1. Blog
  2. Temizlik Takıntısı
06 Aralık, 2021

Temizlik Takıntısı

Hemen hemen her insan bireysel hijyenine ve yaşadığı ortamın temizliğine özen gösterir. Bu oldukça normal bir durumdur, ancak bu temizliğe önem verme durumu kişinin günlük yaşamını, sosyal ilişkilerini ve iş hayatını etkiliyor, işlevselliğini bozuyorsa temizlik hastalığı ya da takıntısı olarak nitel

Temizlik Takıntısı Nedir?

Hemen hemen her insan bireysel hijyenine ve yaşadığı ortamın temizliğine özen gösterir. Bu oldukça normal bir durumdur, ancak bu temizliğe önem verme durumu kişinin günlük yaşamını, sosyal ilişkilerini ve iş hayatını etkiliyor, işlevselliğini bozuyorsa temizlik hastalığı ya da takıntısı olarak nitelendirebiliriz. Toplumda temizlik hastası olarak bilinen bireyler obsesif kompulsif kişilik bozukluklarından biri olan temizlik takıntısına sahiptirler. Temizlik takıntısına sahip bireylerde saçma olduğunu bildiği halde kafasından atamadığı tekrarlayıcı düşünce, duygu ve bunların yansımaları olan davranışlara sahiptirler. Bu düşünce, duygu ve davranışlar temizlikle ilgilidir. Kişi sürekli olarak temizlik ve kirlilik durumuyla ilgili kaygı yaşar. Temizlik takıntısı olan kişiler, istemsizce çevrelerindeki her şeyi silme ve temizleme ihtiyacı duyar, her şeyin kirli olduğunu düşünürler. Temizlik yapmak günlük hayatlarının büyük bir kısmını kaplar ve kişi sorumluluklarını yerine getiremez olur. Okul, iş ve sosyal hayatını göz ardı etmeye başlar ve işlevselliği azalır. 

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) 

Temizlik hastalı olarak geçen durum bulaşma obsesyonu ve temizlik kompulsiyonu olarak literatürde geçmektedir. Kişinin bedeninin, giysilerinin ve çevresinin kir, mikrop, toz, beden salgıları vb. şeylerin bulaşacağına ilişkin takıntıları ve bu takıntıların yarattığı sıkıntıyı gidermek için yaptığı davranışlardır. Obsesyon, kişinin zihnine girmesine engel olamadığı düşünce, fikir ve dürtülerdir. Kişinin isteği dışında zihninde belirirler ve kişi tarafından mantıkdışı olarak değerlendirirler. Yoğun sıkıntı ve huzursuzluğa yani anksiyeteye neden olurlar. Kompulsiyon, obsesyonların neden olduğu yoğun sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici (tekrarlayıcı) davranış ve zihinsel eylemlerdir. Örneğin, eve gelen misafirlerin dışarıdan mikrop getireceği şeklinde obsesyonları (düşünceleri) olan bir bireyin misafirler gittikten sonra evdeki tüm terlikleri yıkaması ve oturdukları yerleri silmesi. Misafirlerin mikrop getirmesi bulaşma obsesyonu, terlikleri yıkaması ve koltuk silmesi temizlik kompulsiyonudur. 

 

Temizlik Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Temizliğe önem veren ve titiz olan herkesi temizlik hastası diye tanımlayamayız. Temizlik takıntısı olan kişiler hal ve tavırlarının mantık dışı olduğunun ne kadar farkında olsalar da bu düşüncelerini kabul etmeyecek kadar arka plana atma eğilimindedirler. Bu kişiler tekrarlayıcı ve hayatlarından uzun bir süre çalan davranışlarda bulunurlar aşağıda bu davranışlara örnekler bulunmaktadır. 

      -Zamanın çoğunu kendini ve çevrelerini temizleyerek geçirmek 

      -Saatlerce süren kişisel temizlik: Bir saatten uzun süren duşlar, banyodan önce, banyo sırasında ve sonrasında bazı ritüellerin gerçekleştirilmesi, dışarıdan gelir gelmez duşa girmek. 

      -Sık sık tekrarlanan el temizliği: Normale göre el temizliğinin gereğinden fazla gerçekleştirilmesi, normale göre uzun sürmesi ve ellerinin tekrar tekrar yıkamanmasıdır. 

      -Temizleme sırasında belirli ritüeller olması 

      -Sürekli temizleme zorunluluğu hissetmek 

      -Dışarıdan gelen her şeyi pis olarak görmek ve dezenfekte etme isteği duymak 

      -Temizlikle ilgili düşünce ve inançlarının mantıklı olmadığını bildiği halde davranışlarını kontrol edememe 

      -Kendisinin ve çevresinin temiz olmadığı düşüncesi nedeniyle huzursuzluk ve endişe duyma 

      -Temizlik ürünleriyle sürekli temas halinde bulunmasından kaynaklı cilt problemleri yaşama 

      -Temizlik konusunda hassasiyetin artması ve direncinin azalması 

      -Dışarıdan gelir gelmez kendisinin ve çevresindekilerin kıyafetlerinin hepsini yıkamak 

      -Misafir kabul etmeme ya da çok nadir kabul etmek 

Temizlik Takıntısı Nedir?
Okan DOĞANER
Psikoterapist
Okan DOĞANER
Online 50 dk 1500
Gizem Nur GÜL CANDAN
Psikolog
Gizem Nur GÜL CANDAN
Online 50 dk 800
Esra KOYUNCU
Uzman Klinik Psikolog
Esra KOYUNCU
Online 50 dk 950
Ezgi DOĞAN DÖNMEZ
Uzman Klinik Psikolog
Ezgi DOĞAN DÖNMEZ
Online 50 dk 850
Bilge TÜRKÖZ
Uzman Psikolog
Bilge TÜRKÖZ
Online 50 dk 1250
Doğukan SÜMEN
Psikolog
Doğukan SÜMEN
Online 50 dk 800
Aylin TÜRKER
Uzman Klinik Psikolog
Aylin TÜRKER
Online 60 dk 1200
Arif Can ELMACI
Psikolog
Arif Can ELMACI
Online 50 dk 800
Yeşim SÜT
Psikolog
Yeşim SÜT
Online 50 dk 1000
Fatma TOKUR
Uzman Klinik Psikolog
Fatma TOKUR
Online 50 dk 1500

Temizlik Hastalığının Nedenleri Nedir?

Herhangi bir kesinliği olmamasına karşın obsesif kompulsif bozukluğun bir türü olan temizlik takıntısının nedenleri üzerine birkaç varsayım vardır bunlar; genetik nedenler, beyin işlevlerinde bozulma ve serotonin, çocukluk çağı travmaları ve kişilik özellikleridir. Model alınan kişinin anne, baba ya da bakım veren kişinin böyle bir rahatsızlığının bulunuyor olması. Geçmiş travmatik yaşantılar, çatışmalı-mutsuz ilişkiler, bir yakınını kaybetme, boşanma, iş kaybı, bazı olaylardan kaynaklı duyulan suçluluk ve yalnızlık gibi duygu durumları temizlik hastalığının nedenleri arasında sayılabilmektedir. Tabi bunlar arasında en önemli etken kişinin karakteristik özelliği ve hastalığa yatkınlığıdır. 

Temizlik Hastalığının Tedavisi 

Obsesif kompulsif bozukluğun bir çeşidi olan temizlik hastalığının tedavisinde ilaç ve bilişsel davranışçı terapi (BDT) etkili yöntemlerdir. Yapılan araştırmalara göre bilişsel davranışçı terapi ilaç tedavisine göre daha etkili bir yöntemdir. 

İlaç tedavisi, temizlik hastalarının önemli bir kesimi için gözle görülebilecek bir yarar sağlamaktadır. Ancak hastaların hepsinde ilaçların etkileri yüz güldürücü sonuçlar vermemektedir. İlaç tedavisiyle birlikte bilişsel davranışçı terapi ve hastalığın ilerleyişine, şiddetine göre kullanılan ilacın dozunun arttırılması iyileşme sürecini hızlandırmaktadır. Bilişsel davranışçı terapi, temizlik hastalığının tedavisinde temel taşlarındandır. Yaşayarak alıştırma gibi davranışçı yöntemlerin eklendiği bilişsel yaklaşımın da bilişsel davranışçı psikoterapi kadar etkili olduğu bulunmuştur. Bilişsel davranışçı terapi hasta ile birlikte temizlik hastalığının belirtilerinin nasıl geliştiğini ve nasıl sürdüğünü açıklayan, hastaya özel bir tedavi planı oluşturur. Bu tedavi planında hastanın temizlik hastalığı belirtilerine zemin hazırladığı, hastalığı başlattığı ve hastalığı sürdürdüğü düşünülen etkenler, hastanın temel inançları, saplantıları, yorumları, bunların yol açtığı duygular, başa çıkma yöntemleri bulunur. Yaşayarak alıştırma yaparak hastanın bütün belirtilerini hafiften ağıra, kolaydan zora doğru bir listeye yerleştirilir ve bu sıraya göre hastayla alıştırmalar yapılır. Örneğin, elleri kirlenecek diye bir yere dokunmayacak birine önce kolay dokunabileceği şeylere dokunma; el yıkamayı artan sürelerle erteleme; el yıkama sürelerini ve sayılarını giderek azaltma alıştırmaları yapılır. 

Psikolog Merkezi Nedir?

Psikolog Merkezi; psikolojik hizmetlere ihtiyaç duyanlar ile mesleki yeterliliğe sahip ruh sağlığı uzmanlarını bir araya getirmek üzere tasarlanmış bir web uygulamasıdır.  

Psikolog Merkezi, psikolojik hizmetlere ihtiyaç duyan bireyleri konumlarına göre en yakın psikologlarla buluşturarak yüz yüze terapi hizmeti sunmasının yanında, farklı konumlardaki psikologlarla online terapi aracılığı ile güven esaslı görüşme sağlayabilecekleri dijital bir platformdur. 

Türkiye’nin İlk Dijital Psikolog Ağı!  

Psikolog Merkezi, psikoloji alanındaki hizmetlerin bir lüks değil ihtiyaç olduğu inancı ile, toplumdaki her bireyin ilgili hizmetlere ulaşması için gerekli altyapı ve farkındalığın oluşmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir.  Konu ve konum odaklı bulunabilirlik sayesinde, psikolog ve danışanlar arasında bir iletişim köprüsü oluşturmak, Psikolog Merkezi’nin kuruluş misyonudur. Uygulama, kullanıcı dostu arayüzü ile uzmanlar için görünürlük ve danışanlar için hizmete erişebilirlik sağlayan saygın bir dijital elçi olmayı hedeflemektedir. 

Melike Şura ENTEZ
Uzman Psikolog
#okb #temizlikhastalığı #obsesifkompulsifbozukluk
Benzer Yazılar
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
#obsesifkompulsifbozukluk
07 Şubat, 2022
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin mantık dışı hareketleri tekrar tekrar takıntılı bir şekilde yapması ve düşünmesi durumudur. Kişinin sergilediği bu davranışlar ve düşünceler, günlük hayatını ve insanlarla ilişkilerini büyük oranda etkiler. Ayrıca bireyin düzenli bir hayat sürememesine...
Temizlik Hastalığı
#okb #obsesifkompulsifbozukluk
01 Kasım, 2021
Temizlik hastalığı obsesif kompulsif bozukluk tanısı içerisinde yer alır. Kişinin sık sık kendini pis hissetmesi sonucu tekrarlanan temizlik davranışıdır. Bazen el yıkama bazen ise saatlerce duşta kalma şeklinde ortaya çıkar. Bu nedenle bu tür davranışların ortaya çıkış süreci oldukça önemlidir. Tem
Obsesif Kompülsif Bozukluğun İş Yaşamına Etkisi
#okb #obsesifkompulsilfbozukluk
25 Ekim, 2021
Obsesif kompülsif bozukluğun iş yaşamına etkisi konusunda yapılan pek çok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar aslında her alanda sahip olunabilecek olan obsesif kompülsif bozukluğun iş yaşamında da farklı etkileri olabileceğini göstermiştir. Bu çalışmalar sonucunda obsesif kompülsif bozukluğun i...
Takıntı Hastalığı
#takıntı #takıntılar
21 Ekim, 2021
Takıntı hastalığı genel anlamda takıntılı fikirlerin, duygu ve düşüncelerin günlük hayatı etkileyecek derecede etkin olması durumudur. Bu durum kişilerin günlük hayatını ciddi ölçüde etkileyebilir. Bundan dolayı gerekli desteğin zamanında alınması büyük öneme sahiptir. Takıntı hastalığı özellikle de
Kaygı Bozukluğu
#kaygı #anksiyete
21 Ekim, 2021
Anksiyete bozukluğu, günlük hayatta herkesin karşılaşabileceği bir durumdur. Bu rahatsızlık ise günlük yaşamı ciddi ölçüde etkileyebilen bir durum olduğu için kısa zamanda psikolojik destek alınması da büyük öneme sahiptir. İlişkileri, evlilikleri, iş yaşamını, sosyal aktiviteleri ve günlük yaşamı b
Cinsel Obsesif Bozukluk Nedir?
#okb #cinsellik
12 Ekim, 2021
Cinsel obsesif bozukluk, kadınlarda ve erkeklerde görülebilen bir durumdur ve obsesif bozukluğun bir alt dalıdır. Aynı zamanda kendini kompülsif şekilde de gösterebilen bu bozukluk, farklı pek çok etkene bağlı şekilde kendini ortaya koyabilir. Obsesif kompülsif bozuklukta bireyler farklı şekiller...
En Bilindik Psikolojik Bozukluklar
#okb #şizofreni
12 Ekim, 2021
En bilindik psikolojik bozukluklar genellikle en sık karşılaşılan ya da en sık duyulan rahatsızlıklardır. Bu rahatsızlıklar pek çok farklı nedene bağlı şekilde ortaya çıkabilen özel durumlardır ve her birinin psikolojik anlamda destek almayı gerektirdiği bilinmelidir. Bu sayede özel olarak her bi...
OKB (Obsesif Kompülsif Bozukluk) Nedir?
#okb #obsesyon
17 Eylül, 2021
Obsesif kompülsif bozukluk, bireyin tekrar eden düşüncelere sahip olması ve bu düşüncelere bağlı şekilde çeşitli eylemlerde bulunmasıdır. Pek çok farklı duruma bağlı olarak gelişebilen bu rahatsızlık özellikle de “temizlik takıntısı” şeklinde bilinse aslında günlük hayatta pek çok farklı alanda ö...
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
#obsesifkompulsifbozukluk
07 Şubat, 2022
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin mantık dışı hareketleri tekrar tekrar takıntılı bir şekilde yapması ve düşünmesi durumudur. Kişinin sergilediği bu davranışlar ve düşünceler, günlük hayatını ve insanlarla ilişkilerini büyük oranda etkiler. Ayrıca bireyin düzenli bir hayat sürememesine...
Temizlik Hastalığı
#okb #obsesifkompulsifbozukluk
01 Kasım, 2021
Temizlik hastalığı obsesif kompulsif bozukluk tanısı içerisinde yer alır. Kişinin sık sık kendini pis hissetmesi sonucu tekrarlanan temizlik davranışıdır. Bazen el yıkama bazen ise saatlerce duşta kalma şeklinde ortaya çıkar. Bu nedenle bu tür davranışların ortaya çıkış süreci oldukça önemlidir. Tem
Obsesif Kompülsif Bozukluğun İş Yaşamına Etkisi
#okb #obsesifkompulsilfbozukluk
25 Ekim, 2021
Obsesif kompülsif bozukluğun iş yaşamına etkisi konusunda yapılan pek çok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar aslında her alanda sahip olunabilecek olan obsesif kompülsif bozukluğun iş yaşamında da farklı etkileri olabileceğini göstermiştir. Bu çalışmalar sonucunda obsesif kompülsif bozukluğun i...
Takıntı Hastalığı
#takıntı #takıntılar
21 Ekim, 2021
Takıntı hastalığı genel anlamda takıntılı fikirlerin, duygu ve düşüncelerin günlük hayatı etkileyecek derecede etkin olması durumudur. Bu durum kişilerin günlük hayatını ciddi ölçüde etkileyebilir. Bundan dolayı gerekli desteğin zamanında alınması büyük öneme sahiptir. Takıntı hastalığı özellikle de
Kaygı Bozukluğu
#kaygı #anksiyete
21 Ekim, 2021
Anksiyete bozukluğu, günlük hayatta herkesin karşılaşabileceği bir durumdur. Bu rahatsızlık ise günlük yaşamı ciddi ölçüde etkileyebilen bir durum olduğu için kısa zamanda psikolojik destek alınması da büyük öneme sahiptir. İlişkileri, evlilikleri, iş yaşamını, sosyal aktiviteleri ve günlük yaşamı b
Cinsel Obsesif Bozukluk Nedir?
#okb #cinsellik
12 Ekim, 2021
Cinsel obsesif bozukluk, kadınlarda ve erkeklerde görülebilen bir durumdur ve obsesif bozukluğun bir alt dalıdır. Aynı zamanda kendini kompülsif şekilde de gösterebilen bu bozukluk, farklı pek çok etkene bağlı şekilde kendini ortaya koyabilir. Obsesif kompülsif bozuklukta bireyler farklı şekiller...
En Bilindik Psikolojik Bozukluklar
#okb #şizofreni
12 Ekim, 2021
En bilindik psikolojik bozukluklar genellikle en sık karşılaşılan ya da en sık duyulan rahatsızlıklardır. Bu rahatsızlıklar pek çok farklı nedene bağlı şekilde ortaya çıkabilen özel durumlardır ve her birinin psikolojik anlamda destek almayı gerektirdiği bilinmelidir. Bu sayede özel olarak her bi...
OKB (Obsesif Kompülsif Bozukluk) Nedir?
#okb #obsesyon
17 Eylül, 2021
Obsesif kompülsif bozukluk, bireyin tekrar eden düşüncelere sahip olması ve bu düşüncelere bağlı şekilde çeşitli eylemlerde bulunmasıdır. Pek çok farklı duruma bağlı olarak gelişebilen bu rahatsızlık özellikle de “temizlik takıntısı” şeklinde bilinse aslında günlük hayatta pek çok farklı alanda ö...