1. Blog
  2. Okul Fobisi
25 Ekim, 2021

Okul Fobisi

Okul fobisi terimi tarihte ilk kez Johnson ve arkadaşları tarafından 1941 yılında kullanılmıştır. Okul fobisi, ergenler ve çocuklarda görülen ve okul ile ilişkili olan korkulardan ötürü yaşanılan anksiyete, bunaltı şeklinde olan bir karakterize sendrom olarak tanımlanmıştır. Okul fobisine, genel ...

Okul Fobisi

Okul fobisi terimi tarihte ilk kez Johnson ve arkadaşları tarafından 1941 yılında kullanılmıştır. Okul fobisi, ergenler ve çocuklarda görülen ve okul ile ilişkili olan korkulardan ötürü yaşanılan anksiyete, bunaltı şeklinde olan bir karakterize sendrom olarak tanımlanmıştır. Okul fobisine, genel bir tanımlama yapmak gerekirse çocukların ve ergenlerin okula gitme konusunda yaşadıkları korku, kaygı ve anksiyete durumudur. Diğer ifade ile, çocuk ve ergenlerin kuvvetli bir endişe ile okula gitmek istememesi veyahut okula gitmekte isteksiz olarak görünmesidir. 

Okul Fobisinin Epidemiyolojisi Nedir?

Okul fobisinin insanlarda görülme sıklığını inceleyen çok az araştırma ve çalışma bulunmaktadır. Fakat, çocukların %15’inin okul fobisinden etkilendiğini söylemek mümkündür. (Tyrell,2005: 148) 

NOT: Okul fobisi ilkokuldan liseye kadar görülebilmektedir. Ayrıca, okul fobisinin yoğun olarak görüldüğü zamanlar genel olarak okul değişikliği, tatil dönüşü, ya da taşınma gibi süreçlerdir. 

Okul fobisi erkek çocuklarda ve kız çocuklarda eşit oranda görülmektedir. Ayrıca, okul fobisini ailelerin sosyo-ekonomik durumu etkilememektedir. Yani, çocuğunuzda okul fobisi varsa; çocuğunuzda bulunan okul fobisini sosyo-ekonomik durumuz negatif etkilememektedir. Bu konuda, birçok aile kendisini üzebilmektedir. 

Okul Fobisi ile ilgili destek alabileceğiniz bazı uzmanlar
Zeynep Seray AKYOL
Uzman Klinik Psikolog
Zeynep Seray AKYOL
Online 50 dk 1000
Murat ŞAHİN
Psikolog
Murat ŞAHİN
Online 50 dk 850
Buse TURKAN
Psikolog
Buse TURKAN
Online 50 dk 1000
Mehmet AKGÜN
Psikolog
Mehmet AKGÜN
Online 75 dk 3000
Didem CAN
Psikolog
Didem CAN
Online 50 dk 850
Ezgi DOĞAN DÖNMEZ
Uzman Klinik Psikolog
Ezgi DOĞAN DÖNMEZ
Online 50 dk 850
Ayşe Nur ÖZTÜRK
Psikolojik Danışman
Ayşe Nur ÖZTÜRK
Online 45 dk 1000
Kübra İBRAHİMOĞLU
Psikolojik Danışman
Kübra İBRAHİMOĞLU
Online 90 dk 1100

Okul Fobisini Etkileyen Faktörler

Aile tiplemesinin aşırı koruyucu ya da aşırı serbest tutumları okul fobisini etkileyen faktörlerden birisidir. Aşırı koyucu aile içinde büyüyen çocuklar, farklı ortamlarda genelde ailesi tarafından kişisel gelişimlerine sürekli olarak bir müdahale almaktadır. Bundan dolayı da, çocuk bağımsız karar verme- diğer bireyler ile iletişime geçme gibi faaliyetlerini kendi başına gerçekleştiremez. Aşırı serbest bir aile içinde büyüyen çocuklar ise tamamen otoritesiz hareket etmektedir. Bundan dolayı da, aşırı serbest aile içinde büyüyen çocuklar ortama uyum sağlamayabilmektedir ve yönsüzlük davranışları artmaktadır. Yukarıda yazılanlardan dolayı da, ailelerin çocuklarını ne tam kontrolcü bir şekilde ne de tam bağımsız bir şekilde yetiştirmemesi gereklidir. Eğer ki, aile çocuklarını bu şekilde yetiştirmişse ve çocuk bu nedenlerden ya da başka nedenlerden dolayı okul fobisi kazanmışsa psikolog desteği gereklidir. Alanında uzman bir psikolog ile yapılacak görüşme sonucu, okul fobisi kazanmış çocuk bu fobiyi hayatından silebilmektedir. Psikolog Merkezi'nde, alanında uzman olan birçok psikoloğumuz bulunmaktadır. Psikologlarımıza ücretsiz bir şekilde soru sorabilirsiniz ve isteğinize göre çevrimiçi ya da yüz-yüze gerçekleşecek bir görüşme için randevu alabilirsiniz. 

Okul Fobisini Etkileyen Faktörler

Okul fobisini hangi faktörler etkilemektedir sorusu, birçok kişi tarafından sorulmaktadır. Bu başlığın altında, okul fobisini etkileyen faktörleri maddeler halinde yazdık: 

Ailede birisinin vefatı, göçü, ekonomik değişiklikler 

Okul değişikliği 

Öğretmen değişikliği 

Okuldan uzak kalma 

Okulda öğretmen ile sorun yaşamak 

Okulda diğer öğrenciler tarafından psikolojik ya da fiziki şiddete maruz kalmak 

Okulda cinsel tacize ya da istismara maruz kalmak 

Performans kaygısı ( beklenilen performansın altında kalma ) 

Okul Fobisini Yaşayan Kişilerin Karakteristik Genel Özellikleri

Okul fobisini yaşayan çocukların/kişilerin karakteristik özellikleri birçok kişi tarafından merak edilmektedir. Bu başlığın altında, okul fobisini yaşayan kişilerin genel karakteristik özelliklerini maddeler halinde yazdık: 

Endişe 

Fazla hassaslık 

Fazla duygusallık 

Olaylardan çabuk etkilenme 

Karşı taraftaki kişiyi çok düşünme 

Okulda Panik-Atak Geçirmenin Fiziksel Belirtileri 

Ağızda fazla kuruluk 

Uyuşma 

Aşırı bir şekilde idrara çıkma 

Bulantı ya da karın ağrısı 

Terleme ve titreme 

NOT: Okul fobisinde en zor vakayı evden dışarı çıkmayan çocuklar yaşamaktadır. Bundan dolayı, okula giden birey bir saat gibi bir süre bile olsa okula gitmelidir. Bu süre, zamanla doğru orantılı olarak arttırılmalıdır. Kısaca, çocuğun okula alıştırılması sistematik olarak geliştirilmelidir. Hatta, çocuk okula gittiğinde annesine ihtiyaç duyuyorsa annesi okulda çocuğunu beklemelidir. Eğer ki, birçok müdahaleye rağmen çocukta/bireyde okul fobisi devam ediyorsa, uzman bir psikolog ile görüşülmesinde büyük fayda olacaktır. Alanında uzman psikologlarımızdan psikolog desteği almak için tıklayın. 

Okul Fobisi Hangi Eğitim Kademesinde Görülür?

Okul fobisi ilkokulda görülür mü, okul fobisi ortaokulda görülür mü, okul fobisi lisede görülür mü, okul fobisi üniversitede görülür mü gibi sorular; birçok kişi tarafından her gün arama motorları üzerinden aratılmaktadır. Bu başlıkta, okul fobisinin hangi eğitim kademelerinde görüldüğünden bahsettik. Okul fobisi denilince, akıllara genelde ana-okula ya da birinci sınıfa başlayan çocukların okuldaki ilk günü gelmektedir. Bundan dolayı da, okul fobisi sadece erken yaşlarda görülüyor gibi algılanabilmektedir. Aslında, bu görüş yanlıştır. 

 Okul fobisini belirli bir yaş grubuna veyahut cinsiyete bağlı değildir. Hatta bu konuda dünyada isim yapmış bir doktor, okul fobisini etkileyen ana iki faktörün bireylerin okula gitmekten korku ve kaygı duymaları olduğunu açıklamıştır. Ayrıca, yapılan bazı araştırmalara göre okul hobisi kreş yıllarından lise son yıllarına kadar yaşanabilmektedir. Yapılmış bu araştırmalarda, okul fobisinin en sık yaşandığı dönemin bir kademeden diğer yüksek bir kademeye geçiş yıllarında yaşandığı da açıklanmıştır. Bu dönemleri daha detaylı bir şekilde verecek olursak, 

5-7 yaş 

11-12 yaş 

14-16 yaş 

Gruplarıdır. Sonuç olarak, okul fobisi her yaşta ve her eğitim kademesinde (kreş, anaokul, ilkokul, ortaokul, lise) görülebilmektedir. 

Okul Fobisi Yaşayan Çocuğa Yaklaşım

Okul fobisi yaşayan çocuğa nasıl yaklaşılmalı sorusu, arama motorlarında sıklıkla aratılan sorulardan birisidir. Bu başlığın altında, okul fobisi yaşayan çocuklara nasıl yaklaşılır sorusunun cevabından bahsettik. Okul fobisi yaşayan çocuğa kızmak ve öfkelenmek sorunu çözmenin aksine sorunu daha büyük bir hale getirmektedir. Ayrıca, çocuğu zorlayarak okula götürmekte okul fobisine çözümden çok problemin çözüm aşamasını daha zor hale getiren bir durum olmaktadır. Yukarıda yazılandan dolayı da, okul fobisi yaşayan çocuğu suçlamamak ve ona kızmamak gereklidir. Okul fobisi yaşayan çocuğu sakin bir şekilde dinlemek, çocuğun yanında ailesinin olduğunu göstermek çözümün ilk aşaması olmalıdır. Ayrıca, okul fobisi yaşayan çocuğa, bunun klasik bir şey olduğunu ve her çocuğun bu durumu yaşayabildiği ve bu durumun aşılabilir olduğundan bahsetmek gereklidir. Bundan sonra, çocuğun okula gittiği diğer günlerde onda çok mükemmel bir değişim olduğunu yüzüne karşı hissederek söylemek, çocukta bulunan öz-güveni arttıracaktır. Ayrıca, çözüm sürecinde olumsuzca yapılan aile tutumları kesinlikle değiştirilmelidir ve olması gereken doğru davranışlar sergilenmelidir. Okul fobisi bulunan çocuğu, okulun ilk gününde okul bahçesine götürmek ve onu gezdirmek sonrasında ise okulun içine girdirmek en son aşamada ise sınıfına götürmek yine bu problemin ortadan kalkmasına yardımcı olacaktır. Bu yapılan faaliyetler, okul fobisi bulunan çocuğun kendisi ile barışık bir hale gelmesine yardımcı olacaktır. 

Okul Fobisi Yaşayan Çocukların Ailesine Tavsiyeler

Okul öncesi ve okul esnasında gereken alışverişleri çocuk ile birlikte yapmak; çocuğu heyecanlandıracaktır ve okula gitme hususunda onda büyük bir istek yaratacaktır. Alışveriş esnasında, okul fobisi yaşayan çocukla beraber okula dair sohbetler etmek ona bir avantaj sağlayacaktır. 

NOT: Yapılacak bu sohbette, çocuğun okulda nelere ihtiyaç duyabileceği, okula dair düşüncesi, okulu nasıl hayal ettiği gibi konular üzerinde durmak; sohbetin verimliliğini arttıracaktır. 

Çocuğun okula ilk gittiği gün, aile ile vedalaşma süreci aşırı kritik olan bir süreçtir. Bundan dolayı, çocuktan gizli bir şekilde kaçılmamalıdır. Böyle bir durumun yaşanması, çocukta travmatik izler bıracaktır. Travmatik izlerden dolayı da, çocukta okul fobisinin başlangıcının görülmesi kaçınılmaz bir durum olacaktır. Okula giden çocuğun ebeveynlerinin, okul çıkışına tam anında yetişmesi çocukta bir güven oluşturacaktır. Çocuğun kendini güvende hissetmesi, okul fobisinin başlangıcına engel olacaktır. Bundan dolayı da, ebeveynlerin okul çıkışına tam anında yetişmesi hatta gerekirse belirli bir süre önce okulda beklemesinde çocuk için büyük fayda olacaktır.

Okul Fobisi Nasıl Tedavi Edilir?

Bu başlıkta okul fobisinin tedavi yöntemleri ile alakalı olan maddelerden bahsettik. Okul fobisini bireysel tedavi edebilmek için, aşağıdaki maddeleri okumanız sizin için faydalı olacaktır. 

Çocuğu, ona kızmadan dinleyin. 

Çocuğun, fiziksel bir acı çekip çekmediğini sorun. Çekiyorsa, doktora götürün. 

Çocuğun, öğretmenleri, derslerin zorlukları ve sınıf arkadaşları ile alakalı olan sorular sorun. Eğer ki, bir problem var gibi gözüküyorsa okulu ziyaret edin. 

Çocuğunuzun korkuları hakkında onunla sohbet etmeye çalışın. Çocuğu iyi bir şekilde dinledikten sonra, onu yatıştırmaya çalışın. 

Eğer ki çocuğunuz, sizin yokluğunuzdan dolayı korkuyorsa ona gün içinde hangi saatte nerede olacağınızı detaylı bir şekilde söyleyin. Eğer ki, problem çektiği zaman ona yardım edebilecek bir kişi olduğundan da bahsedin. Bu, onun güvenini arttıracaktır. 

Çocuğunuzun okula düzenli bir şekilde devam etmesi konusunda ne çok ısrarcı olun, ne de başı boş bırakın. Eğer ki, okula ne olursa olsun gitmiyorsa bir psikoloğa götürün. 

NOT: Çocuğu okula götürme süresinde, sistematik bir şekilde ilerlemek gereklidir. Örnek: İlk gün iki saat, diğer gün öğlen yarısına kadar, sonraki günler bunlar gibi devam. Belirli bir süre geçtikten sonra, tam zamanlı devam etmesini isteyin. Büyük ihtimal, sizin isteğinize gerek kalmadan; çocuk okulda son derse kadar kalmak isteyecektir. 

Okul Fobisinde Psikolog Desteğinin Önemi 

Birçok kişi, okul fobisi için psikologlar denilince insanlara deliymiş gibi bakabilmektedir. Aslında, bu bakış açısı çok yanlıştır. Psikologlar zaten, bu tür durumlar için vardır. Daha detaylı yazmak gerekirse, psikologlar bireylerin hayatta karşılaştığı zorluklara karşı onları desteklemektedir ve bir problem varsa tedavi etmektedir. Bazı çocuklarda bulunan okul fobisi, çok ileri seviyelere ulaşmış olabilmektedir. Bu seviyede, çocuk ailesine genelde sözünü geçirebilmektedir. Bu problemin çözümü için, bir psikologdan destek almak kesinlikle gereklidir ve önemlidir. Psikolog desteğinin sayesinde, okul fobisi yaşayan çocuğun problemini çok daha sağlıklı bir şekilde çözebilirsiniz. Bazen, ailelerin yaklaşımları çocuklardaki okul fobisini daha da ileri seviyelere götürebilmektedir. Bundan dolayı da, psikolog desteği ile okul fobisinin çözümü daha mantıklı olmaktadır. Alanında uzman olan psikologlarımızdan psikolog desteği alarak okul fobisi problemini yok edebilirsiniz. Psikologlarımıza ücretsiz bir şekilde soru sorabilirsiniz. Ayrıca, kolay randevu sistemi ile isteğinize bağlı olarak yüz-yüze ya da çevrimiçi olan bir ortamda psikolog desteği alabilirsiniz.

Nurdan YAZICI UNAL
Uzman Psikolog
#okulfobisi #çocukpsikolojisi #okulkorkusu
Benzer Yazılar
Çocukların Kendilerini İfade Etme Yöntemleri
#ifade #çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocukların kendilerini ifade etme yöntemleri bazı zamanlar bulundukları döneme ve çevreye uygun bir şekilde ilerlerken bazı durumlarda ise çocuklar kendilerini ifade etmek içim farklı davranış biçimleri sergileyebilmektedirler. Kimi zaman bu çocuğun yapmak istediği şeyi ağlayarak, bağırarak,
Çocuk İstismarının Psikolojik Etkileri Nelerdir?
#çocukistismasrı #çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocuk istismarı entelektüel açıdan çalışmalar yapan insanlar tarafından da halk tarafından da uzun yıllardır bilinmesine rağmen halkın hala gizli tutmaya çalıştığı önemli bir sorundur. Son yıllarda internetin etkisi ile beraber kitlelerin daha çok ses çıkarabildiği bir olay olmaya başlamıştır. Peki
#çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocuğunuzun mental sağlığını korumaya çalışmak ve desteklemek, en az fiziksel sağlıklarını korumaya çalışmak kadar önemlidir. Yapılan araştırmaların ışığında görülüyor ki her beş çocuktan birinin mental bir sorunla baş etmeye çalışmak zorunda kaldığı tahmin ediliyor. Bu durumda ebeveynler çocuğumun
Çocuğunuz Kimdir?
#çocukpsikolojisi #çocuksağlığı
25 Ekim, 2021
Öncelikle toplumsal ve kişisel algılarımızdan, çocukluk kavramı ile ilgili geçmişten günümüze var olan geleneklerden bağımsız olarak cocuğunuz kimdir diye hiç düşünme fırsatınız oldu mu? Bir çocuk ile yaşarken ve onun büyümesinde yanında olurken çocuğun aslında kim olduğunu bilmek çok önemlidir. Tür
Neden Çocuk Sahibi Olmak İstiyoruz?
#aile #çocukpsikolojisi
25 Ekim, 2021
Daha önce hiç çocuk sahibi olmak istediniz mi? Eğer cevabınız evet ise çocuk isteme motivasyonunuz neydi? Bahsettiğim motivasyon “Neden çocukları seviyorum ki ya ?” tepkisi değil. Birisi, yaşlılığında yalnız kalmak istemediği için, birisi çocukları seviyorum ve çocuklarımın beni sevmesini seviyorum
Çocuklarda Sık Görülen Psikolojik Sorunlar
#çocukpsikolojisi #psikolojiksorunlar
25 Ekim, 2021
Çocuğunuzun her geçen gün nasıl büyüdüğünü ya da günden güne fiziksel olarak nasıl değiştiğini onlara bakarak gözlemleyebiliriz değil mi? Onlar büyüdükçe boyuna, kilosuna beslenmesine özenle dikkat etmeye çalışırız. Hasta olduklarında iyileşmesini dört gözle bekleriz. Ama unutmamak gerek ki çocuk...
Filial Oyun Terapisi Nedir?
#filialoyunterapisi #oyunterapisi
25 Ekim, 2021
Çocuklarla yapılan çalışmalarda çocukların gelişim sürecinde etkili olan aileyle de çalışmak adeta bir zorunluluktur. Bu noktada farklı oyun terapisi yaklaşımları aileyi bir şekilde sürece dahil etse bile Filial Oyun Terapisi yaklaşımı, ebeveynleri terapötik değişimden sorumlu olan başlıca kişile...
Çocuklarda Konuşma Bozuklukları
#kekemelik #şiddet
12 Ekim, 2021
Konuşma bozuklukları özellikle de çocuklarda görülen bir rahatsızlıktır. Bireyler çocukken yaşadıkları sorunlar neticesinde konuşma bozuklukları gösterebilir. Bunların ilerleyen dönemde getireceği sıkıntılardan uzak olmak için çocukların erken yaşta gelişen konuşma bozukluklarının önüne geçmek şa...
Çocuk Gelişiminde Psikolojik Yöntemler
#ergenlik #ebeveyn
05 Ekim, 2021
Çocuğumuzun bedensel sağlığı kadar psikolojik sağlığı da bir o kadar önemlidir. Çocuk gelişiminde uyguladığınız psikolojik yöntemler ve ebeveynlerin çocuk üzerinde sergiledikleri psikolojik tavırlar çocuğun kişilik ve kimliğinin oluşmasında birincil etkenlerdendir. Her gün doğup büyüyen ve gelişi...
Çocukların Kendilerini İfade Etme Yöntemleri
#ifade #çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocukların kendilerini ifade etme yöntemleri bazı zamanlar bulundukları döneme ve çevreye uygun bir şekilde ilerlerken bazı durumlarda ise çocuklar kendilerini ifade etmek içim farklı davranış biçimleri sergileyebilmektedirler. Kimi zaman bu çocuğun yapmak istediği şeyi ağlayarak, bağırarak,
#çocukistismasrı #çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocuk istismarı entelektüel açıdan çalışmalar yapan insanlar tarafından da halk tarafından da uzun yıllardır bilinmesine rağmen halkın hala gizli tutmaya çalıştığı önemli bir sorundur. Son yıllarda internetin etkisi ile beraber kitlelerin daha çok ses çıkarabildiği bir olay olmaya başlamıştır. Peki
Çocuğumun Mental Sağlığını Nasıl Destekleyebilirim?
#çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocuğunuzun mental sağlığını korumaya çalışmak ve desteklemek, en az fiziksel sağlıklarını korumaya çalışmak kadar önemlidir. Yapılan araştırmaların ışığında görülüyor ki her beş çocuktan birinin mental bir sorunla baş etmeye çalışmak zorunda kaldığı tahmin ediliyor. Bu durumda ebeveynler çocuğumun
Çocuğunuz Kimdir?
#çocukpsikolojisi #çocuksağlığı
25 Ekim, 2021
Öncelikle toplumsal ve kişisel algılarımızdan, çocukluk kavramı ile ilgili geçmişten günümüze var olan geleneklerden bağımsız olarak cocuğunuz kimdir diye hiç düşünme fırsatınız oldu mu? Bir çocuk ile yaşarken ve onun büyümesinde yanında olurken çocuğun aslında kim olduğunu bilmek çok önemlidir. Tür
Neden Çocuk Sahibi Olmak İstiyoruz?
#aile #çocukpsikolojisi
25 Ekim, 2021
Daha önce hiç çocuk sahibi olmak istediniz mi? Eğer cevabınız evet ise çocuk isteme motivasyonunuz neydi? Bahsettiğim motivasyon “Neden çocukları seviyorum ki ya ?” tepkisi değil. Birisi, yaşlılığında yalnız kalmak istemediği için, birisi çocukları seviyorum ve çocuklarımın beni sevmesini seviyorum
Çocuklarda Sık Görülen Psikolojik Sorunlar
#çocukpsikolojisi #psikolojiksorunlar
25 Ekim, 2021
Çocuğunuzun her geçen gün nasıl büyüdüğünü ya da günden güne fiziksel olarak nasıl değiştiğini onlara bakarak gözlemleyebiliriz değil mi? Onlar büyüdükçe boyuna, kilosuna beslenmesine özenle dikkat etmeye çalışırız. Hasta olduklarında iyileşmesini dört gözle bekleriz. Ama unutmamak gerek ki çocuk...
Filial Oyun Terapisi Nedir?
#filialoyunterapisi #oyunterapisi
25 Ekim, 2021
Çocuklarla yapılan çalışmalarda çocukların gelişim sürecinde etkili olan aileyle de çalışmak adeta bir zorunluluktur. Bu noktada farklı oyun terapisi yaklaşımları aileyi bir şekilde sürece dahil etse bile Filial Oyun Terapisi yaklaşımı, ebeveynleri terapötik değişimden sorumlu olan başlıca kişile...
Çocuklarda Konuşma Bozuklukları
#kekemelik #şiddet
12 Ekim, 2021
Konuşma bozuklukları özellikle de çocuklarda görülen bir rahatsızlıktır. Bireyler çocukken yaşadıkları sorunlar neticesinde konuşma bozuklukları gösterebilir. Bunların ilerleyen dönemde getireceği sıkıntılardan uzak olmak için çocukların erken yaşta gelişen konuşma bozukluklarının önüne geçmek şa...
Çocuk Gelişiminde Psikolojik Yöntemler
#ergenlik #ebeveyn
05 Ekim, 2021
Çocuğumuzun bedensel sağlığı kadar psikolojik sağlığı da bir o kadar önemlidir. Çocuk gelişiminde uyguladığınız psikolojik yöntemler ve ebeveynlerin çocuk üzerinde sergiledikleri psikolojik tavırlar çocuğun kişilik ve kimliğinin oluşmasında birincil etkenlerdendir. Her gün doğup büyüyen ve gelişi...