Çocuk Gelişiminde Psikolojik Yöntemler

Çocuğumuzun bedensel sağlığı kadar psikolojik sağlığı da bir o kadar önemlidir. Çocuk gelişiminde uyguladığınız psikolojik yöntemler ve ebeveynlerin çocuk üzerinde sergiledikleri psikolojik tavırlar çocuğun kişilik ve kimliğinin oluşmasında birincil etkenlerdendir. Her gün doğup büyüyen ve gelişim gösteren çocuklar için bedensel iyileşme ve gelişme nasıl gerçekleşiyorsa ruh sağlığıda o ölçüde gelişim göstermesi ve beslenmesi gerekir.Bedensel ve ruhsal dengeyi kurup ilerletebilmek bu dönemde belirleyici faktörlerdendir. Giydiğiniz kıyafetin iki farklı cebini düşünün.Tüm eşyalarınızı yada elinizdeki her şeyi sadece bir cebinize koyamazsınız. Evinize aldığınız bir eşyayı sadece bir odaya doldurmazsınız. Bunu yapmak isteseniz bile hem görüntü olarak hemde ağırlık olarak bu dizin için kısa süreli bir çözüm olacaktır. Fakat elinizdeki eşyaları dengeli bir şekilde iki cebinize de aynı andan koyarsanız yada evinizdeki eşyaları düzenli bir şekilde odanız yerleştirirseniz bu belir bir düzen getirir ve aynı zamanda işinizi kolaylaştırır. Hayatımızda da aynı şekilde bu dengeyi kurmamız gerekli. Çocuğunuza verdiğiniz her bilgi ve eğitim onun ruhsal sağlığı açısından bedensel sağlığı kadar değerlidir. 

Her çocuk farklı bir ailede doğar, büyür ve gelişir. Anne ve babası çocukların davranış biçimlerinin geliştirirken aldığı en büyük rol modellerdendir. Her çocuğunun aldığı rol modeller buna bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir.Çünkü her birey çocuğunu kendisine ait farklı bir rol model kalıbıyla büyütmektedir. Çocuğunuz sizin yaptığınız davranış modellerinden etkilenmektedir. Çocuğunuzun kişiliğini inşa ettiğiniz bu dönemde siz çocuğunu nasıl etkilerseniz çocuğunuz ona göre şekillenip gelişim gösterecektir. Aile birbirine bağlı bir sistemdir. Her birey aslında bir diğer bireyden sorumlu ve o bireyi etkileyen bir kanala sahiptir. Çocuğunuzun gözlem ve öğrenme sürecinde sizin davranışlarınız çocukta bir ayna gibi yansıyarak karşınıza çıkabilmektedir. O gün dişlerinizi fırçaladıysanız çocuğunuz yaptığınız davranış kalıbını merak edecek. Ertesi gün diş fırçaladıysanız çocuğunuz o davranış kalıbını incelemeye devam edip sizi gözlemdikten sonra yapmak isteyecektir. Yani çocuğunuz size bakarak kendi davranış örüntülerini inşa etmeye başlayacaktır. Bu durumu olumsuz diğer davranış biçimleriyle de örneklendirip çoğaltabililiriz. 

Ebeveynlerin Çocuğun Gelişimsel Dönemine Göre Davranması 

Hayatımızın ilk öğrenmelerini yaşadığımız ve bir çok şeyin gelişimsel ve ruhsal bağlamda şekillendiği çocukluk döneminde alınan eğitim ve çocuğa verilen her şey çocuğun ilerleyen dönemlerinde kendi kimliğinin inşasında baş rol oynayacaktır. Çocuğunuza verdiğiniz bilgiler ve eğitimler onun gelişimsel dönemlerine göre değerlendirilip çocuğa sunulmalıdır. Sıfırdan yeni bir ev inşa ettiğinizi düşününün. Aldığınız tüm malzemeleri ilk kat için kullanamazsınız değil mi? Hayallerinizdeki eve ulaşmak için sabırla ve emekle her katını güzelce işlemeyi öğrenmeli veya neyin sırası o an gerekliyse onun için uğraşmalı ve ona göre hareket etmelisiniz.. 

0-2 Yaş Bebeklik Dönemi 

Çocukların fiziksel gelişimini en hızlı tamamladığı evredir. Kas ve kemik gelişimi genelde bu yaşta oldukça hızlı bir şekilde ilerler. Çocuk aynı zamanda gelen seslere ve duygulara karşı duyarlı olmaya başlar.Çevresinden duyduğu seslere ve duygulara açıktır. Motor hareketlerinin gelişimi bu dönemde görülür. Başını kaldırması, emeklemeye başlaması, yürümeye başlaması ve kendi başına yürümesi bu dönemde gözlemlenebilir. İki yaşına geldiklerinde iki yada üç kelimelik cümleler kurmaya başlarlar. Bu dönemde bebek annesiyle bir bağ içerisindedir. Bu dönemde çocuğunuzla kurduğunuz onun söylediği veya kurduğu kısa cümlelere vereceğiniz cevaplar onu kısıtlamadan ona sunacağınız hareket alanın özgürlüğü ve çocuğunuzun kelimelerine verdiğiniz tepkiler onun iletişimsel becerilerinin gelişmesini açısından önemlidir. 

3-6 Yaş Oyun Dönemi 

Bu dönemde çocuk çevresiyle iletişim ve etkileşim kurmaya başlamaktadır. Ben merkezcilik fazladır. Oyun çağına girdiği bu süreçte parkta ve okulda arkadaşlarıyla birlikte oyun oynayabilmekte, resim çizebilmekte, oyuncaklarıyla kendisi ve arkadaşlarıyla birlikte oyun kurabilmektedir. Artık kelime hazinesi daha fazla genişlemiştir ve böylece kendini daha rahat ifade etmeye başlar. Günlük aktivitelerde yemek yemeyi ve tuvalet alışkanlığını tek başına yerine getirebilmektedir. Bu dönemde çocuklar iyi bir gözlemcidirler ve merak duyguları oldukça fazladır. Çevresinde gördüklerini taklit etmeyi severler. Bu yaş çocuğu oyunlar oynayarak duyguları ve düşüncelerini oyunlarında ve çizdikleri resimlerde yansıtabilmektedirler. 

7-11 Yaş İlkokul Dönemi 

Bu dönemde çocuk artık ilkokul çağına geçiş yapmıştır. Mantıksal ilişkileri daha fazla kavramaya başladığı bir dönemdir. Okuma ve yazmayı bu dönemde öğrenir. Toplama ve çıkarma gibi kavramları bu dönemde geliştirir. Okuduğu kitaplar ve öğrendikleri sayesinde kurduğu cümleler ve kendini ifade etme şekli buna göre şekillenir ve gelişir. Sosyal ve bilişsel becerileri bu dönemde artar. Ben merkezcilik bu dönemde azalır. Çocuk artık sosyal alanda bir birey olarak kendini görmeye ve fikirlerini ifade etmeye başlar. Arkadaş ilişkilerini kurduğu ve yürüttüğü bir dönemdir. Bu da onun sosyal becerilerini geliştirmesi açısından önemlidir.  

12-18 Yaş Ergenlik Dönemi 

Bu dönemde çocuklarda bedensel değişimler görülmeye başlar. Değişen fiziksel ve ruhsal değişimlerle beraber kimlik arayışları başlamaya başlar. Yüzlerindeki sivilce artışı ve kilo almada artış bu dönemde görülür. Zamanla kişilik ve kimliğinin oturmaya başladığı bu dönemde ilerleyen yaşlara doğru daha kararlı ve tutarlı davranışlar sergilemeye başlarlar. Bedensel değişimlere bu süreçte takılabilirler. Aynada kendilerini incelemeyi severler. Kilo almaları ve vermeleri, boylarının uzunluğu ve kısalığı, yüzündeki benler ve çizgiler bu süreçte onlar için önem arz eder. Bu dönemde aykırı davranışlar sergilemekten kaçınmazlar. Bir yandan ilerleyen ergenlik dönemiyle birlikte meslek seçimine doğru giden adımlarda toplumsal olaylara ve gündelik yaşamlara daha fazla merak ve ilgi duyarlar. Çocukların çocukluktan yetişkinliğe doğru geçtiği bir süreçtir. 

Çocuk gelişiminde ilgi ve şefkat eksikliği ilerleyen dönemlerde bir çok kişilik bozukluğunun temelini oluşturmaktadır. Bireylerin en çok bakıma ve sevgiye muhtaç olduğu çocukluk dönemi çocuğun dünyasında ona dokunan en şefkatli ve onun ruhuna en iyi gelebilecek derin bir dokunuştur. Bazı günler yoğun bir iş koşuşturması yada stres dolu bir gün telaşı geçirmiş olabilirsiniz. Bazı günleriniz çok kötü ve beklemediğiniz gibi geçmiş olabilir. Ama o gün çocuğunuz sizin işten dönmenizi ve sizinle boya yapıp oyun oynamayı hatta bazen sadece sizinle yemek yemeyi bile dört gözle bekliyor olabilir. Çocuğunuzla ilgilendiğiniz sadece ona vakit ayırdığınız ve çocuğunuza gülümseyip sarıldığınız her saat ve dakika çocuğunuzun ruhsal gelişimi açısından çocuğunuzun ruhsal kumbarasına attığınız bir hazine değerindedir. 

Çocuğunuz belirli nedenlere bağlı olarak gelişimsel süreçlerinde ve ruhsal kimliğinin oluşmasında bir takım sorunlar yaşıyor olabilir. Bu bazı durumlarda genetic bazı durumlarda bireysel bazı durumlarda sosyal çevrenize bağlı olarak gelişebilmektedir. Çocuğunuzun ruhsal sağlığının gelişiminden erken teşhis ve doğru tedavi önemlidir. Çocukluk dönemi insanın bir ömür boyu hayatını etileyecek onun kimliğinin ve kişiliğini oluşmaya başladığı bir dönemdir. Bu dönemde atılan her adım ve verilen her karar çocuk için kritik bir önem ifade eder. Çocuklarınızın size rahatlıkla ve kolaylıkla ifade edemediklerini uzman psikolog desteğiyle onların kolayca çözümleyip analiz etmesini sağlayabilir ve çocuğunuzun ruhsal sağlığını iyileştirme yönünde adımlar atıp kendilerini daha rahat ve güvende hissetmesini sağlayabilirsiniz.