri nelerdir?
Gelişen problemin türüne göre belirti ve bulgular oldukça değişiklik gösterebildiği gibi birçok psikiyatrik problemde yaygın olarak gözlemlenen semptomlardan bahsedilebilir. Bunlardan başlıcaları:
- kas ağrıları
- yorgunluk, halsizlik
- umutsuz hisse kapılma
- kişilerle iletişim kurmaktan kaçınma
- duş almak ve yemek yemek gibi rutin işleri yapmakta zorlanma
- iştahsızlık ya da iştahın çok fazla artışı
- uyku düzeninde bozulma ve uykudan yorgun uyanma
belirtileri olarak sıralanabilir. Bunlardan birkaçı aynı anda gözlemlenebileceği gibi yalnızca bir belirtinin şiddetli şekilde gözlenmesi de mümkündür. Bu durumda kişinin psikojik olarak doğru biçimde değerlendirilmesi için psikolojik problemleri ortaya çıkaran nedenler ve psikolojik problem çeşitleri hakkında doğru bilgiye sahip olmak gerekir.
Psikolojik problemlerin nedenleri nelerdir?
Psikolojik problemlerin gelişimi ve seyri kişinin algılama biçimine, geçmiş yaşam deneyimlerine ve beklentilerine göre fazlasıyla değişiklik gösterdiği gibi ortaya çıkış nedeni de kişiden kişiye farklılık gösterir. Ancak bazı problemlerin yaygın olarak belirli sebeplerden dolayı ortaya çıktığı ve benzer belirtiler ile seyrettiği söylenebilir. Örneğin; Mevsimsel Depresyon rahatsızlığı hemen herkeste sonbahar ve kış mevsimlerinde görülen, güneş ışığından mahrum kalmaya bağlı olarak geliştiği düşünülen bir problemdir. Kişilerde yaygın olarak gözlenen mevsimsel depresyon belirtileri genellikle iştah artışı ya da azalışı, uyku düzensizliği, kişisel bakımda bozulma, konsantrasyon bozukluğu ve uzun süreli umutsuzluk hissi gibi belirtiler olarak ortaya çıkar. Belirtilerin büyük oranda ortak olduğu mevsimsel depresyon problemi için en etkili tedavi yönteminin ise ışık terapisi olduğu söylenebilir.
Psikiyatrik problem çeşitleri nelerdir?
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 250’ye yakın psikolojik sağlık problemi belirlenmişse de günümüzde en yaygın karşılaşılan psikolojik problemler panik atak, depresyon ve anksiyete bozukluğu olarak sıralanabilir.
Depresyon nedir?
Kişinin hem kendini hem çevreyi algılayış biçiminde meydana gelen bozulma, yaygın umutsuzluk hissi ve fiziksel güç kaybı gibi belirtilerin uzun süre gözlenmesi ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen sonuçlar meydana getirmesi depresif bozukluk ya da depresyon olarak adlandırılır.
Anksiyete nedir?
Anksiyete kişinin sürekli stres altında olması, yoğun huzursuzluk, sinirlilik ve endişe halinin yaygın şekilde devamlılık göstermesi olarak tanımlanabilen psikolojik bir rahatsızlıktır.
Panik atak nedir?
Panik atak hemen her yaş grubunda gözlenebilen ve birbirinden farklı çok sayıda nedene bağlı olarak gelişebilen bir psikolojik problem çeşididir. Yaygın olarak görülen panik atak belirtileri çarpıntı, titreme, baş dönmesi, göğüste daralma hissi, hatta ölüm korkusu gibi bulguların yer aldığı nöbetler halinde gerçekleşir.
Psikolojik sorunların tanısı nasıl konulur?
Psikolojik problemler kişiler arasında farklı belirti ve bulgular ile seyreden rahatsızlıklardır. Dolayısıyla tanı koyma işlemi uzman bir psikiyatr ya psikolog tarafından yapılmalı ve kişi, bu tanının konduğu diğer hastalardan bağımsız bir birey olarak ele alınmalıdır.
Psikolojik sorunlar için uygulanan tedavi yöntemleri nelerdir?
Her psikolojik problem ve problemi yaşayan birey için uygulanacak tedavi yöntemi değişiklik gösterebilir. Ancak psikolojik problemler için en çok tercih edilen tedavi yöntemi psikoterapi ve ilaç tedavisidir. Etkili panik atak tedavisi için uygun sıklıkta tekrarlanan terapiler uzman doktor tarafından belirlenecek olan ilaç uygulamaları ile desteklenir ve bu durum yaşanan nöbetlerin şiddetinde azalmaya, dolayısıyla yaşam kalitesinde büyük oranda artmaya neden olur.
Psikolojinin bozuk olduğunu nasıl anlarsın?
Bir süredir belki de kendini iyi hissetmiyorsun.
Güncel gelişmeler nedeniyle hayatının zor bir dönemindesin.
Ya da belki de ortada pek bir şey olmamasına rağmen, her şey yolundaymış gibi görünmesine rağmen içsel olarak böyle hissetmiyorsun.
Bir şeyler eksik gibi hissediyorsun.
İçsel olarak pek de huzurlu değilsin.
Bu noktada;
Acaba psikolojim mi bozuluyor?
Ciddiye almam gereken noktalar mı var?
Destek mi almalıyım? gibi belli düşünceler içinde olabilirsin.
Bu yazıda psikolojinin bozulmuş olabileceğini gösteren işaretlerden 7 tanesini seninle paylaştım.
Kendin olmasa bile, belki de yakınındaki birinin psikolojik olarak iyi hissetmediğinden şüpheleniyorsun.
Bunu anlamak için seninle paylaştığım bu 7 işareti fark etmen, öğrenmen önemli olabilir.
(Psikolojik sıkıntıların işaretlerine karşı uyanık olma konusuna, ”Kendinin Terapisti Ol” adlı kitabımda detaylı şekilde yer veriyorum. Bilgi almak için buraya tıklayabilirsin.)
1.Duygusal Yoğunluk:
Psikolojik sıkıntıların önemli bir işareti duygusal yoğunluktur. Duygusal yoğunluk; ortadaki konuya, içinde bulunduğun duruma uygun olmayan şekilde fazla tepki vermektir ve duygular daha yoğun bir şekilde yaşamaktır.
Duygulardan kastettiğim sadece üzüntü gibi duygular değil.
“Ağlıyorum, ağlayan kişiler, kendini tutamayan kişiler sadece psikolojik olarak sorunludur.” dan bahsetmiyorum.
Kızgınlık, kaygı, hayal kırıklığı birer duygu. Can sıkıntısı da belki bir duygu.
Dolayısıyla birçok duygu olabilir.
Eğer bu duyguları diğer birçok kişiden daha farklı yoğunlukta yaşadığını hissediyorsan,
Dışarıdan bakan birisi “Bu duruma bu kadar da tepki verilmez ki, neden bu kadar takıyorsun ki kafaya” tarzında bir şey söylüyorsa bu önemli bir işarettir.
Hatta küçük şeylere, normalde takılmadığın şeylere artık takıldığını hissediyorsan…
Diyelim ki; dışarıdan eve geldin. Zile basıyorsun ve kapının açılması birkaç saniye sürüyor.
O noktada hemen içinde bir şeyler yükseliyorsa, tahammül edemiyorsan bu da psikolojinin bozuk olabileceğini gösteren önemli bir işarettir.
2.Katı Negatif Düşünceler:
Psikolojinin bozulmuş olabileceğini gösteren 2. işaret de negatif, çok rahatsız düşünceler içinde olmak.
Nedir bunlar?
Yetersizim
Başarısızım
Beceriksizim
Zayıfım
Güçsüzüm
Çirkinim
Hiçbir işe yaramam
Değersizim
Mutluluğu haketmiyorum
Suçluyum
Kötü bir insanım
Cezalandırılmayı hakediyorum
Umutsuzum
Çaresizim
gibi çok rahatsız edici düşünceleri sık bir şekilde hissediyorsan ya da yaşadığın belli kriz durumlarında, olaylarda bu duygular eşlik ediyorsa o zaman içsel olarak çözümlemen gereken belli noktalar var demektir.
Bu duyguları, düşünceleri hissedip aynı zamanda rahat olmak mümkün değil.
Eğer bu düşünceler sana çok tanıdık geliyorsa ve bunlar artık senin için normalleştiyse,
“Hata yaptığımda kendime yüklenirim”
“İlişkilerimde belli sorunlar yaşadığımdan, ilgi görmediğimde hemen değersiz hissederim.”
“Kıskançlıklarım vardır.” gibi belli durumları kendi içinde yaşıyorsan ve yukarıda saydığım düşünceler içine yaşadığın herhangi bir konuda kolayca girebiliyorsan bu noktada da bu konuları çözümlemen önemli.
Çünkü çözümlemediğin için de bu çok rahatsız düşüncelere eşlik eden belli duygular, davranışlar olacak ve hayatını negatif olarak etkileyecektir.
Bir nevi hayatını sabote ederler ve kronik strese neden olurlar.
Bu kronik stresi de eğer uzun süre bastırarak yaşarsan -çoğu kişi bu düşünceleri genelde bastırıyor- bu durum farklı şekillerde kendini göstermeye başlar.
Hatta uzun vadede kronik stresin fiziksel sağlığını da etkilediğini gösteren birçok çalışma var.
Dolayısıyla bu 2. işaret de çok önemli.
3.Depresif Ruh Hali:
Psikolojinin bozulmuş olabileceğini gösteren 3. işaret de içe kapanma, keyifsizlik, isteksizlik gibi belli hisleri yaşamandır.
Bunlar aslında depresif bir durumun olduğunu gösterir.
Depresif bir durum varsa da muhtemelen çözümleyemediğin belli durumlar var demektir.
Tabi bu duyguları artık yaşamaya başlaman tükeniyor olduğunu gösterir ve bu da bizim için önemli bir işarettir.
4.Uyku ve Yemek Kalitesinde Belli Değişiklikler:
4. işaret, uykularında ve yeme davranışlarında belli değişikliklerin olmasıdır.
Normalden daha fazla uyumaya başladıysan
Günün önemli bir bölümü artık yatakta geçmeye başladıysa
Enerjik bir şekilde uyanmıyorsan
İştahın değiştiyse, kilo aldıysan ya da iştahın kapanmaya başladıysan…
Belki de bunların dışında bir sorun olmadığını düşünüyorsun, belki de normal şartlarda bastırıyorsun..
Ama zaten bastırdığın için bunlar uykunu etkiliyor olabilir.
Yemek yiyerek bir şekilde kendini rahatlatmaya, iyi hissetmeye çalışıyorsundur.
Ya da artık yaşamda birçok şeyin tadı kalmamıştır ve o depresif hislerin bir uzantısı olrak yeme sorunların olabilir.
Bu da bizim için önemli bir işarettir.
Bazı kişiler; “Benim aslında kafama çok taktığım bir şey yok ama son dönemlerde daha çok uyumaya, yemeye başladım.” gibi bazı şeyler söyleyebiliyor.
Bu da aslında içten içe bastırılan belli noktalar olabileceğini gösteren belli işaretlerdir.
Yaşamda görünmeyen stres kaynaklarının neler olduğuna dikkat etmek gerekiyor.
5.İlişki Sorunları ve Tahammülsüzlük:
Psikolojinin bozuk olabileceğini gösteren önemli işaretlerden bir tanesi de tabi ki ilişkilerde belli sorunlar yaşamaktadır.
İlişkilerde artık daha tahammülsüz hissetmeye başladıysan
Kendi başına kalma ihtiyacın daha ön plana geliyorsa
Bir arada olduğunda aradaki etkileşimi sürdürmekte zorlanıyorsan
Belirli iletişim çatışmaları ortaya çıkmaya başladıysa
Arada duygusal kopukluk, mesafe hissediyorsan, bunlar da belirli psikolojik güçlüklerin olabileceğini bize gösteriyor.
Tabi ki psikolojik güçlükler de ilişkilere doğrudan yansıyor ya da ilişkideki güçlükler senin iç dünyana doğrudan yansıyor.
Dolayısıyla eğer ilişkilerinde kronik anlamda devam eden belli sorunların varsa o zaman kendine dönüp bakman ve iç dünyada nelerin ters gittiğini, bu konularda neler yapabileceğini düşünmeni öneririm.
İlişkiler konusu geniş bir konu.. Bu söylediklerimi direkt uygulamanın kolay olmadığının farkındayım.
Kendi içine dönüp baktığında “İlişkimde ne yapabilirim ki?” diye düşünüyor olabilirsin.
Çok doğal.
Bununla alakalı başka birçok yazı paylaşacağım.
Şimdilik bu konu dahilinde ilişki sorunlarının da önemli olduğunu söylemiş olmam yeterli.
6.Stres ve Sorumluluklarla Başa Çıkmada Zorlanmak:
Psikolojinin bozuk olabileceğini gösteren bir diğer işaret de, gündelik hayattaki belirli sorumluluklarını yapmakta zorlanmandır.
Göstermen gereken performansları yeterince gösteremediğini hissedersin
Bunlar ev işleri olabilir ya da kendi işin olabilir.
Bunları yaparken daha az performansla normalde yapabileceğinden daha az iş yaptığını fark edersin.
Ya da yapsan bile zorlandığını, tükendiğini hissedersin.
Belki de içten içe potansiyelini yeterince kullanamadığını hissediyor olabilirsin.
O potansiyel belki de hiç ortaya çıkmamış, gibi hissediyorsundur.
Bu da aslında içten içe çözümlemen gereken bazı noktalar olduğunu gösteren önemli bir işarettir.
7.Kaçınma Amacıyla Zararlı Alışkanlıklar Geliştirmek:
Psikolojinin bozuk olduğunu gösteren önemli işaretlerden diğeri, çözümleyemediğin, seni sıkıştıran rahatsız eden durumlardan kaçma amacıyla belirli alışkanlıklar edinmiş olmandır.
Nedir bunlar?
Alkol, sigara gibi belirli maddeleri yoğun bir şekilde tüketiyorsan ve bu son zamanlarda giderek artıyorsa,
Aşırı alışveriş yapıyorsan,
Gününün önemli bir miktarı bilgisayar oyunlarıyla, internete girmekle, sosyal medyayı takip etmekle geçiyorsa bu noktada yaşam kaliten verimsizleşmeye başlar.
Bu verimsizleşmeyle birlikte yeterince psikolojik olarak beslenememeye başlarsın.
Bu alışkanlıklar da beraberinde başka sorunlar getirmeye başlar.
Bunlar sağlığına, kariyerine belli zararlar verebilir.
Zamanını yeterince verimli değerlendirmediğinde potansiyelini yeterince ortaya koyamamış olursun.
Hayatında daha önce atman gereken adımları atmamış olursun ve bazı şeylere geç kalırsın.
Eğer bu tür bastırdığın noktalar varsa ve bunları bir şekilde başka noktalarla telafi etmeye çalışıyorsan, bu durum giderek artıyorsa bu noktada da uyanık olman ve kendi iç dünyana dönüp bazı şeyleri gözden geçirmen gerekebilir.
Buraya kadar anlattığım bu işaretler herkeste az ya da çok belli ölçülerde olabilir.
“Bu işaretlere baktığımda bende de bunların bazıları var.
Çevreme de baktığımda bu işaretlerin olmadığı kimse yok.
Herkesin mi psikolojisi bozuk o zaman?” deyip belki de bir sistem eleştirisine doğru gidebilirsin.
Bu yazıda ben oraya kadar gitmeyeceğim; ayrı bir yazı konusu olabilir.
Burada önemli olarak vurgulamak istediğim şey, bu işaretlerin biraz daha üst seviyede olması.
Bu sorunlar gündelik hayatı etkileyecek kadar, yaşam kaliteni kısıtlayacak kadar varsa eğer buna dikkat etmek gerekiyor.
Bu işaretlerin birden fazlası olması da bizim için önemlidir.
Bu işaretlerden bazıları da gündemden dolayı olabilir.
Salgın hastalık gibi belli durumlar nedeniyle bir süre evde daha çok zaman geçirmen gerekiyorsa,
Hamilelik, çocuk sahibi olma gibi özel bir duruma girdiysen ve bu durumun getirdiği zorluklar, kısıtlılıklar nedeniyle saydığım işaretler varsa -2. işaret hariç çünkü o işaret gerçekten iç dünyanda olan bir şey- bu işaretler olabilir.
Ama genel anlamda bunlar ön plana gelmeye başlıyorsa bu da aslında psikolojinin bozuk olduğunu gösteren işaretlerdir.
Eğer bu işaretlerin birçoğu sende varsa bir psikologtan ya da bir psikiyatristten, psikoterapi uzmanından destek almanı tavsiye ederim.
Bu hisler pek kendiğinden geçecek şeyler değildir; geçerse de çok zaman alabilir.
Kaynak
https://www.medicalpark.com.tr/psikolojik-sorunlar-nelerdir/hg-1769
https://www.cemgumus.com/psikolojinin-bozuk-oldugunu-anlamanin-7-isareti-nedir/
Uzmanlıklar:
İlişki / Evlilik Problemleri , Çocuk ve Ergenlik Dönemi Ruhsal Sorunları , Depresyon ve MutsuzlukŞimdi indir, konuşmaya başla
Bunları da sevebilirsiniz...
Online Terapi: Bilmeniz Gerekenler
Cinsel Terapiye İhtiyacım Var Mı?
Psikolojik Sorunlar: Nasıl Hissettiriyorlar ve Çözüm Önerileri