1. Blog
  2. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklar
20 Şubat, 2023

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklar

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), bireyin yaşına oranla göstermesi gereken gelişim düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik, aşırı dürtüsellik ve dikkat sorunlarıyla ortaya çıkan bir psikiyatrik bozukluktur. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip çocuk denildiğinde...

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklar

 Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), bireyin yaşına oranla göstermesi gereken gelişim düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik, aşırı dürtüsellik ve dikkat sorunlarıyla ortaya çıkan bir psikiyatrik bozukluktur. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip çocuk denildiğinde genelde insanların zihninde canlanan o aşırı hareketli çocuk olsa da durum bazen yalnızca dikkat eksikliği veyahut yalnızca hiperaktiviteye sahip çocuk olabiliyor. Çocuğa dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı konulması için bozukluğun belirtilerinin 7 yaşından öncesinde başlamış olması, belirtilerin birden farklı ortamlarda görünmesi ve süreklilik (en az 6 ay) arz eden davranışlar olması gerekir ve tabii ki bu davranışların çocuğun yaşamını olumsuz şekilde etkileyecek boyutta olması gerekmektedir. 

Dikkat Eksikliği

Dikkat süresinin ve yoğunluğunun çocuğun yaşına uygun olan gelişim seviyesinden az olmasıdır. Dikkat eksikliğinde yaşanan temel sorun dikkat edememek değildir, dikkatin belirli bir yere odaklanamama sorunu yaşamasıdır. Bu çocuklar aynı anda tüm uyaranlara birden dikkatlerini verirler bu nedenle belirli bir işle uğraşırken başka bir uyarıcıyı çok kolay şekilde dikkatlerine çekebilirler. O anda uğraştıkları işi bırakıp bir başka işe yönelme davranışını çok sık yaparlar. Bununla birlikte bire bir ilişkilerdeki iletişimlerinde, sakin ortamlarda ve ilgisini çeken konularda daha uzun süre odaklanma gösterebilirler. 

Dikkat süresi ve yoğunluğu her yaş hatta her insan için farklıdır. Normal gelişim seyreden 5-6 yaşlarındaki bir çocuk için iyi kabul edilebilecek dikkat süresi 12 yaşındaki bir çocuk için kısadır denilebilir. Bu nedenle her çocuk kendi yaş dilimi ve kendi özel durumları içinde değerlendirilir ve uzmanlar tarafından özel tedavi yöntemleri uygulanır. 

Amerikan Psikiyatri Birliği Tarafından Tanımlanan Dikkat Eksikliği Ölçütleri 

1. Belirli bir işe ya da oyuna dikkatini vermekte zorlanır. 

2. Dikkati kolayca dağılır. 

3. Dikkatsizce hatalar yapar. 

4. Başladığı işi bitiremez. 

5. Kendisiyle konuşulurken dinlemiyormuş gibi görünür. 

6. Görev ve etkinlikleri düzenlemekte zorlanır. 

7. Yoğun zihinsel çaba gerektiren işleri yapmaktan kaçınır (ev ödevi, okul aktiviteleri gibi). 

8. Etkinlikler için gereken eşyaları kaybeder. 

9. Günlük etkinliklerde unutkandır. 

Hiperaktivite 

Hiperaktivite yani aşırı hareketlilik çocuğun yaşının göstermesi gereken gelişim düzeyine uygun olmayacak biçimde hareketli olmasıdır. 

Amerikan Psikiyatri Birliği’nce Tanımlanan Hiperaktivite Ölçütleri 

1. Eli ayağı kıpır kıpırdır. 

2. Oturduğu yerde duramaz. 

3. Gereksiz yere sağa sola koşturur, eşyalara tırmanır. 

4. Sakince oynamakta zorlanır. 

5. Sürekli hareket eder ya da sanki motor takılmış gibidir. 

6. Çok konuşur. 

Erkek çocuklarda DEHB görülme sıklığı kız çocuklarına oranla daha yüksektir. Erkek çocuklarda genellikle hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri göz önüne çıkmışken, kız çocuklarda daha çok dikkat eksikliği ön planda olmaktadır. 

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile ilgili destek alabileceğiniz uzmanlarımız
Vahid ŞALÇİNİ
Psikolojik Danışman
Vahid ŞALÇİNİ
Online 40 dk 599
Saime KARADUMAN
Psikolog
Saime KARADUMAN
Online 40 dk 600
Mehtap NABATOĞLU
Psikolojik Danışman
Mehtap NABATOĞLU
Online 40 dk 500
Öykü GARAGON
Psikolog
Öykü GARAGON
Online 50 dk 800
Merve UZUNLAR
Psikolog
Merve UZUNLAR
Online 45 dk 550

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Nedenleri

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna neden olan sebepler doğum öncesi, doğum anı ve sonrasında gelişen durumlar olarak gruplandırılabilir. Bu faktörler dehb olma riskini arttırsa da tam nedeni kesin olarak bilinmemektedir. 

Gebelik sırasındaki etkenler 

Fazla alkol tüketimi 

Doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanımı 

Kötü beslenme 

Kimyasal zehire maruz kalma 

Akraba evliliği 

Doğumdan sırasındaki ve sonraki etkenler 

Zor doğum gerçekleşmesi ve doğum sonrasında bebeğin beyninin oksijensiz kalması 

Enfeksiyonlar 

Demir eksikliği anemisi

Ebeveynlerin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarına Yaklaşımı Nasıl

Çocuğunuzda DEHB olduğunu, bazı sıkıntılar yaşadığını kabullenin ve destek olmaya çalışın. Normal gelişim gösteren çocuklarla kıyaslamayın. 

Çocuğunuza yaşam boyu onun yanında olduğunuzu anne babası olarak her zaman onu seveceğinizi belli eden mesajlar verin. 

Çocuğunuz ile konuşurken gerçekten iletişim halinde olun. Onu iyi dinleyin, göz teması kurun.  

Evdeki işler için iş bölümü yapın, belirli kurallar koyun ve takvimler oluşturun. Dikkat eksikliği yaşayan çocuğunuz için bunlar yardımcı olacaktır. 

Çocuğunuzun potansiyelini anlamaya ve bu potansiyel doğrultusunda onu destekleyerek ilerlemesine yardımcı olun. Resimde iyiyse resimde, matematikte iyiyse matematikte gelişmesi için teşvik edin. 

DEHB’ e Eşlik Eden Diğer Psikiyatrik Sorunlar

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, çocuklarda karşı gelme bozukluğu ve davranım bozukluğu ile beraber görülme sıklığı çok fazladır. Ayrıca, özel öğrenme güçlüğü sıklığı DEHB’ li çocuklarda yine daha fazladır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısının konulması ve diğer psikiyatrik sorunların nüksetmemesi için erken teşhis çok önemlidir. Anne babaların bu konuya bilinçli olması, belirtilere rastlandığında gecikmemesi çocuğun gelecek yıllardaki hem sosyal hem de eğitim hayatı için kritik önem arz etmektedir. Ülkemizdeki ebeveynlerin bu konuda bilinçlenmemesi yanlış ve eksik bilgilere sahip olmalarına neden olmakla beraber, tedaviyi engelleyici veya geciktirici bir rol oynamaktadır. Halk arasında yanlış bilgilerle yayılan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri; üstün zekâlı olma, şımarıklık, terbiyesizlik, tembellik ve huysuzluk gibi yanlış tanılarla açıklanmaktadır. Konulan yanlış tanılardan sonra çocuğun yaşam kalitesini düşüren tüm belirtiler görmezlikten gelinmekte ve fiziksel şiddete varan geniş bir yanlış bilgiler yelpazesinde çözüm aranmaktadır. Çocuğun durumunu anlamak ve çözüme kavuşturulması için uğraşmak yerine bir günah keçisi arayan anne/babaların sürekli birbirlerini suçlayarak, “sorunun nedeni sensin” mesajını vermeye çalışmaları, ev içi iletişimi ve huzuru bozarak, psikiyatrik rahatsızlığı olan çocuğa ulaşılmasını daha da güçleştirmektedir. Başta eğitimciler olmak üzere çocukla ilgili her kesimden insanın dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hakkında temel bilgilere sahip olması ve çevresinde belirti gösteren çocuğu uzmana yönlendirmesi gerekmektedir. Yukarıda yazılan bilgiler doğrultusunda kendi çocuğunuzun belirtileri gösterdiğini fark ettiğiniz anda erken teşhisi için çaba harcayabilirsiniz. Psikologmerkezi.com üzerinden uzman psikologlar ile görüşerek konu hakkında daha çok bilgi sahibi olabilir ve çocuğunuzun dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu için uzman psikolog/psikiyatristlerden destek alabilirsiniz.

Melike Şura ENTEZ
Uzman Psikolog
#hiperaktivite #dikkateksikliği #hiperaktivitebozukluğu #çocukpsikolojisi #odaklanmaproblemi
Benzer Yazılar
#yetişkinlerde dikkat eksikliği #dikkat eksikliği
29 Eylül, 2021
Yetişkinlerde ve çocuklarda zaman zaman günlük yaşam içerisinde bir duruma ya da olaya karşı ilgisizlik, konsantrasyon kaybı, dikkat eksikliği ya da unutma gibi davranışsal tepkiler gözlenebilir. Bu tepkiler genellikle kişinin yaşamından kaynaklanan psikolojik ya da biyolojik etkilere dayanmaktad...
#ifade #çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocukların kendilerini ifade etme yöntemleri bazı zamanlar bulundukları döneme ve çevreye uygun bir şekilde ilerlerken bazı durumlarda ise çocuklar kendilerini ifade etmek içim farklı davranış biçimleri sergileyebilmektedirler. Kimi zaman bu çocuğun yapmak istediği şeyi ağlayarak, bağırarak,
Çocuk İstismarının Psikolojik Etkileri Nelerdir?
#çocukistismasrı #çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocuk istismarı entelektüel açıdan çalışmalar yapan insanlar tarafından da halk tarafından da uzun yıllardır bilinmesine rağmen halkın hala gizli tutmaya çalıştığı önemli bir sorundur. Son yıllarda internetin etkisi ile beraber kitlelerin daha çok ses çıkarabildiği bir olay olmaya başlamıştır. Peki
#çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocuğunuzun mental sağlığını korumaya çalışmak ve desteklemek, en az fiziksel sağlıklarını korumaya çalışmak kadar önemlidir. Yapılan araştırmaların ışığında görülüyor ki her beş çocuktan birinin mental bir sorunla baş etmeye çalışmak zorunda kaldığı tahmin ediliyor. Bu durumda ebeveynler çocuğumun
#çocukpsikolojisi #çocuksağlığı
25 Ekim, 2021
Öncelikle toplumsal ve kişisel algılarımızdan, çocukluk kavramı ile ilgili geçmişten günümüze var olan geleneklerden bağımsız olarak cocuğunuz kimdir diye hiç düşünme fırsatınız oldu mu? Bir çocuk ile yaşarken ve onun büyümesinde yanında olurken çocuğun aslında kim olduğunu bilmek çok önemlidir. Tür
Neden Çocuk Sahibi Olmak İstiyoruz?
#aile #çocukpsikolojisi
25 Ekim, 2021
Daha önce hiç çocuk sahibi olmak istediniz mi? Eğer cevabınız evet ise çocuk isteme motivasyonunuz neydi? Bahsettiğim motivasyon “Neden çocukları seviyorum ki ya ?” tepkisi değil. Birisi, yaşlılığında yalnız kalmak istemediği için, birisi çocukları seviyorum ve çocuklarımın beni sevmesini seviyorum
#dikkateksikliği #hiperaktivitebozukluğu
25 Ekim, 2021
Özellikle de çocukluk döneminde kendini ortaya koyan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu erken dönemde keşfedildiği zaman uygulanan terapiler çocuğun yaşamını çok daha kolay hale getirebilmektedir. Dikkat eksikliğinin yaşanması çocukların derslerinde başarısız olmasına, oyunlara adapte olama
#çocukpsikolojisi #psikolojiksorunlar
25 Ekim, 2021
Çocuğunuzun her geçen gün nasıl büyüdüğünü ya da günden güne fiziksel olarak nasıl değiştiğini onlara bakarak gözlemleyebiliriz değil mi? Onlar büyüdükçe boyuna, kilosuna beslenmesine özenle dikkat etmeye çalışırız. Hasta olduklarında iyileşmesini dört gözle bekleriz. Ama unutmamak gerek ki çocuk...
#okulfobisi #çocukpsikolojisi
25 Ekim, 2021
Okul fobisi terimi tarihte ilk kez Johnson ve arkadaşları tarafından 1941 yılında kullanılmıştır. Okul fobisi, ergenler ve çocuklarda görülen ve okul ile ilişkili olan korkulardan ötürü yaşanılan anksiyete, bunaltı şeklinde olan bir karakterize sendrom olarak tanımlanmıştır. Okul fobisine, genel ...
Filial Oyun Terapisi Nedir?
#filialoyunterapisi #oyunterapisi
25 Ekim, 2021
Çocuklarla yapılan çalışmalarda çocukların gelişim sürecinde etkili olan aileyle de çalışmak adeta bir zorunluluktur. Bu noktada farklı oyun terapisi yaklaşımları aileyi bir şekilde sürece dahil etse bile Filial Oyun Terapisi yaklaşımı, ebeveynleri terapötik değişimden sorumlu olan başlıca kişile...
#yetişkinlerde dikkat eksikliği #dikkat eksikliği
29 Eylül, 2021
Yetişkinlerde ve çocuklarda zaman zaman günlük yaşam içerisinde bir duruma ya da olaya karşı ilgisizlik, konsantrasyon kaybı, dikkat eksikliği ya da unutma gibi davranışsal tepkiler gözlenebilir. Bu tepkiler genellikle kişinin yaşamından kaynaklanan psikolojik ya da biyolojik etkilere dayanmaktad...
#ifade #çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocukların kendilerini ifade etme yöntemleri bazı zamanlar bulundukları döneme ve çevreye uygun bir şekilde ilerlerken bazı durumlarda ise çocuklar kendilerini ifade etmek içim farklı davranış biçimleri sergileyebilmektedirler. Kimi zaman bu çocuğun yapmak istediği şeyi ağlayarak, bağırarak,
#çocukistismasrı #çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocuk istismarı entelektüel açıdan çalışmalar yapan insanlar tarafından da halk tarafından da uzun yıllardır bilinmesine rağmen halkın hala gizli tutmaya çalıştığı önemli bir sorundur. Son yıllarda internetin etkisi ile beraber kitlelerin daha çok ses çıkarabildiği bir olay olmaya başlamıştır. Peki
Çocuğumun Mental Sağlığını Nasıl Destekleyebilirim?
#çocukpsikolojisi
14 Aralık, 2021
Çocuğunuzun mental sağlığını korumaya çalışmak ve desteklemek, en az fiziksel sağlıklarını korumaya çalışmak kadar önemlidir. Yapılan araştırmaların ışığında görülüyor ki her beş çocuktan birinin mental bir sorunla baş etmeye çalışmak zorunda kaldığı tahmin ediliyor. Bu durumda ebeveynler çocuğumun
Çocuğunuz Kimdir?
#çocukpsikolojisi #çocuksağlığı
25 Ekim, 2021
Öncelikle toplumsal ve kişisel algılarımızdan, çocukluk kavramı ile ilgili geçmişten günümüze var olan geleneklerden bağımsız olarak cocuğunuz kimdir diye hiç düşünme fırsatınız oldu mu? Bir çocuk ile yaşarken ve onun büyümesinde yanında olurken çocuğun aslında kim olduğunu bilmek çok önemlidir. Tür
#aile #çocukpsikolojisi
25 Ekim, 2021
Daha önce hiç çocuk sahibi olmak istediniz mi? Eğer cevabınız evet ise çocuk isteme motivasyonunuz neydi? Bahsettiğim motivasyon “Neden çocukları seviyorum ki ya ?” tepkisi değil. Birisi, yaşlılığında yalnız kalmak istemediği için, birisi çocukları seviyorum ve çocuklarımın beni sevmesini seviyorum
#dikkateksikliği #hiperaktivitebozukluğu
25 Ekim, 2021
Özellikle de çocukluk döneminde kendini ortaya koyan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu erken dönemde keşfedildiği zaman uygulanan terapiler çocuğun yaşamını çok daha kolay hale getirebilmektedir. Dikkat eksikliğinin yaşanması çocukların derslerinde başarısız olmasına, oyunlara adapte olama
#çocukpsikolojisi #psikolojiksorunlar
25 Ekim, 2021
Çocuğunuzun her geçen gün nasıl büyüdüğünü ya da günden güne fiziksel olarak nasıl değiştiğini onlara bakarak gözlemleyebiliriz değil mi? Onlar büyüdükçe boyuna, kilosuna beslenmesine özenle dikkat etmeye çalışırız. Hasta olduklarında iyileşmesini dört gözle bekleriz. Ama unutmamak gerek ki çocuk...
#okulfobisi #çocukpsikolojisi
25 Ekim, 2021
Okul fobisi terimi tarihte ilk kez Johnson ve arkadaşları tarafından 1941 yılında kullanılmıştır. Okul fobisi, ergenler ve çocuklarda görülen ve okul ile ilişkili olan korkulardan ötürü yaşanılan anksiyete, bunaltı şeklinde olan bir karakterize sendrom olarak tanımlanmıştır. Okul fobisine, genel ...
Filial Oyun Terapisi Nedir?
#filialoyunterapisi #oyunterapisi
25 Ekim, 2021
Çocuklarla yapılan çalışmalarda çocukların gelişim sürecinde etkili olan aileyle de çalışmak adeta bir zorunluluktur. Bu noktada farklı oyun terapisi yaklaşımları aileyi bir şekilde sürece dahil etse bile Filial Oyun Terapisi yaklaşımı, ebeveynleri terapötik değişimden sorumlu olan başlıca kişile...