Çocuğunuzun her geçen gün nasıl büyüdüğünü ya da günden güne fiziksel olarak nasıl değiştiğini onlara bakarak gözlemleyebiliriz değil mi? Onlar büyüdükçe boyuna, kilosuna beslenmesine özenle dikkat etmeye çalışırız. Hasta olduklarında iyileşmesini dört gözle bekleriz. Ama unutmamak gerek ki çocuklarımızın üzerine titrediğimiz fiziksel dünyasının yanı sıra bir de sahip oldukları psikolojik bir dünyaları vardır. Çocukların sadece fiziksel besinlere değil aynı zamanda psikolojik olarak da kendini beslemesine ve kendini korumasına güvende hissetmelerine ihtiyaçları vardır. Aksi durumda bu çocukta psikolojik sorunlara yol açabilir. Çocukluk dönemi yaşam döngüsünün en başındadır ve yaşanılan psikolojik süreç değerli bir elmas gibidir. Gelin birde daha derine çocuklarımızın ruhsal dünyalarına hep birlikte inelim.
Arabanızın yolda giderken birden kırmızı bir uyarı verdiğini gördüğünüzde bir sorun olduğunu düşünürsünüz değil mi? Ya da fiziksel olarak bir yerimiz ağrıdığında hemen doktora gidip neyden kaynaklı olduğunu öğrenmek isteriz.
İşte bunun gibi psikolojik olarakta yaşadıklarımızın belirtisel olarak göstergeleri semptomlardır. Çocuklarda yaşadıkları psikolojik süreçte geçirdikleri aşamaları semptomlarla bizlere belli ederler. Bu semptomlardan bazıları şunlardır:
Suçluluk ve Değersizlik Hissi,
Mutsuzluk,
Öfke Patlamaları ve Aşırı Sinirlilik Hali,
Başkaları ve kendisine zarar verme / Çevresindeki eşyalara zarar verme,
Ruh Halinde Hızlı Değişimler,
Dikkat Eksikliği ve Konsantrasyon Bozukluğu,
Yeme ve İçme Bozukluğu,
Uyku Bozukluğu,
Depresyon,
İçe Kapanma ve Yanlızlık Hissi,
Kimseyle konuşmak istememe durumu,
Yaptığı şeylere karşı keyif ve zevk alamamak, ilgisizlik.
Yukarıdaki semptomlardan bir veya bir kaçını çocuklarınızda gözlemliyorsanız uzman psikologlarımıza sorular sorabilir ve uzman yardımıyla çocuğunuzun psikolojik gelişiminde sağlıklı ve emin adımlar atabilirsiniz.
Çocuklarda görülen psikolojik sorunlar yalnızca çocuğun birebirde kendisiyle ilgili değildir. Nasıl ki başımıza bir olay geldiğinde sadece bir sebebe bağlı olarak onu değerlendirmiyor bir adım geriden baktığımızda aslında o sebeplerin hepsinin bir araya gelmesinin sonucuyla oluştuğunu görüyorsak çocuklarda da görülen psikolojik sorunlarda sadece bir sebebe dayalı olarak değerlendirilmemelidir.
Tabloya hem derinden hemde bütünsel bakılmalıdır.Buda ancak bir uzman yardımıyla en sağlıklı bir biçimde doğru bir şekilde yapılmalıdır.Sorunların varlığından şikayet etmek yerine sorunlara çözüm bulma yolunda adımlara gidilmelidir.
Önemli olan burda çocuktaki ruhsal sağlık için bir çözüm bulma yolunda adımların kesin ve kararlı bir şekilde atılmasını sağlamaktır. Çocukta görülen psikolojik sorunların nedenlerini ana başlıklar şeklinde şöyle sıralayabiliriz:
Genetik Faktörler
Çevresel Faktörler
Bireysel Faktörler
Erken yaşlardan itibaren farkedilebilen Otizm Spectrum Bozukluğu genelde çocukların sosyal ilişki ve iletişim kurma becerelerini olumsuz yönde etkileyen bireyin sınırlı ve tekrarlı hareketlerde bulunmasına sebep olan nörogelişimsel bir rahatsızlıktır.
-Göz kontağının yeterli sürede ve kalitede kuralamaması,
-Sürekli tekrarlayan motor hareketleri (El,ayak ve baş sallama),
-Aynılıkta ısrar (Rutin hareketlerden kaçınmama),
-Sosyal İletişim ve Etkileşimde Eksiklik Kalabalık ve Gürültülü Yerlerden Kaçınma (Alışveriş Merkezleri),
-Jest ve Mimik Gelişiminde Bozukluk,
-Deyimleri anlamakta güçlük (Somut/Soyut Ayrımı),
-İsmi söylendiğinde bakmamak,söyleneni işitmiyor gibi davranmak.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu üç farklı açıdan ele alabiliriz. Sadece dikkat eksikliğinin görüldüğü çocuklar, sadece hiperaktivite bozukluklarının görüldüğü çocuklar ve ikisinin aynı anda belirti gösterdiği dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluklarına sahip çocuklar.
Genel olarak erkek çocuklarında kız çocuklarına göre 4 kat daha fazla hiperaktivite bozukluğu gözlemlenmektedir.
Derste odaklanmada ve anlamada güçlük yaşarlar.
Başladıkları işleri tamamlamakta güçlük çekerler.
Yönergeleri başından sonuna kadar takip edemezler.
Evde veya okulda gereken malzemeleri kaybederler.
Yerinde Duramazlar.
Oturması gerektiği zaman oturamazlar.
Sırada beklemekte zorluk yaşarlar.
Olaylara veya konuşmalara sürekli müdahale ederler.
Genel olarak çocuğun okuduğunu anlamada yeni bir şeyler öğrenmede matematiksel işlemlerini yerine getirmede anlatılanı dinlemede ve mantık kurmada zorluk yaşaması, yazılı anlatım becerilerinde yoksunluk görülmesi olarak ifade edilebilir.
Altı ay boyunca belirtilerin karşılanıyor olması gerekmektedir.
-Okunanın anlamını anlama güçlüğü,
-Yazılı anlatım güçlüğü yaşama,
-Sözcükleri yavaş yavaş veya duraksıyarak okumak,
-Matematikle ilgili kavramları çözmede güçlük,
-Kelimeleri düzgün kullanamamak / Harf eklemek ve çıkarmak,
-Sayı algısı ve basit hesaplamada güçlük .
Genel olarak depresyon bir duygu durum bozukluğudur. Çocuk kendini sürekli bir şekilde üzgün, sinirli ve endişeli hisseder. Gençlerde bu durum çocuklara göre daha geniş kapsamlı ele alınabilir.
-Gün içerisinde sürekli bir uyuşukluluk ve uyku hali ,
-Değersizlik ve suçluluk duygusu,
-Sık ve sürekli tekrarlayan intihar düşünceleri,
-En küçük konularda bile öfke patlamaları,
-Yapılan işe odaklanamak/Konsantrasyon Kaybı,
-Kendini yetersiz görmek ,
-Nedensiz fiziksel semptomlar / Karın ağrısı,baş dönmesi vb.
Her insanın belirli bir düzeyde kayı duyması olağan ve doğal bir süreçtir.Fakat duyulan kaygının seviyesi artıp belirli bir düzeyden sonra zarar vermeye başlıyorsa bu durum kişide işlevsel olarak bir takım bozuklukları beraberinde getirir.
-Kişinin kendini sürekli gergin hissetmesi,
-Tedirgin olma ve endişe olma halindeki artış,
-Kötü bir şeyler olacakmış yada oluyormuş hissi,
-Kaybetme korkusu,
-Kalpte çarpıntı tansiyon yükselmesi halsizlik uykusuzluk gibi bedensel belirtiler.
Bireyin davranışsal olarak tekrarlayıcı bir şekilde çevresindeki insanlara ve kendine zarar verme eğilimlerinde bulunması kuralları tanımaması ve uygulamaması ve temel davranış kalıplarının sinirli öfkeli ve hırçın bir şekilde yansıtılmasıyla ortaya çıkan davranışsal kalıplardır.
-Eşyalara zarar vermek (kırmak,yakmak,parçalamak vb.),
-İnsanlara ve hayvanlara karşı saldırganlık göstermek,
-Kuralları ciddi bir biçimde bozma ve hiçe sayma,
-Başkalarının eşyasını ve haklarını ihlal etme.
Çocuklarınıza elbette yaşadıkları psikolojik süreçte yardımcı olabilir ve onun psikolojik süreçte yaşadıkları zorlukların beraber üstesinden gelebilirsiniz. Bilinçli bir uzman aracılığıyla beraber çocuğunuzun her aşamasında onun yanında olabilir ne yapmanız, çocuğunuza nasıl davranmanız gerektiğini sağlıklı bir şekilde uzmanınızla çocuğunuzun arasındaki köprüleri kurarak sağlayabilirsiniz. Her çocuk özel ve değerlidir.Önemli olan çocuğunuzla aranızdaki bağı güvenle ve sağlıkla kurabilmektir. Güvenli bağ kurmak elbette zaman ve emek isteyen bir süreçtir. Çocuğunuza değerli olduğunu hissettirin ve mutlaka çocuğunuza gün içerisinde sadece onunla ilgilendiğiniz bir zaman dilimi ayırın. Sevginizi söyleyerek ve onunla sağlıklı vakitler geçirerek belli edin. Bunun çocuk gelişiminde katkısını altın bir anahtar gibi alacağınıza emin olabilirsiniz.
Çocukların yaşadıkları psikolojik sorunlar ne kadar erken dönemde farkedilirse ve ne kadar erken dönemde müdahale edilirse ilerleyen süreçteki pozitif yönde etkisini o kadar erken görmeniz mümkün olacaktır. Her dakikanın ve her saniyenin bir değeri olduğu gibi çocukların ruhsal gelişimleri açısından da geçirdikleri her dakika her saniyeninde bir değeri vardır. Hala geç kalmış değilsiniz. Önemli olan ebeveynler olarak farkındalık kazandığınız andan itibaren başlar.Haydi öyleyse! Farkındalık kazanalım ve harekete geçelim.
Çocuklar ailelerine yaşadıkları durumları kolayca ifade edemeyebilirler veya çoğu zaman aile çocukta yaşanan bu süreçleri olağan görebilir. Çocuklarda görülen piskolojik sorunlar eğer uzman kişiler tarafından doğru zamanda doğru şekilde tespit edilmezse zamanla daha büyük sorunları hayatının bir sonraki aşamasına kendisiyle birlikte taşınabilir. Uzman yardımı size ve çocuğunuza yeni bir pencere açacaktır.