Yeme Bozuklukları ve Bağlanma Stilleri

Yeme bozuklukları ve bağlanma stilleri kişinin beden algısı üzerinde direkt bir etkiye sahiptir. Kişi, görünümü ve ağırlığıyla oldukça fazla ilgilenir. Bu tür durumlarda kişi daha ince olmak ister. Ardından ise sağlığını olumsuz etkileyecek davranışlar ortaya çıkar. Bu tür durumlar yeme bozuklukları olarak ifade edilir. Yeme bozukluklarının ortaya çıkma sürecinde genetik ve kimyasal dengesizlikler, kültürel baskı, aile isteminin iyi işlememesi, cinsel taciz, cinsel istismar gibi pek çok farklı durum bir araya gelir. Biyolojik yatkınlık, aile dinamikleri, gelişim dönemleri gibi risk etmenleri bize yeme bozuklukları ve bağlanma stilleri hakkında bilgi verir. Ancak bu bilgiler hastalığın altında yatan nedeni tam olarak açıklayamaz.

Bağlanma kuramı, anne ve bebek arasındaki bağın işlevini temsil eder. Eğer ki bebek annesine karşı koşulsuz bir güven hissederse bağlanma uygun şekilde devam eder. Bağlanma stilleri ve yeme bozuklukları arasındaki ilişki de buradan doğar. İstenmeyen ayrılıklar kişilerde depresyon, kızgınlık, kaygı gibi durumları tetikler. 

Bu durumlar ise kişinin yetişkinlik çağını da direkt olarak etkiler. Eğer ki bağ uygun şekilde kurulmazsa; 

Duygusal bağ kurulan kişinin yerini başkası dolduramaz. 

Duygusal bağ kurulduğu durumlarda ayrılıklar acı verir. 

Bağlanma stili süreklilik gerektirir. 

Duygusal açıdan kişiyi mutlu eder. 

Duygusal bağ yakınlığı sürdürmeyi temsil eder. 

Guntrip, birleşme için duyulan arzuyla ve kendiliğin kaybı durumunu şizoid çıkmaz olarak ifade eder. Bu durum bağlanma ve ayrılma arasındaki çatışmanın benzeridir. Eğer ki kişi bu çatışmadan uygun şekilde çıkmazsa alkol ve madde kullanma sıklığı artar. Diğer yandan ise cinsel dürtüleri de artar. Yeme bozuklukları da aynı duruma neden olabilir. 

Yeme Bozukluları ve Güvensiz Bağlanma 

Yeme bozuklukları ve güvensiz bağlanma stilleri arasında da bir ilişki olduğu ifade edilir. Bu tür durumlarda çocuk bir birey olduğunu fark edemez. Bireyselleşmesinin önüne bazı engeller çıkar. Kendi kişisel değerini sorgular. Çevresi tarafından sevilmediğini düşünür. Bu tür negatif duygular ise bir süre sonra yeme bozuklukları durumuna evrilir. Gücü ve kontrolü yeniden kazanmaya ilişkin, en azından görüntü olarak bir çaba içine girer. Bu aşamada ise sahte özerklik ve kontrol ortaya çıkar. Yeme durumuyla yoğun uğraş sayesinde kişi anne ve babasından alamadığı güven bağını farklı bir nesneye yönlendirir. 

Yeme Bozuklukları ve Anne Sevgisi 

Bruch , annenin sevgi azlığı ya da reddedici davranışlarıyla ilgili iyi bakım verememe arasındaki ilişkiye dikkat çekmiştir. Eğer ki anne çocuğun ihtiyaçlarını tam olarak fark etmezse çocuk için yeterli olan yanıtı veremez. Bu tür durumlarda ise çocuk kendisini reddedilmiş ve ilgisiz hisseder. Çünkü anne doğru sinyali almamıştır. Bu durum beslenme durumlarında da ortaya çıkar. Bu açıdan erken beslenme dönemi de yeme bozuklukları açısından önemli bir dönemdir. Beslenme gereksinimleri uygun şekilde karşılanan bebekler ile anneleri arasında güvenli bir bağ vardır. Ancak beslenme gereksinimi uygun şekilde karşılanmayan çocuklar anneleriyle iletişim kurmakta zorlanır. Kucağa alındığında serbest kalmak ister. Kendisini tam olarak güvenme hissetmediği için annesinin gelmesi ya da gitmesi çocuğu pek tedirgin etmez. Eğer ki çocuk bakım verici kişiyle güvenli bir bağ kurmazsa ; parmak emme ya da yemek yeme ile rahatlamaya çalışır. Bu tür durumlar ise ilerleyen zamanlarda yeme bozuklukları ve bağlanma stilleri ile ilgili destek almasına neden olur. 

Yeme Bozukluklarının Gelişimi 

Güvensiz bağlanma yeme bozukluğu gelişiminde ve problemin devam etmesinde rol oynar. Bu tür durumlarda bağlanma stillerinin de etkisiyle düşük benlik algısı gelişir. Diğer yandan kişi kendisini yetersiz ve işe yaramaz hisseder. Bu tür durumlarda bulimia nervoza ve güvensiz bağlanma stilleri arasında yüksek oranda benzerlik bulunur. Yapılan çalışmalarda yeme bozuklukları ve güvensiz bağlanma stilleri arasında benzer bağlanma zorlukları ortaya çıkmıştır. Genel anlamda kaygılı, kararsız ve kaçıngan tarzda bağlanma stilleri ortaya çıkar. Kişi kendisini yeme atakları esnasında baş edemediği bir duyguyla yakalar. Genel anlamda stres ve kaygı verici durumlarda daha sık yeme davranışı ortaya çıkar. Bu baş edilemeyen duyguların ise erken çocukluk döneminde ortaya çıktığı kabul edilir. 

 Yeme Bozuklukları ve Aile Yaşantısı 

Yeme bozukluğu gelişen kişilerin aileleriyle de bazı spesifik durumlar ortaya çıkar. Bunların başında saldırgan duyguların kabul edilemez olduğudur. Diğer yandan ise bazı duyguları ifade etmek bile başlıca bir problem olarak ortaya çıkar. Kızgınlık, öfke, hayal kırıklığı gibi zor duyguları ifade etmek ve bu durumlarla başa çıkmak aile üyelerini zorlar. Ancak bu tür duygular ortaya çıktığında kişi yemek yiyerek bu duygusuyla baş eder. Bir süre sonra kişi bu öğretisini otomatik olarak inanç haline getirir. Her kaygı yaşadığında yeme davranışına yönelir. Böylece yeme bozukluğu durumu da daha kalıcı hale gelir. Hem duygusal anlamda hem de bilişsel anlamda aile içinde kendisini yetersiz ve eksik hisseden birey ilerleyen zamanlarda bu tür zor duygularla baş edemez hale gelir. Erken bağlanma döneminde ortaya çıkan ayrılıklar da yeme bozukluklarını tetikler. Ergenlik süreci başlı başına zor bir gelişim sürecidir. Bu yüzden erken kayıplar da kişiyi olumsuz etkiler. Bazen okuldan ayrılık, bazen ebeveyn ya da aile üyesinin ölümü gibi durumlardan da olumsuz etkilenir. Yeme bozuklukları kişinin bilişsel organizasyonu da değiştirir. Bu kişiler dışlanacağını korkusuyla destek aramaya çalışırlar. 

Yeme Bozuklukları Belirtileri ve Anne Yakınlığı 

Yeme bozukluklarının belirtileri ile anne yakınlığı da benzerlik gösterir. Bu tür durumlar bakıcı ile yakınlık arayıcı davranış olarak ifade edilir. Tıkanırcasına yemek yeme durumu ya da kendini kusturma durumlarında çocuk ile anne yaklaşır. Bu tür durumlarda anne çocukla daha fazla ilgilenir. Fiziksel yakınlaşma artar. Bulimiya hastaları kendilerini kusturmamaları için aileleri tarafından izlenir. Bu tür durumlarda yine anne ile yakınlaşmaya yardım eder. Çünkü bu tür durumlarda bakıcı çocukla daha fazla ilgilenir. Yeme bozuklukları tanısının ergenlik döneminde de koyulduğunu düşünürsek bakıcı ile aradaki yakınlaşmayı da sağlar. Böylece çocuğun var olan duygusal eksikliği de tamamlanmış olur. 

Yeme Bozuklukları ve Terapi Yaklaşımı 

Yeme bozukluğunun tedavisinde tıbbi tedavinin yanı sıra psikoterapi yöntemi de uygulanır. Bu süre zarfında kişiyi zorlayan en büyük konulardan birisi aile desteğidir. Diğer yandan aile terapi sürecinde kişinin kilosunun uygun duruma gelmesini de talep eder. Buradaki asıl konu danışanın kilo ile ilgili durumunu düzenlemek değildir. Yeme davranışına sebep olan duygusal belirtileri kontrol altına almaktır. 

Danışanın kendisini ifade etmesi ve güven duygusunu geliştirmesi için terapötik ilişki kurulur. Böylece rahatlayan kişi ailesine ve çevresine karşı duygularını daha kolay ifade eder. Bağlanma dönemi sürecinde ortaya çıkan güvensizlik adım adım ortadan kalkar. Sağlıklı ilişki kurmaya başladığında ise korku ve endişe durumları da azalır. Bunlarla birlikte ise dolaylı olarak yeme davranışları da düzene girer. Ayrıca bugüne kadar konuşmaktan kaçtığı yeme davranışı ve beden algısı üzerine de konuşmak mümkündür. Bu tür bir psikoterapi ortamı oluşturmak danışanın da iyilik halini artırır. Terapi sürecinde aileye de bilgilendirici bilgiler verilir. Böylece ergenlik döneminde ortaya çıkan problemlere yönelik de psikoeğitim verilmiş olur. Sınırlayıcı ve baskıcı aileler de dolaylı yoldan yeme bozuklukları durumunun ortaya çıkmasına neden olur.